TÜKETİCİNİN HELAL TÜKETİM KONUSUNDAKİ TUTUM VE DAVRANIŞLARININ ARAŞTIRILMASI: SAKARYA İLİ ÖRNEĞİ

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 1, 37 - 51, 30.07.2019

Bayram Topal Hasan Şahin

Öz

Tüketicilerin satın alma kararlarını etkileyen çok sayıda
faktör vardır. Özellikle gıda maddelerinin seçiminde genel olarak, hayat tarzı,
kültür, din, diyet ve sağlık sorunları öne çıkmaktadır.  Müslümanlar açısından gıda maddesi tercihinde
en önemli unsur gıdanın dini yönden helal olup olmadığıdır. Helal kavramı İslam
inancına göre yapılması yasaklanmamış, meşru görülmüş her türlü fiiliyat olarak
ifade edilebilir. Bu çalışmada tüketicinin helal gıda konusundaki görüş ve
düşünceleri araştırılmıştır. Araştırma Sakarya ilinde gönüllü katılım esasına
dayalı tesadüfi olmayan örnekleme tekniği ile anket yöntemi kullanılarak
gerçekleştirilmiştir. Anket çalışması 312 kişi ile yüz yüze görüşme tekniği
kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada veriler öncelikle betimsel
istatistikler ve frekans serileri şeklinde tasvir edilmiştir. Daha sonra t
testi ve varyans analizi uygulamaları ile tüketicilerin demografik özellikleri
ve helal gıda konusundaki düşünceleri analiz ve test edilmiştir. Yapılan
analizlerde helal gıdanın tüketici davranışlarına olan etkisi
incelenmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Helal Gıda, Tüketici Tercihleri, İstatistik Analiz

