Gama ile ışınlanmış amantadin hidroklorürde oluşan serbest radikallerin simülasyon metoduyla incelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 2, 829 - 836, 25.09.2018

Kerem Sütçü

Öz

Bu
çalışmada, gama ile ışınlanmış amantadin hidroklorür numunesinde oluşan serbest
radikallerin kimyasal yapıları simülasyon programı kullanılarak elektron
paramanyetik rezonans spektroskopisi yöntemiyle incelenmiştir. Işınlama sonrasında oluşan paramanyetik türlerin
radyasyon duyarlılığını belirlemek maksadıyla, amantadin hidroklorür numunesine
gama ışınları 1, 4, 7, 10 ve 15 kGy dozlarında oda sıcaklığında uygulanmıştır.
Ɣ ışınına maruz kalmış olan amantadin hidroklorür numunesinin deneysel
spektrumları incelendiğinde, merkezde güçlü bir sinyal (I₂) ile bu güçlü
sinyalin sol (I₁) ve sağ tarafında (I₃) zayıf sinyaller belirgin
bir biçimde tespit edilmiştir. Işınlanmış numunenin doz-cevap eğrilerini
tanımlayan en yakın matematiksel denklemler belirlenmiştir. Absorbe edilen
radyasyon dozuyla sinyal şiddetleri arasındaki korelasyon katsayıları
hesaplanmıştır. Işınlama işleminin, numunenin raf ömrüne etkisini incelemek
maksadıyla EPR sinyallerinin değişimi belirli aralıklarla oda sıcaklığında kaydedilmiştir.
Kaydedilen spektrumlar incelendiğinde 150. gün sonunda bile tüm sinyallerin gözlenebildiği
belirlenmiştir. Mikrodalga gücünün bir fonksiyonu olarak, sinyal şiddetleri,
295 K'de 0.01 ile 100 mW aralığında incelenmiştir. Gama ışınlaması ile
indüklenen numunenin düşük ve yüksek sıcaklıktaki spektrumları kaydedilerek
tepeden-tepeye sinyal şiddetleri ile serbest radikallerin sıcaklığa bağlı
duyarlılıkları belirlenmiştir. Ayrıca, radikalin g değeri ve aşırı ince yapı
sabitleri de hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

EPR, Gama-Işınlaması, Simülasyon

Kaynakça

• Ambroż, H. B., Kornacka, E. M., Marciniec, B., Przybytniak, G., (2002). Radical decay in irradiated drugs:Flutamide, ifosfamide, Journal of radioanalytical and nuclear chemistry, 254, 293-298.
• Ambroz, H.B., Kornacka, E.M., Marciniec, B., Ogrodowczyk, M., Przybytniak, G.K., (2000). EPR study of free radicals in some drugs γ-irradiated in the solid state, Radiation Physics and Chemistry, 58, 357-366.
• Aydaş, C., Polat, M., Korkmaz, M., (2008). Identification and dosimetric features of γ-irradiated cefadroxil by electron spin resonance, Radiation Physics and Chemistry, 77, 79-86.
• Basly, J.P., Basly, I., Bernard, M., (1998). Electron spin resonance identification of irradiated ascorbic acid: dosimetry and influence of powder fineness, Analytica chimica acta, 372, 373-378.
• Basly, J.P., Duroux, J.L., Bernard, M., (1996). Radiosterilization dosimetry by ESR spectroscopy application to terbutaline, International journal of pharmaceutics, 142, 247-249.
• Basly, J.P., Longy, I., Bernard, M., (1997). ESR identification of radiosterilized pharmaceuticals: latamoxef and ceftriaxone, International journal of pharmaceutics, 158, 241-245.
• Basly, J.P., Longy, I., Bernard, M., (1998). Radiosterilization dosimetry by electron-spin resonance spectroscopy: Cefotetan, Analytica chimica acta, 359, 107-113.
• Çolak, Ş., Korkmaz, M., (2004). Spectroscopic features of radiolytic intermediates induced in gamma irradiated sulfatiazole: an ESR study, International journal of pharmaceutics, 285, 1-11.
• Diehl, J.F., (2002). Food irradiation—past, present and future. Radiation Physics and Chemistry, 63, 211-215.
• Gopal, N.G.S., (1977). Radiation sterilization of pharmaceuticals and polymers, Radiation Physics and Chemistry, 12, 35-50.
• Karakirova, Y., Yordanov, N., (2015). Mannitol as a radiation sensitive material for electron paramagnetic resonance dosimetry, Bulgarian Chemical Communications, 47, 144-148.
• Köksal, F., Osmanoǧlu, Ş., Kartal, I., Ucun, F., (1997). EPR of gamma irradiated Nα-acetyl L-glutamic acid and Nα-acetyl L-glutamine, Radiation Physics and Chemistry, 49, 537-539.
• Köseoǧlu, R., Köseoǧlu, E., Köksal, F., (2003). Electron paramagnetic resonance of some γ-irradiated drugs, Applied radiation and isotopes, 58, 63-68.
• NIH. 2012. Public Electron Paramagnetic Resonance Software Tools, https://www.niehs.nih.gov/research/resources/software/tox-pharm/tools/index.cfm
• Omara, H.A., Amin, A.S., (2011). Spectrophotometric microdetermination of anti-Parkinsonian and antiviral drug amantadine HCl in pure and in dosage forms, Arabian Journal of Chemistry, 4, 287-292.
• Osmanoğlu, Y.E., Tokatlı, A., Sütçü, K., Osmanoğlu, Ş., Ucun, F., (2017). Conformational, IR, NMR, and EPR analysis of ifosfamide by density functional theory calculation, Monatshefte für Chemie, 148, 227-236.
• Polat, M., Korkmaz, M. (2008). Detection of irradiated black tea (Camellia sinensis) and rooibos tea (Aspalathus linearis) by ESR spectroscopy, Food chemistry, 107, 956-961.
• Polat, M., Korkmaz, M., (2006). Effect of gamma radiation on amlodis and its potential for radiosterilization, Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis, 40, 882-888.