TECHNOLOGY ANXIETY IS PROBLEMATIC IN TELE-MEDICINE APPLICATIONS

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 29, 297 - 318, 30.05.2025

Gülfer Büyüktaş Gayır

https://doi.org/10.53092/duiibfd.1601745

Öz

This study, prepared with the compilation method, aims to examine “whether technological anxiety plays a role in the acceptance of telemedicine applications by stakeholders”. The scope of this study is limited to examining the opinions in the literature on whether technological anxiety plays a role in the acceptance of telemedicine applications by stakeholders. In this context, the research problem is presented as “does technological anxiety play a role in the acceptance of telemedicine applications by stakeholders?” while the research hypothesis is structured as “technological anxiety plays a role in the acceptance of telemedicine applications by stakeholders”. The findings obtained with the ‘compilation’ method used in the study show that “technological anxiety plays a role in the acceptance of telemedicine applications by stakeholders”. In the study, instead of a limited number of data sources, opinions obtained from very different and many data sources were brought together to make our research original. In this way, protection was provided against the excessive influence of the findings obtained from a limited number of studies on the reader and even against the overlooking of important perspectives.
With the development of technology, distances are losing their importance in reaching any service and all kinds of services can be delivered to the requester through different means. One of these services is the telemedicine application, which has been put into practice with the development of health technologies. Telemedicine is the application of medicine between long distances using information and communication technologies in the field of health, using data communication tools such as voice, image, document, etc. Although the objects that technology brings to our lives seem to have a facilitating function at first glance, they have gone beyond the facilitating function and entered the process of becoming dominant. This situation naturally becomes a source of anxiety for people. This anxiety causes some obstacles/limitations in the acceptance of telemedicine applications by both society and health professionals and in their integration into the health system and widespread use. This study was prepared with the qualitative research method; It includes the presentation of the basic concepts related to “telemedicine” and “technology anxiety” and the relationships between these concepts in a pattern from general to specific and the drawing of their boundaries. In this study, it is aimed to explain the concepts of “telemedicine” and “technology anxiety” and to convey in what dimensions, meanings or limitations these phenomena should be addressed and interpreted or what meanings they will carry when reflected in practice.
As a result of the research; it has been seen that telemedicine applications can connect metropolitan specialists to patients in rural areas, reduce unnecessary hospitalizations, transfer and medical care costs, and facilitate access to care; however, in addition to these numerous benefits, telemedicine applications contain limitations in terms of communication dimensions such as body language, nonverbal communication, and the characteristics of the location compared to face-to-face relationships, and the possible negative effects of these limitations may weaken the hand of the disadvantaged party in the patient-doctor relationship, which is inherently asymmetrical, while strengthening the hand of the advantaged party; however, it has also been seen that health professionals defined as advantaged in telemedicine applications may experience “technological anxiety” for various reasons.

Anahtar Kelimeler

Telemedicine Applications , Anxiety , Tecnological Anxiety

TELE-TIP UYGULAMALARININ KABULÜNDE TEKNOLOJİ KAYGISININ ROLÜ

Öz

Derleme yöntemi ile hazırlanan bu çalışmada tele-tıp uygulamalarının paydaşlarca kabulündeki teknolojik kaygının rol oynayıp-oynamadığının irdelenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmanın kapsamı, tele-tıp uygulamalarının paydaşlarca kabulündeki teknolojik kaygının rol oynayıp-oynamadığı konusunda alan yazındaki görüşleri incelemek ile sınırlıdır. Bu bağlamda çalışmanın sorunsalı: “tele-tıp uygulamalarının paydaşlarca kabulünde teknolojik kaygı rol oynamakta mıdır?” şeklinde ortaya konulurken hipotez; “tele-tıp uygulamalarının paydaşlarca kabulünde teknolojik kaygı rol oynamaktadır” şeklinde kurgulanmıştır. Çalışmada kullanılan ‘derleme’ yöntemi ile ulaşılan bulgular “tele-tıp uygulamalarının paydaşlarca kabulünde teknolojik kaygının rol oynadığını” göstermektedir. Sınırlı sayıda veri kaynağı yerine çok farklı ve fazla sayıda veri kaynağından elde edilen görüşler bir araya getirilerek çalışma özgün kılınmaya çalışılmıştır. Böylece sınırlı sayıda çalışmadan elde edilen bulguların okuyucuyu aşırı derecede etkilemesine, hatta önemli bakış açılarının gözden kaçırılmasına karşı koruma sağlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tele-tıp Uygulamaları , Kaygı , Teknolojik Kaygı