Kaynakça

• Abd Rahman, A., Asrarhaghighi, E. ve Ab Rahman, S. (2015), Consumers and Halal Cosmetic Products: Knowledge, Religiosity, Attitude and Intention, Journal of Islamic Marketing, 6(1), 148-163.
• Ahmad, A. N., Rahman, A. A. ve Ab Rahman, S. (2015), Assessing Knowledge and Religiosity On Consumer Behaviour Towards Halal Food And Cosmetic Products, International Journal of Social Science and Humanity, 5(1), 10-14
• Akdemir, A. G. N. ve Selçuk, G. N. (2017), Otel Işletmelerinin Pazarlama Stratejisi Olarak Helal Gıda Sertifikasına Bakış Açıları, Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(2), 127-145.
• Al-Ansi, A., Olya, H. G. ve Han, H. (2018), Effect of General Risk On Trust, Satisfaction, And Recommendation Intention for Halal Food, International Journal of Hospitality Management, 1-10
• Akbıyık, F. ve Eroğlu, A. H. (2016), A Study to Determine Consumers’ Attitudes, Expectations and Perceptions for Halal Certified Products: Isparta Province as an Example, International Journal of Social Science Studies, 4(4), 56-68.
• Awan, H. M., Siddiquei, A. N. ve Haider, Z. (2015), Factors Affecting Halal Purchase Intention–Evidence from Pakistan’s Halal Food Sector, Management Research Review, 38(6), 640-660.
• Başaran Alagöz, S. ve Demirel, E. (2017), Helal Gıda Sertifikali Ürünlerin Tüketici Davranışları Üzerine Etkisi: Konya Ili Üzerinde Bir Araştırma, Journal of Suleyman Demirel University Institute of Social Sciences, 28(3), 451-472
• Belen, F. Z., Gündüzöz, G. ve Erol, A. (2018), Malezya Örnekliğinde Helal Ürüne Ortak Bir Disipliner Yaklaşım, Kırıkkale İslami İlimler Fakültesi Dergisi, 3(5), 141-168.
• Çallı, İ. D. (2014), Etnik Pazarlamada Helal Kavramının Kullanımı “Almanya’da Yayınlanan Gıda Reklamları Üzerine Bir Inceleme”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(4), 43-55.
• Çelikkol, Ş. (2017), Helal konseptli pazarlama stratejilerinin, müslüman tüketicilerin davranışları üzerindeki etkisi, Uluslararası İslam Ekonomisi, Finans ve Etik Kongresi, 29-30 Nisan 2017, İstanbul, Türkiye.
• Dali, N. R. S. B. M., Nooh, M. N. B., Nawai, N. B., Mohammad, H. B., Nilai, B. B. ve Sembilan, N. (2009), Is Halal Products Are More Expensive as Perceived by The Consumers? Muslimprenuers Challenges and Opportunities in Establishing a Blue Ocean Playing Field, Journal of Management & Muamalah, 2, 39-62.
• Demirel, Y. ve Yasarsoy, E. (2017), Exploring Consumer Attitudes Towards Halal Products, Journal of Tourismology, 3(1), 34-43.
• Genç, A. G. A. T. ve Yardımcıoğlu, F. (2017), Helal Sertifikasinin Tüketici Tercihleri Üzerindeki Etkisi: Sakarya Ili Örneği. I. Uluslararası Ekonomi, Finans Ve Ekonometri Öğrenci Sempozyumu (EFEOS), 530-544
• Kizgin, Y. (2017), Understanding Consumer Trends On Halal Food Consumption in Turkey: An Application by Multi-Dimensional Scale Analysis, Turkish Journal of Marketing, 2(1), 21-41
• Kızılkaya, B. (2017), Türkiye’de Helal Gıda Konusundaki Tüketici Eğilimlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sitki Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Khalek, A. A. ve İsmail, S. H. S. (2015), Why Are We Eating Halal–Using The Theory of Planned Behavior in Predicting Halal Food Consumption Among Generation Y in Malaysia, International Journal of Social Science and Humanity, 5(7), 608-612.
• Khalek, A. A., Ismail, S. H. S. ve İbrahim, H. M. (2017), A Study On the Factors Influencing Young Muslims’ Behavioral Intention in Consuming Halal Food in Malaysia, Jurnal Syariah, 23(1), 79-102.
• Kurth, L. ve Glasbergen, P. (2017), Serving A Heterogeneous Muslim Identity? Private Governance Arrangements of Halal Food in The Netherlands, Agriculture and Human Values, 34(1), 103-118.Metin, İ. ve Çelik, A. A. (2017), İhracatçı Firma Temsilcilerinin Yurtdışı Seyahatlerinde Konaklama Ve Gıda Seçiminde Din Belirleyici Bir Faktör Müdür? Journal of Current Researches on Social Sciences, 7(4), 237-246.
• Memiş, S., Cesur, Z. ve Akin, Ü. (2018), Tüketicilerin Helal Sertifikalı Mamullere Yöneliminin, Algılanan Risk Ve Güven Arayışına Aracılık Etkisi, Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences, 4(2), 32-46.
• Olya, H. G. ve Al-ansi, A. (2018), Risk Assessment of Halal Products and Services: Implication for Tourism Industry, Tourism Management, 65, 279-291.
• Özdemir, H. ve Yaylı, A. (2014), Tüketicilerin Helâl Sertifikalı Ürün Tercihleri Üzerine Bir Araştırma Istanbul Ili Örneği, İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(1), 183-202.
• Öztürk, B. N. (2016), Dini Eğilimlerin Tüketici Tercihlerine Etkisi: İngiltere’de Gıda Seçimleri Örneği, 3rd International Congress on Social Sciences, China to Ardiatic, 27-30 October 2016, Antalya, Türkiye.
• Öztürk, A., Sima, N. A. R. T. ve Altunişik, R. (2016), Determinants of Halal Consumption Behavior of Consumers’: A Study with The Theory of Planned Behavior. Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Araştırmaları Dergisi, 1(2), 141-160.
• Shakil, S. ve Majeed, S. (2018), Brand Purchase Intention and Brand Purchase Behavior in Halal Meat Brand, Journal of Marketing, 1, 152-171.
• Şahingöz, S. A. ve Onur, A. G. M. (2017), Tüketicilerin Helâl Gıda Algıları Ve Tercihleri, 1. International Halal Tourism Congress, 07-09 April 2017, Alanya, Turkey, 276-285.
• Tatlı, H., Erdem, M. ve Arpacık, M. (2017), Tüketicilerin Gıda Tüketiminde Helal Gida Farkindaliği Ve Tutumu: Hanehalki Reisleri Üzerine Bir Uygulama, Organizasyon Ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(2), 37-53.
• Ünalan, M. (2017), Helal Gıda Ürünlerinde Pazarlama Karmasi Elemanlari, Gümüshane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 8(19), 102-113.
• Yazit, H., Cinnioğlu, H. ve Demirdelen, D. (2017), Restoran Müşterilerinin Helal Gıdaya Yönelik Algılarının Belirlenmesi: Tekirdağ, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2), 3-17
• Yılmaz, A. G. M., Sormaz, Ü., Güneş, E. ve Yetimoğlu, A. G. S. (2017), Helâl Turizm Ve Helâl Gıda’nın Türkiye’deki Durumu, 1. International Halal Tourism Congress 07-09 April 2017, Alanya, Türkiye, 404-411.