Ankara-Sincan-Yenikayı ASY-2013/7 jeotermal sondajında kontrolsüz püskürmenin önlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 3, 1041 - 1047, 29.09.2019

İbrahim Utku Ermiş

https://doi.org/10.24012/dumf.565350

Öz

Dünya ölçeğinde jeotermal enerji kullanımında son yıllarda dikkate değer bir artış gözlemlenmiştir. Ülkemizde de yaklaşık 45 yıldan beri jeotermal enerji aramaları yapılmaktadır. Bir jeotermal enerji kaynağını açığa çıkarmanın başlıca yolu ise sondaj çalışmasıdır. Jeotermal sondaj çalışmaları yüksek operasyon maliyetleri içerir. Bir kuyunun amacına uygun olarak tamamlanması ise bu anlamda büyük önem taşır. Jeotermal akışkanlar genelde kapalı bir sistemde bulunur. Böyle bir sistemde sondaj yapılırken açığa çıkan su ve gaz bazen kuyu hidroliğini yenerek kontrolsüz püskürmeye (blow out) neden olabilir. Kontrol altına alınamayan kontrolsüz püskürme sadece iş kazalarına ve işçi yaralanmalarına değil kuyunun tamamen elden çıkması gibi ciddi sonuçlara neden olabilir.

Bu çalışmada MTA Genel Müdürlüğü tarafından yapılan Ankara-Sincan-Yenikayı ASY-2013/7 sondaj kuyusunda karşılaşılan kontrolsüz püskürme ve bunun kontrol altına alınmasından bahsedilmiş, yapılan hesaplamalar neticesinde rezervuar basıncı ve bunu yenecek çamurun ağırlığı ve miktarı hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

kontrolsüz püskürme, jeotermal enerji, sondaj

Kaynakça

• Arslan S., Darıcı M., Karahan Ç., (2014). Türkiye’nin Jeotermal Enerji Potansiyeli, Maden Mühendisleri Odası, Seminer, Ankara.
• Bülbül, E., (2014). Yeni Bir Örtülü Jeotermal Sistem: Ankara-Sincan-Yenikayı Jeotermal Sahası Örneği, 67. Türkiye Jeoloji Kurultayı, Ankara.
• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (2019) Bilgi Merkezi, Enerji, Jeotermal, 2019. https://www.enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Jeotermal , Erişim tarihi: Mayıs.2019.
• Ermiş,İ. U., (2014). Ankara-Sincan-Yenikayı (ASY-2013/7) Kuyusu Sondaj Raporu, MTA Genel Müdürlüğü Sondaj Dairesi, Ankara.
• Ermiş, İ. U., (2016). An Economic Analysis of a Geothermal Drilling Operation, International Conference of Reveneble Energy, Birmingham.
• Toka, B., (2014). Jeotermal Enerjinin Kaynağı, Arama Yöntemleri ve Kullanım Alanları, Seminer Notları, MTA Genel Müdürlüğü, Sondaj Başkanlığı, Ankara.