Kaynakça

• Aktaş Reyhan, F., & Dağlı, E. (2023). Ebelik öğrencilerin yapay zekâ kaygı durumlarının değerlendirilmesi. Institute of Health Sciences Journal, 8(Special Issue), 290–296. https://doi.org/10.51754/cusbed.1286594
• Akşit, O. O. (2017). Sinemada özne olarak robotlar: Ben, robot örneği. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi, (8), 1–9.
• Aktepe, İ., & Tolan, Ö. (2020). Bilinçli farkındalık: Güncel bir gözden geçirme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 12(4), 534–561. https://doi.org/10.18863/pgy.692250
• Akyol Bircan, Y., & Çakmak, A. F. (2023). Mindfulness (farkındalık) olgusu üzerine kavramsal bir araştırma. Turkish Management Review, 2(1). https://doi.org/10.5281/zenodo.8216887
• Arık, Y. (2023). Tele-tıp uygulamalarının sağlık hizmetleri pazarlaması kapsamında değerlendirilmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 26(2), 511–534.
• Aslan, D. (2021). Koruyucu hekimlik ve tele-sağlık/tele-tıp uygulamaları. In Y. Gökçe Kutsal & D. Aslan (Eds.), Tele-tıp, yaşlılık ve tele-tıp uygulamaları (ss. 17–26). Türk Geriatri Derneği.
• Aslan, E., & Özen, Y. (2022). Sosyolojinin yeni inceleme alanı: Yapay zekâ ve toplumsal etkileri. In VI. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı (ss. 68–70). TESAM Yayınları.
• Bas, V. D., Zmirou-Navier, D., De Tychey, C., & Briançon, S. (2024). The role of anxiety in the perception of technological hazards – A cross-sectional study on cell phones and masts. Revue d'Épidémiologie et de Santé Publique, 62(2), 135–143.
• Bozbuğa, N. (2023). Araştırma üniversitesi modeli ile üniversite hastanelerinde tele-tıp ve biyoteknoloji alanlarında gelir kaynakları yaratılması konusunda öğretim üyelerinin yaklaşımı ve liderlik anlayışı (Yayınlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi.
• Civaner, M. M. (2021). Teletıp uygulamalarına etik açısından bir yaklaşım. In Y. Gökçe Kutsal & D. Aslan (Eds.), Tele-tıp, yaşlılık ve tele-tıp uygulamaları (ss. 81–85). Türk Geriatri Derneği.
• Crasge, G. M. (2003). Origins of phobias and anxiety disorders: Why more women than men. Elsevier Publishing.
• Çevik, M. (2022, Kasım). Teknoloji devriminin sonuçları üzerine bir değerlendirme. In VI. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı (ss. 113–115). TESAM Yayınları.
• Çötok, T. (2017). Teknoloji toplumunda kaygı. Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi (SKAD), 3(5), 209–222.
• Dağdelen, S. (2021). Tele-tıp uygulamaları: Bugünden geleceğe öngörü ve beklentiler. In Y. Gökçe Kutsal & D. Aslan (Eds.), Tele-tıp, yaşlılık ve tele-tıp uygulamaları (ss. 127–135). Türk Geriatri Derneği.
• Eisenberg, J. M., & Rhee, J. M. (2024). Implications of telemedicine. Seminars in Spine Surgery, 36(3). https://doi.org/10.1016/j.semss.2024.101121
• Erdoğan, G. (2023). Bireylerin mobil bankacılığı benimsemesini etkileyen faktörler: Genişletilmiş birleşik teknoloji kabulü ve kullanımı teorisi (UTAUT) modeli çerçevesinde bir araştırma. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 121–142. https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1170050
• Franquez, R. T., Moura, M. D. G., McClung, D. C. F., Barberato-Filho, S., Lopes, L. C., Silva, M. T., Sá Del-Fiol, F. D., & Cássia Bergamasch, C. D. (2023). E-health technologies for treatment of depression, anxiety and emotional distress in persons with diabetes mellitus: A systematic review and meta-analysis. Diabetes Research and Clinical Practice, 203. https://doi.org/10.1016/j.diabres.2023.110854
