Akarçay havzası için entegre su kaynakları yönetiminin belirlenmesinde weap (water evaluation and planning system) modelinin uygulaması

Yıl 2016, Cilt: 7 Sayı: 2, 271 - 277, 01.12.2016

Hasan Yılmaz Mustafa Tombul

Öz

Günümüzde hızla atan nüfus ve buna bağlı gelişen içme-kullanma, sulama ve endüstri su
ihtiyaçlarının karşılanabilmesi, ancak entegre bir su yönetiminin etkin şekilde uygulamasıyla
mümkün olabilmektedir. Bu bağlamda, su kaynaklarının etkin bir şekilde kullanılmasına dair havza
eylem planlama çalışmaları yapılmaktadır. Bu alandaki ilk detaylı havza planlaması 2013 yılında
tamamlanan Akarçay Havzası Master Plan Çalışmasıdır.
Havza planlama çalışmalarında daha detaylı sonuçların elde edilmesi maksadıyla farklı metot ve
programlar kullanılmaktadır. Bu çalışmada, Akarçay Havzası için su bütçesinin hesaplanmasında
ve entegre su kaynakları yönetiminde WEAP programından yararlanılmıştır.
WEAP Modelinde, yağış, akış, buharlaşma vb. gibi hidrolojik veriler ile nüfus, sulama arazileri ve
endüstriyel su kullanımlarına ait uzun yıllar (1960-2010) arası ölçüm değerleri kullanılmıştır.
Hidrolojik verilere ait uzun yılların ortalaması alınmış ve bulunan bu ortalama değer mevcut yıl
olarak kabul edilmiştir. Mevcut yıl referans alınarak havzanın geleceğe yönelik (2011-2050) su
bütçesi için iki farklı senaryo üretilmiştir.
Bu senaryolardan ilki uzun yıllardaki hidrolojik verilerden en yüksek akım değerlerine sahip olan
yılın hidrolojik verileri kullanılarak iyimser senaryo oluşturulmuş ve iyimser senaryoya göre
havzanın su bütçesi hesaplanmıştır. Diğer senaryo ise yine uzun yıllardaki akım değerlerin en
düşük olduğu yılın hidrolojik verileri kullanılarak kötümser senaryo oluşturulmuş ve kötümser
senaryoya göre havzanın su bütçesi hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Entegre su kaynakları yönetimi, havza yönetimi, WEAP modeli, Akarçay havzası

Weap (water evaluation and planning system) model application to integrated water resources management in akarçay basin

Öz

Domestic, irrigational and industrial water supply of
rapid increasing population today may only be
possible by means of efficient integrated water
management.
In this context, Akarçay Basin was taken into
consideration and Master Plan Study of Akarçay
Basin, which is the first detailed basin planning
study in Turkey, was completed in 2013.
Different scenarios are used to obtain more detailed
results in basin planning studies.
In this study, “WEAP” (Water Evaluation and
Planning System) model is used in order to
investigate the water budget and integrated water
management of Akarçay Basin.
Hydrological data such as precipitation, inflow,
evaporation and surveys of population, irrigation
areas and industrial water usage between years
1960 and 2011 are utilized for constitution of WEAP
model.
Annual average of these studies is regarded as
current state. Two different water budget scenarios
with respect to current state are assumed for future
years (2011-2050).
Hydrological data with the highest annual inflow
measurements are used for the first scenario and
water budget is investigated. This scenario is called
the best scenario.
The second one is the worst scenario with the lowest
annual inflow measurements

Anahtar Kelimeler

Integrated water resources management, Watershed management, WEAP model, Akarçay basin