Lavvar tesisi tikiner atığından kömürün geri kazanımı

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 2, 663 - 674, 20.06.2019

Selçuk Özgen , Zeyni Arsoy , Bahri Ersoy , Hakan Çiftçi

https://doi.org/10.24012/dumf.410644

Cited By: 1

Öz

Yeraltı kaynaklarımızın hızla tükendiği bugünlerde yerli kömür ihtiyacımız da hızla artmaktadır. Bu yüzden yıkama tesislerinde yıkama verimlerini maksimum seviyelere çıkarmak gerekmektedir. Bazı durumlarda ise tesis performansını artırmak yeterli kalmayacak ve tesis atıklarının da tekrar zenginleştirilerek ekonomiye kazandırılması gerekecektir. Bu çalışmada Adularya A.Ş. tarafından işletilen Koyunağılı kömür yıkama tesisi tikiner altı şlam atıklarının zenginleştirilebilirliği araştırılmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında 0,5 mm eleme ile boyuta göre zenginleştirme yaparak iri boyutlu kömür tanelerinin kazanılması ve ikinci aşamasında ise -0,5mm tane boyundaki şlamın Knelson konsantratörü ile zenginleştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında deney tasarım yöntemleri kullanılmış olup, kuru bazda %61,7 küllü ve 1740 kcal/kg ısıl değere sahip tikiner altı şlam atığından ilk aşamada kuru bazda %31,20 kül içerikli 3980 kcal/kg AID sahip kömür elde edilirken, ikinci aşamada kuru bazda %58,12 kül içerikli 1845 kcal/kg AID sahip ince toz kömür elde edilmiştir. Birinci ve ikinci aşamada elde edilen ürünler dikkate alındığında beslemeye göre ağırlıkça %45,23’lük kısım, %45,35 kül ve 2857 kcal/kg AID sahip ince kömür olarak üretilmiştir. Sonuç olarak, temiz kömür üretimine G kuvveti ve yıkama suyunun pozitif etki yaptığı, besleme katı oranının ise negatif etki yaptığı ortaya çıkarılmıştır. Daha düşük katı oranlarında çalışarak ve daha yüksek basınçlı yıkama suyu kullanarak daha temiz kömür üretilebileceği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Lavvar tesisi, Tikiner atığı, Kömür geri kazanımı, Knelson konsantratörü

Kaynakça

• Baş, C., (2010). Cevap Yüzeyi Tasarımları Ve Sinir Ağları Yaklaşımı, Doktora Tezi, Ankara Ü. Fen Bil. Ens., 152 Sf.
• Dias, F.S., Santos, W.N.L., Costa, A.C.S. , Welz, B., Vale M.G.R. and Ferreira, S.L.C. (2007). Application of multivariate techniques for optimization of direct method for determination of lead in naphtha and petroleum condensate by electrothermal atomic absorption spectrometry. Microchimica Acta 158:3-4, pp. 321-326.
• Honaker, R. Q.; Das, A.; Nombe, M., (2005). Improving the separation efficiency of the Knelson concentrator using air injection. Coal. Prep., 25, 99−116.
• Joglekar, A.M., May, A.T., (1987). Product Excellence Trough Design of Experiments, Cereal Foods World, 32 (12), 857-860.
• Köksoy, O. (2001). “Taguchi ve Cevap Yüzeyi Felsefelerinin Birleştirilmesi: Problem ve Çözüm Teknikleri”, Hacettepe Üniversitesi.
• Mead, R. ve Pike, D.J., (1975). A Biometrics Invited Paper. A Rewiev of Response Surface Methodology from a Biometric Viewpoint, Biometrics, 31(4), 803-851.
• Öney, Ö; Tanrıverdi, M., (2012). Optimization and modeling of fine coal beneficiation by Knelson concentrator using central composite design (CCD). J. Ore Dressing, 14, 11−18.
• Rubiera, F.; Hall, S. T.; Shab, C. L., (1997). Sulfur removal by fine coal cleaning processes. Fuel, 76 (13), 1187−1194.
• Sabah, E. ve Koltka S., (2014). Separation Development Studies on the Beneficiation of Fine Lignite Coal Tailings by the Knelson Concentrator, Energy Fuels 2014, 28, 4819−4827.
• Şehirlioğlu, A.K. (1997). Ürün ve süreç kalitesini iyileştirmede kullanılan istatistiksel modelleme teknikleri üzerine bir araştırma, 362 sayfa.
• Turan M.D. ve Altundoğan H.S., (2011). Hidrometalurjik Araştırmalarda Yanıt Yüzey Yöntemlerinin (YYY) kullanımı, Madencilik, 50(3), 11-23.
• Uslu, T.; Sahinoğlu, E.; Yavuz, M., (2012). Desulphurization and deashing of oxidized fine coal by Knelson concentrator. Fuel, 101, 94−100.
• Walker, C.E., Parkhurst, A.M., (1984). Response Surface Analysis of Bake-Jab Data With a Personel Computer, Cereal Foods World, 29(10), 662.