• Gagnon, M. P., Estibalitz, O., Asua, J., Abdeljelil, A. B., & Emparanza, J. (2011). Using a modified technology acceptance model to evaluate healthcare professionals’ adoption of a new telemonitoring system. Telemedicine and e-Health, 18(1), 54–59. http://dx.doi.org/10.1089/tmj.2011.0066
• Gogia, S. (2020). Fundamentals of telemedicine and telehealth. Academic Press.
• Gökçe Kutsal, Y. (2021). Tele-tıp. In Y. Gökçe Kutsal & D. Aslan (Eds.), Tele-tıp, yaşlılık ve tele-tıp uygulamaları (ss. 1–16). Türk Geriatri Derneği.
• Gullslett, M., Knudsen, E. R., Lundberg, L., Larbi, D., Lind, K. F., Tayefi, M., Ngo, P. D., Reden Sy, T., Adib, K., & Hamilton, C. (2024). Tele-health development in the WHO European region: Results from a quantitative survey and insights from Norway. International Journal of Medical Informatics, 191. https://doi.org/10.1016/j.ijmedinf.2024.105558
• Kerschner, C., & Melf-Hinrich, E. (2016). Analysis: A framework of attitudes towards technology in theory and practice. Ecological Economics, 126(C), 139–151. http://dx.doi.org/10.1016/j.ecolecon.2016.02.010
• Korkmaz, S., & Hoşman, İ. (2018). Sağlık sektöründe tele-tıp uygulamaları: Tele-tıp uygulama boyutlarını içeren bir araştırma. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 4(3), 251–263.
• Lucci, A., & Osti, A. (2024). Exit (digital) humanity: Critical notes on the anthropological foundations of digital humanism. Journal of Responsible Technology, 17, 2–11.
• Lustig, A. T. (2012). The role of telehealth in an evolving health care environment. The National Academies Press.
• Maduku, D. K., Mpinganjira, M., Rana, N. P., Thusi, P., Ledikwe, A., & Mkhize, N. H. (2023). Assessing customer passion, commitment, and word-of-mouth intentions in digital assistant usage: The moderating role of technology anxiety. Journal of Retailing and Consumer Services, 71. https://doi.org/10.1016/j.jretconser.2022.103208
• Maheu, M. M., Whitten, P., & Ace, A. (2001). E-health, telehealth and telemedicine. Jossey-Bass.
• Martínez-Córcoles, M., Teichmann, M., & Murdvee, M. (2017). Assessing technophobia and technophilia: Development and validation of a questionnaire. Technology in Society, 51, 183–188. https://doi.org/10.1016/j.techsoc.2017.09.007
• Mirasghari, F., Ayatollahi, H., Velayati, F., & Abasi, A. (2024). Challenges of using tele-medicine for patients with diabetes during the COVID-19 pandemic: A scoping review. Journal of Clinical & Translational Endocrinology, 37. https://doi.org/10.1016/j.jcte.2024.100361
• Neng, B. (2023). Birinci basamakta çalışan hekimlerin tıbbi hata kaygısı ile defansif tıbba yönelik tutumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi). Marmara Üniversitesi.
• Ölmez, S. B. (2017). Sosyal fobi, agorafobi ve özgül fobi hastalarının dürtüsellik, anksiyete duyarlılığı ve kendine zarar verme davranışı özelliklerinin incelenmesi (Tıpta Uzmanlık Tezi). Düzce Üniversitesi.
• Özcan, N. (2022). Dijital kültürün insan tezahürü (pp. 119–121). In VI. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi: Sosyal Bilimlerin Gözüyle Teknoloji Devrimi Bildiri Özetleri Kitabı. TESAM Yayınları.
• Özçelik, İ., & Can, A. (2023). Tekillik ve yapay zekâ teknofobisi: ‘I am Mother (2019)’ filmi üzerine bir inceleme. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 31–43.
