İzmit Körfez Geçiş Köprüsü (Osman Gazi Köprüsü) Hersek Burnu ayağı kuru havuz inşaatında zemin ve jeoteknik tasarım parametrelerinin korelasyon yöntemleriyle belirlenmesi sonucu karşılaşılan sorunlar

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 4, 731 - 737, 03.01.2023

Mehmet İnce Ahmet Karakaş Özkan Coruk

https://doi.org/10.24012/dumf.1128735

Öz

İzmit Körfez Geçiş Köprüsü Projesi’nde köprü kesonlarına ait inşaat işlerinin % 70’lik kısmı 22.820 m2 alana sahip kuru havuzda yapılmıştır. - 7.50 metre derinliğe sahip kuru havuzun, çalışma platformu imkânı sağlayan çevre deniz dolgusu, susuzlaştırma ve kazı şev stabilite amaçlı palplanşların çakılması, havuz dışı kaya koruması, havuz içi kazısı aşamalarıyla inşa edilmiştir. Mühendislik jeolojisi çalışmaları ile belirlenen zemin parametreleri kullanılarak hazırlanan kuru havuz tasarımında karaya paralel taraf (doğu yönü) palplanşları 12.00 m ve diğer üç kuzey, batı ve güney tarafları 18.00 m olarak hesaplanmıştır. Ancak İngiltere merkezli kontrol firması, tasarımda kullanılan yerel zemin parametre değerlerini çok yüksek olarak yorumlamıştır. Yorumlara paralel hazırlanan ve korelasyonlarla belirlenen jeoteknik parametrelere göre tasarım revizyonu ile palplanş boyları 16.00 ile 24.00 metre olarak belirlenmiştir. Bu yeni tasarıma göre yapılan palplanş çakım uygulaması planlanan ve karşılaşılan sorunların çözümü için bilinen tüm ilave uygulama yöntemlerinin devreye sokulmasına karşın, proje sonunda 24.00 metre olarak çakılması planlanan palplanşların çakım derinliği en fazla 20.37 metre olarak gerçekleşmiştir. Zaman ve ilave yöntemlerden kaynaklı inşaat maliyeti artarken yaklaşık 1800 metre palplanş zayiatı olmuştur. Mühendislik jeolojisi modeli ve özellikle kil tabakasının mekanik dayanımının tekrar teyitti amacıyla, 5 adet ilave zemin araştırma sondajı yapılmıştır. Sondaj verilerinin değerlendirilmesi sonucunda, ilk tasarımın ve bu tasarımda belirlenen palplanş boylarının yeterli olduğu, 18.00 metreden daha derindeki kil tabakasının jeoteknik parametrelerinin palplanş çakımına uygun olmadığı tespit edilmiştir. Mühendislik yapılarının tasarımında standartlaştırılmış veya korelasyona dayalı zemin parametrelerinden ziyade yerinde zemin araştırmalarına dayalı zemin ve jeoteknik tasarım parametrelerinin belirlenmesi ve kullanılması yapı güvenliği, zaman ve mali kayıpların yaşanma olasılığını ve riskini bu örnekte de olduğu gibi azaltmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kil, palplanş, kuru havuz, zemin parametreleri, susuzlaştırma

Kaynakça

• [1] YILMAZ, H.R. (1987): Zemin Geoteknik Parametrelerinin Değişkenliği, İstatistiksel Özelikleri ve İzmir, İç Körfezi Kuzey Kıyıları Zeminleri Üzerine Uygulamalar`, İzmir, Dokuz Eylül üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Doktora Tezi.
• [2] ÇİNİCİOĞLU, S. F. Zeminlerde Statik ve Dinamik Yükler Altında Taşıma Gücü Anlayışı ve Hesabı, İstanbul Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölüm¸ Seminer- İMO İstanbul, 2005.
• [3] SADEGHİ, K., DERKİ, A., SLASH, A. Dry Docks: Overviews of Design and Construction, Academic Research International 9, 2018.
• [4] GASPARRE, A., 2005 Advanced Laboratory Characterization of London Clay, Department of Civil and Environmental Engineering, Imperial College, London.
• [5] 28. Task 9-Preliminary Interpretive Rpt_10 Apr 2010.
• [6] CWI, 2012. Geotechnical Interpretative Report. Izmit Bay Bridge Crossing. Doküman No. IZMIT-COW_REP_DD_GEO_0001 (ss.21-22).
• [7] STFA, 2012. Sondaja Dayalı Zemin ve Temel Etüt Raporu, Rapor No. 2011.09.64.
• [8] Ay-Zemin Mühendislik, Kuru Havuz Zemin Araştırma Sondaj Logları, 2012.
• [9] İnşaat Mühendisliğinde Numene Alma Yöntemleri, TS 19001.
• [10] Code of Practice For Site Investigation, British Standard Institutions, BS 5930: 1999.
• [11] Standard Practice For Soil Investigation And Sampling by Auger Borings, ASTM D1452-80(2000).
• [12] IZMIT-EC-RPT-TWS-1000-0-Design report for the temporary dry dock.
• [13] IZMIT-EC-RPT-TWS-1000-2- Design report for the temporary dry dock.
• [14] 91.12.P.50.NEN.0013-Supplementary analysis results_submitted_Rev1.