Evaluation of Surface Mining Drilling and Blasting Activities in Terms of Occupational Health and Safety

Yıl 2025, Cilt: 16 Sayı: 1, 185 - 197

Sümeyra Cevheroglu Çıra , Özgür Akkoyun

https://doi.org/10.24012/dumf.1603806

Öz

Mining activities are classified as very dangerous jobs by the Occupational Health
and Safety (OHS) Law No. 6331 and its related legislation. Among mining
activities, drilling and blasting is considered as one of the most dangerous part of
them all. In this study, OHS studies conducted for drilling and blasting activities in
the literature were examined, the restrictions and prohibitions imposed by the
legislation were evaluated, and almost all hazards that could be encountered in
drilling and blasting activities implemented in an average surface mining operation
were considered, and the risks were determined based on these hazards. For each of
these approximately 200 identified risks, different Corrective/Preventive Action
(CPA) was written, and the existing risks, and the risks after the CPA were
evaluated using the Fine-Kinney risk assessment method. As a result of the risk
assessment, how the levels of the risks changed with the CPA was also presented.

Anahtar Kelimeler

Drilling-blasting, occupational health and safety risk assessment, Fine-Kinney

Yerüstü Madenciliği Delme-Patlatma Faaliyetlerinin İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi

Öz

Madencilik faaliyetleri 6331 sayılı İş Sağlığı Güvenliği (İSG) yasası ve ona bağlı
mevzuat tarafından çok tehlikeli işler olarak sınıflandırılmıştır. Madencilik
faaliyetlerinin içinde de en tehlikeli işlerin başında delme-patlatma işleri
gelmektedir. Bu çalışmada delme-patlatma faaliyetleri için literatürde yapılan İSG
çalışmaları incelenmiş, mevzuatın getirdiği düzenlemeler değerlendirilmiş ve
ortalama bir yerüstü maden işletmesinde uygulanan delme patlatma faaliyeti ile
ilgili karşılaşılabilecek hemen tüm tehlikeler ortaya çıkarılmış, bu tehlikelerden
yola çıkılarak riskler tespit edilmiştir. Tespit edilen yaklaşık 200 adet riskin her biri
için ayrı ayrı DÖF (Düzeltici/Önleyici Faaliyet) yazılmış ve ortaya konulan mevcut
riskler ve DÖF sonrası riskler Fine-Kinney risk değerlendirme yöntemi kullanılarak
değerlendirilmiştir. Risk değerlendirmesi sonucunda, DÖF ile birlikte risklerin nasıl
değiştiği ayrıca sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Delme-patlatma, İSG - Risk değerlendirme, Fine-Kinney

Kaynakça

• [1] Anonim, 1984. Maden ve taş ocakları işletmelerinde ve tünel yapımında alınacak işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerine ilişkin tüzük.
• [2] Anonim, 1987. Tekel dışı bırakılan patlayıcı maddelerle av malzemesi ve benzerlerinin üretimi, ithali, taşınması, saklanması, depolanması, satışı, kullanılması, yok edilmesi, denetlenmesi usul ve esaslarına ilişkin tüzük.
• [3] Anonim, 2013. Maden işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliği.
• [4] Şafak, R. E. (2006). Açık ocak işletmelerinde iş güvenliği uygulaması- örnek ocak çalışması, Dumlupınar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 98s. Kütahya.
• [5] Atakol, G. E., Kahriman, A., Bağdatlı, S., FURAT, B.Ö. 2019. Yerüstü Patlatmasında İş Güvenliği Risk Değerlendirme Yöntemi: Kirnati ‐ Gürcistan Hidroelektrik Santrali Projesi Mühendislik Uygulamaları, Karaelmas İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, Cilt 3, Sayı 2, 113 – 127.
• [6] Altınok, A. 2016. Agrega üretiminde İş Sağlığı ve güvenliğinin Değerlendirilmesi, T.C. Çalışma ve Sosyal güvenlik bakanlığı İş Sağlığı ve güvenlİğİ Genel Müdürlüğü, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Tezi,101s. Ankara
• [7] Reis, C. A. (2019). Agrega üretiminde kullanılan patlayıcı maddelerin uygulamasında iş sağlığı ve güvenliğinin değerlendirilmesi, İstanbul Esenyurt Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı, İş Güvenliği ve Sağlığı Bilim Dalı, 138s, İstanbul.
• [8] Aykal, U. M. 2018. Kalker ocaklarında ocak sularının ve delme-patlatma işlemlerinin iş sağlığı ve güvenliği üzerine etkilerinin araştırılması, Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisas Tezi, 113s, Ankara.
• [9] Dovan, C. (2018). Kontrollü basamak patlatmalarından kaynaklanabilecek iş sağlığı ve güvenliği risklerinin değerlendirilmesi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı, 70s, Adana.
• [10] Kantarcı, O. (2023). Bir Asfaltit Açık Ocağında Patlatma İşlemlerinin İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Farklı Risk Değerlendirme Metotlarıyla Değerlendirilmesi. MT Bilimsel (24), 1-11
• [11] Kılıç, B. (2023). Bir Açık Ocak Maden İşletmesindeki Delme Patlatma faaliyetlerinin İki Farklı Risk Değerlendirme Yöntemiyle Analiz Edilmesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Maden Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 115s, Ankara.
• [12] Fine, W.T. 1971. Mathematical Evaluations for Controlling Hazards, Journal of SafetyResearch, 3, 157-166.
• [13] Kinney, G.F., Wiruth, A.D. 1976.Practical Risk Analysis ForSafety Management. NWC Technical Publication 5865, Naval Weapons Center, China Lake CA, USA.
• [14] Birgören, B. 2017. Fine-Kinney Risk Analizi Yönteminde Risk Analizi Yönteminde Risk Faktörlerinin Hesaplama Zorlukları ve Çözüm Önerileri, Kırklareli Üniversitesi Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 9 (1): 20-25.
• [15] Özkılıç, Ö. 2014. Risk Değerlendirmesi Atex Direktifleri-Patlayıcı Ortam Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması-Kantitatif Risk Değerlendirme-Seveso II direktifleri, TİSK Yayınevi, Yenişehir Kitapevi. 422s, Ankara.
• [16] Dündar, A. C. 2016. Enerji Üretim Tesislerinde Tehlike Ve Risk Analizinde Yeni İnteraktif Bir Yöntem ve Uygulaması. Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 269.