• Özçelik, Z., & Aktepe, H. (2021). Tele-tıp uygulamaları ve hukuksal boyut (pp. 69–80). In Y. G. Kutsal & D. Aslan (Eds.), Tele-tıp, yaşlılık ve tele-tıp uygulamaları. Türk Geriatri Derneği.
• Özdemir, S. (2022). Tele-tıp uygulamaları. (Editöre Mektup). Hitit Medical Journal, 4(3), 135. https://doi.org/10.52827/hititmedj.1163246
• Rahmani, D., Zeng, C., Chen, M. H., Fletcher, P., & Goke, R. (2023). Investigating the effects of online communication apprehension and digital technology anxiety on organizational dissent in virtual teams. Computers in Human Behavior, 144, 107719. https://doi.org/10.1016/j.chb.2023.107719
• Sarısoy, M. (2024). Aile hekimlerinde yapay zekâya yönelik hazırlık ve kaygının değerlendirilmesi (Tıpta Uzmanlık Tezi). Sağlık Bilimleri Üniversitesi.
• Saygun, M. (2021). Tele-tıp uygulamalarında toplum uyumu ve hasta memnuniyeti (pp. 27–42). In Y. G. Kutsal & D. Aslan (Eds.), Tele-tıp, yaşlılık ve tele-tıp uygulamaları. Türk Geriatri Derneği.
• Sengupta, A., Sarkar, S., & Bhattacherjee, A. (2024). The relationship between telemedicine tools and physician satisfaction, quality of care, and patient visits during the COVID-19 pandemic. International Journal of Medical Informatics, 190. https://doi.org/10.1016/j.ijmedinf.2024.105541
• Sevimli, A. S. (2022). Metaverse ve insan kaynakları yönetimi: Uyum ve dönüşüm (pp. 16–18). In VI. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi: Sosyal Bilimlerin Gözüyle Teknoloji Devrimi Bildiri Özetleri Kitabı. TESAM Yayınları.
• Shah, L., Wu, C., Tackett, S., Sadauskas, L., Martin, S. S., Hughes, H., & Gilotra, N. A. (2024). Telemedicine disparities in ambulatory cardiology visits in a large academic health system. JACC: Advances, 3(9), 1–10.
• Shen, Y., & Zhou, P. (2024). Technological anxiety: Analysis of the impact of industrial intelligence on employment in China. Chinese Journal of Population, Resources and Environment, 22(3), 343–355.
• Sims, C. A. (2013). Tech anxiety. McFarland.
• Şahin, M. (2019). Korku, kaygı ve kaygı (anksiyete) bozuklukları. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 6(10), 117–135.
• Şengelen, M. (2021). Tele-tıp uygulamaları ve bilimsel araştırma gereksinimleri (pp. 43–49). In Y. G. Kutsal & D. Aslan (Eds.), Tele-tıp, yaşlılık ve tele-tıp uygulamaları. Türk Geriatri Derneği.
• Şimşir, İ., & Mete, B. (2021). Sağlık hizmetlerinin geleceği: Dijital sağlık teknolojileri. Journal of Innovative Healthcare Practices, 2(1), 33–39.
• Ulfert-Blank, A. S., & Schmidt, I. (2022). Assessing digital self-efficacy: Review and scale development. Computers & Education, 191, 104626. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2022.104626
• Umudum, H. E. (2022). İktidarın “ötekisinin”, teknolojinin ‘kendisinin’ yapı bozumu (pp. 65–68). In VI. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi: Sosyal Bilimlerin Gözüyle Teknoloji Devrimi Bildiri Özetleri Kitabı. TESAM Yayınları.
• Venkatesh, V., Brown, S. A., & Bala, H. (2013). Bridging the qualitative-quantitative divide: Guidelines for conducting mixed methods research in information systems. MIS Quarterly, 37(1), 21–54. https://doi.org/10.25300/MISQ/2013/37.1.02
• Zhang, X., & Zhang, Z. (2024). Leaking my face via payment: Unveiling the influence of technology anxiety, vulnerabilities, and privacy concerns on user resistance to facial recognition payment. Telecommunications Policy, 48(3), 102703. https://doi.org/10.1016/j.telpol.2023.102703