3 Aralık 2015 Bingöl-Kiğı depreminin Tunceli ilindeki yığma yapılara etkisinin değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 1, 375 - 385, 04.04.2018

Burak Yön Onur Onat

Öz

Türkiye’de yapı stokunun büyük bir kısmı yığma yapılardan oluşmaktadır. Özellikle kırsal bölgelerde inşa edilen bu yapılar orta büyüklükteki depremlerde bile büyük hasar görebilmektedir. 3 Aralık 2015 tarihinde Doğu Anadolu Fay hattı üzerinde, Bingöl ilinin Kığı ilçesine bağlı Açıkgüney mevkii merkez üssü olmak üzere (Enlem: 39.2610 K Boylam: 40.2170 D) yerel saat ile 01:27’de aletsel büyüklüğü MW=5.3, odak derinliği 10.66 km olan sığ odaklı bir deprem meydana gelmiştir. Bu çalışmada, söz konusu depremin karakteristik özellikleri verilerek, farklı sönüm oranlarına göre ivme spektrumları elde edilmiştir. Orta büyüklükteki bu depremin Tunceli ilinde kırsal bölgelerde yer alan yığma yapılarda oluşturduğu hasarlar incelenmiş ve bu hasarların nedenleri irdelenmiştir. Oluşan hasarların genel olarak düzlem-içi ve düzlem-dışı hasar, uygun olmayan ve yetersiz hatıl kullanımından kaynaklı hasarlar, eğimli arazide uygun olmayan yapı inşasından kaynaklı hasarlar ve çimento harcı yerine çamur harcı kullanılması sebebiyle oluşan hasarlar olduğu görülmüştür. Çalışmanın sonucunda hasar sebeplerine göre çözüm önerilerine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yığma yapılar; Bingöl-Kığı depremi, Yapısal hasarlar, Tunceli

Kaynakça

• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Deprem Dairesi Başkanlığı, Teknik Değerlendirme Raporu.
• Ahmadizadeh, M., Shakib, H. (2004). On the December 26, 2003, southeastern Iran earthquake in Bam region. Engineering structures, 26(8), 1055-1070.
• Bayraktar, A., Coşkun, N., Yalçin, A. (2007). Performance of masonry stone buildings during the March 25 and 28, 2004 Aşkale (Erzurum) earthquakes in Turkey. Journal of performance of constructed facilities, 21(6), 432-440.
• Calayır, Y., Sayın, E., Yön, B. (2012). Performance of structures in the rural area during the March 8, 2010 Elazığ-Kovancılar earthquake. Natural hazards, 61(2), 703-717.
• Celep, Z., Erken, A., Taskin, B., Ilki, A. (2011). Failures of masonry and concrete buildings during the March 8, 2010 Kovancılar and Palu (Elazığ) Earthquakes in Turkey. Engineering Failure Analysis, 18(3), 868-889.
• Decanini, L., De Sortis, A., Goretti, A., Langenbach, R., Mollaioli, F., Rasulo, A. (2004). Performance of masonry buildings during the 2002 Molise, Italy, earthquake. Earthquake Spectra, 20(S1), S191-S220.
• Karaşin, A., Karaesmen E. (2005). Bingöl depreminde meydana gelen yapısal hasarların irdelenmesi, Deprem Sempozyumu, 23-25 Mart 2005, 386-396.
• Karaşin, A., (2005). Mart 2005 karlıova depremleri, TMH-Türkiye mühendislik haberleri, 439-440 - 2005/5-6.
• Karaşin, A., Öncü, M. E., (2009). Çok katli yiğma binalarin deprem güvenliklerinin değerlendirilmesi, Doğu Anadolu Araştırmaları Dergisi. 63-68.
• Maqsood, S. T., Schwarz, J. (2010). Building vulnerability and damage during the 2008 Baluchistan earthquake in Pakistan and past experiences. Seismological Research Letters, 81(3), 514-525.
• Öncü, M. E., Yön, B., Akkoyun, A., Taşkıran, T., (2015), Investigation of blast-induced ground vibration effects on rural buildings. Structural Engineering and Mechanics, 54 (3), 545-560.
• Rossetto, T., Peiris, N. (2009). Observations of damage due to the Kashmir earthquake of October 8, 2005 and study of current seismic provisions for buildings in Pakistan. Bulletin of Earthquake Engineering, 7(3), 681-699.
• Sayın, E., Yön, B., Calayır, Y., Gör, M. (2014). Construction failures of masonry and adobe buildings during the 2011 Van earthquakes in Turkey. Structural Engineering and Mechanics, 51(3), 503-518.
• Sayın, E., Yön, B., Calayır, Y., Karaton, M. (2013). Failures of masonry and adobe buildings during the June 23, 2011 Maden-(Elazığ) earthquake in Turkey. Engineering Failure Analysis, 34, 779-791.
• Türk Deprem Yönetmeliği, 2007 (Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkındaki Yönetmelik), Ankara
• Ural, A., Doğangün, A., Sezen, H., Angın, Z. (2012). Seismic performance of masonry buildings during the 2007 Bala, Turkey earthquakes. Natural hazards, 60(3), 1013-1026.
• Yön, B., Sayın, E., Koksal, T. S. (2013). Seismic response of buildings during the May 19, 2011 Simav, Turkey earthquake. Earthquakes and Structures, 5(3), 343-357.
• Yön, B., Sayın, E., Onat, O., (2017). Earthquake and Structural Damages, In Earthquakes-Tectonics, Hazard and Risk Mitigation. Chapter 13, p. 319-339. InTech.