Mersin’de Nohut Üretimi ve Kuraklığın Nohut Gelişimi Üzerine Etkileri

Yıl 2019, Cilt: 2019 Sayı: 1, 25 - 34, 12.06.2019

Sertan Çevik Ayşin Güzel Değer

Öz

Önemli bir baklagil ürünü olan nohut (Cicer arietinum L.) bitkisinin anavatanı Türkiye’nin güneydoğusu ile Suriye’nin kuzey bölgelerini kapsayan alandır (Güneş ve ark., 2008). Nohut yıllık 506.000 tonluk üretimi ile Türkiye’de en çok üretimi yapılan baklagil ürünüdür (Çevik ve ark., 2014).
TUİK’in 2012 verilerine göre Mersin Türkiye’de en çok nohut üretimi yapılan il konumundayken, 2017 yılında Kırşehir bu alanda ilk sıraya çıkmıştır. Mersin ise hala Türkiye’de en çok nohut üretimi yapılan iller sıralamasında 7. sırada yer almaktadır (Burucu, 2017 TEPGE).
Nohut tohumları oldukça yüksek bir protein içeriğine sahiptir (Eyidoğan ve Öz, 2007). Yüksek ve kaliteli protein içeriği nohutu, özellikle hayvansal protein kaynağı bulmakta sıkıntı çeken bölgeler için gelecekte alternatif bir protein kaynağı yapmaktadır. Nohut’un bu özelliği bu bitkiyi gelecekte daha stratejik bir hale getirebilir.
Nohut bitkisinin ürün verme kapasitesinin oldukça yüksek olduğu (4000 kg/hektar) ancak çevresel stresler nedeniyle bu oranın çok düştüğü (968 kg/hektar) görülmektedir (Canci and Toker 2009). Nohut’un yetiştirildiği alanlar göz önüne alındığında, bu alanların büyük oranda kuraklık stresinden etkilendiği görülmektedir. Nohut bitkisi kısmen kuraklığa dayanıklı bir bitki olarak görülse de yapılan çalışmalar kuraklığın nohutta ciddi ürün kayıplarına yol açtığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Mersin, Nohut, Kuraklık

Kaynakça

• Burucu, D. (2017). Ürün Raporu:NOHUT. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü. ISBN: 978-605-2207-14-7.
• Canci, H. ve Toker, C. (2009). Evaluation of yield criteria for drought and heat resistance in chickpea (Cicer arietinum L.). Journal of Agronomy and Crop Science, 195: 47–54.
• Cevik S. Yıldızlı A. et al. (2014). Some synthetic cyclitol derivatives alleviate the effect of water deficit in cultivated and wild-type chickpea species. J Plant Physiol 171:807–816.
• Çevik, S. ve Ünyayar, S. (2015). The Effects of Exogenous Application of Ascorbate and Glutathione on Antioxidant System in Cultivated Cicer arietinum and Wild Type C. reticulatum under Drought Stress. SDU Journal of Natural and Applied Science, 19(1): 91-97.
• Eyidogan, F. ve Öz, M.T. (2007). Effect of salinity on antioxidant responses of chickpea seedlings. Acta Physiol Plant, 29: 485-493. FAO, 2017. Dünya nohut üretim istatistikleri.
• Güneş, A., İnal, A., Adak, M.S., Bağcı, E.G., Çiçek, N., Eraslan, F. (2008). Effect of drought stress ımplemented at pre- or post-anthesis stage on some physiological parameters as screening criteria in Chickpea cultivars. Russian Journal of Plant Physiology, 55:59-67.
• Kalefetoğlu, T. ve Ekmekçi, Y. (2005). The effects of drought on plants and tolerance mechanisms. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 18:723-740.
• Karabak, S ve Cevher, C. (2002) Determınatıon Of Socıo-Economıcs Factors Lımıtıng Chıckpea And Lentıl Productıon In Central Anatolıa Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 11 (1-2), 99-119.
• Ladizinsky, G. ve Adler, A. (1976) Genetic relationships among the annual species of Cicer L. Theor. Appl. Genet, 48: 197-203.
• Okutucu, R. Uysal, S. Subaşı O.S. 2013. Mersin Bakliyat Sektörü Analizi. TR62-12-DFD / 25
• Ryan, JG. (1997). A global perspective on pigeonpea and chickpea sustainable production systems: present status and future potential. In: Asthana AN, Ali M (eds) Recent advances in pulses research, Indian Society of Pulses Research and Development, IIPR, Kanpur, 1-30.
• Taiz, L. ve Zeiger, E. (2008) İ. Türkan (Çeviri ed.), Bitki Fizyolojisi, 3. Baskı, Ankara, s. 591-592.
• TÜİK, 2012. Bitkisel Üretim İstatistikleri http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001
• TÜİK, 2018. Bitkisel Üretim İstatistikleri http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001
• Unkovich, M. J. ve Pate, J. S. (2000). An appraisal of recent field measurements of symbiotic N2 fixation by annual legumes. Field Crops Research, 65: 211-228