OKUL MÜDÜRLERİNİN DÖNÜŞÜMCÜ (TRANSFORMATIONAL) LİDERLİK ROLLERİ

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 2, 209 - 222, 30.12.2019

Süleyman Göksoy Elif Torlak Beyza Uğuz

Öz

Son zamanlarda ortaya çıkan etkili okul
liderliği paradigmalarından biri de dönüşümsel (transformational) liderlik
modelidir. Dönüşümcü
liderlik örgüt üyelerinde büyük değişiklikleri etkileyen ve örgütün amaçlarına
adanmışlık inşa eden liderlik olarak da tanımlanır. Birçok araştırma sonucuna
göre dönüşümcü liderlik; lider etkililik oranları, grup ve örgüt performansı ve
takipçilerinin iş memnuniyeti ve motivasyonu ile pozitif bir şekilde
ilişkilidir. Araştırmanın amacı öğretmenlerin görüşlerine dayalı olarak okul
müdürlerinin dönüşümcü liderlik rolünü ne derece sergilediklerini tespit
edebilmektir. Araştırmada nitel
araştırma desenlerinden olgu bilim deseni tercih edilmiştir. Araştırma
çalışma grubu farklı eğitim kademelerinden sekiz eğitim kurumundan oluşmuştur.
Eğitim kurumları müdürlerinin dönüşümcü liderlik rollerine ilişkin araştırmaya,
bu okul kurumlarında görev yapan 59 öğretmen gönüllü olarak katılmıştır. Araştırma verileri betimsel
yaklaşımına göre analiz edilmiştir. Araştırma sonucuna göre, tüm okullardaki
okul müdürlerinin yüksek ahlaki standartlara sahip olduğu görülmektedir. Ancak
araştırmaya katılan öğretmenlerin çoğunluğunun görüşüne göre ise okul müdürleri
öğretmenlerde hayranlık uyandırmamakta ve rol model oluşturmamaktadırlar.
Ayrıca öğretmenler okul müdürünü benimseyip ve ona
benzemeye çalışmadıklarını da  dile
getirmektedirler.

Anahtar Kelimeler

Okul müdürü, liderlik, idealleştirilmiş etki, ilham verici motivasyon, entelektüel uyarım

Kaynakça

• Bush, T. ve Glover, D. (2003). School leadership: concepts and evidence, National College for School Leadership, Nottingham. Coffield, F. (2012), Why the McKinsey reports will not improve school systems. Journal of Education Policy. 27(1), pp. 131-149. Çelik, V. (1998). Eğitimde dönüşümcü liderlik. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 4(4), 423-442.Çalışkan, M. (2017). Dönüştürücü liderlik ve örgütsel yenilikçilik arasındaki ilişki üzerine bir uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ardahan: Ardahan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Day, C., Sammons, P., Hopkins, D., Harris, A., Leithwood, K., Gu Q. and Brown, E. (2010). 10 strong claims about successful school leadership, Nottingham: National College for School Leadership.Eroğlu, A. (2010). Örgütlerde yöneticilerin dönüştürücü liderlik davranışlarının problem çözme becerilerine etkisi: Kamu sektöründe bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Kara Harp Okulu Komutanlığı Savunma Bilimleri Enstitüsü.Görker, N. (2017). Dönüştürücü liderlik tarzı ile girişim ve öğrenme odaklılığın örgütsel inovasyon performansına etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara: Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Hopkins, D. (2008), Realising the potential of system leadership.In B. Pont, D. Nusche and D. Hopkins (eds.). Improving School Leadership. Volume 2: Case Studies on System Leadership, Paris: OECD Publishing.Hoy, W. K. ve Miskel, C. G. (2012). Educational administration, theory, research and practice, (Çev. Selahattin Turan). Ankara: Nobel Yayınları. İşcan, Ö. F. (2002). Küresel işletmecilikte dönüştürücü liderlik anlayışı -büyük ölçekli işletmelerde bir uygulama. Yayımlanmamış doktora tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Krüger, M. and Scheerens J. (2012), Conceptual perspectives on school leadership, in J. Scheerens (ed.), School leadership effects revisited: review and meta-analysis of empirical studies,(1-31). SpringerBriefs in Education, Springer, Dordrecht, Heidelberg, London, New York.Kuhnert, K. W., ve Lewis, P. (1987). Transactional and transformational leadership: a constructive/development analaysis. Academy Of Management Review. 12(4). 648-657.Lunenburg Fred, C., ve Ornstein, Allan C. (2013). Educational administration (Eğitim Yönetimi Çeviri Editörü: Gökhan Arastaman). Ankara: Nobel Yayınları 6. Baskı.Mulford, B. (2008). The leadership challenge: Improving learning in schools, Australian Education Review, No. 53, Australian Council for Educational Research, Camberwell, Victoria, Web: http://research.acer.edu.au/aer/2/ adresinden 12 Şubat 2019 tarihinde alınmıştır. Naktiyok, S. (2015). Dönüştürücü Liderlik Ve Örgütsel Desteğin Örgütsel Bağlılık Ve Işten Ayrılma Niyetine Etkisi: Örgütsel Güven Algısının Aracı Rolü. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Erzurum.Sergiovanni, T. J. (1994). Bulding Community İn Schools, San Francisco: Jossey-Bass.Silverman, D. (2018). Nitel Verileri Yorumlama, (Çeviri Ed. Erkan DİNÇ), Ankara: Pegem A Akademi.Topaloğlu, G. (2005). Liderlik ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.Vural, T. (2013). Otel işletmelerinde dönüştürücü liderlik davranışlarının örgüt sağlığı üzerine etkileri: Afyonkarahisar ilinde bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi,Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (6. Basım). Ankara: Seçkin Yayınları.Zorlu, Ö. (2003). Bilgi yönetimi süreçlerinin gerçekleştirilmesinde dönüştürücü liderlik davranışlarının etkisi: Zincir otel işletmelerinde bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.