ALMANYA’NIN DOĞUYA AÇILIM POLİTİKALARI: OSTPOLİTİK

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 2, 240 - 252, 31.12.2021

Güngör Şahin Elif Bilge Aksu

Öz

Federal Almanya’da Willy Brandt hükümetinin eyleme geçirdiği Ostpolitik doktrini, bugün Birleşik Almanya’nın da politikalarında yer bulmaktadır. Doğu’ya Açılım Politikası olarak hayata geçirilen Ostpolitik, yalnızca Demokratik Alman Cumhuriyeti ile değil, Sovyetler Birliği ve Polonya gibi Doğu Bloku ülkeleriyle de iletişim kurma ve iş birliği amacına dayanmaktadır. Bugün Almanya yine benzer bir politika yürüterek Doğu Avrupa’daki ekonomik çıkarlarını gerçekleştirmek ve Rusya ile çeşitli konularda iş birliği yaparak Avrupa Birliği’nin Rusya ile ilişkilerinde yeni bir yol açmayı denemektedir. Bu politika doğrultusunda Doğu Avrupa ülkeleriyle sıkı diplomatik ilişkilerin kurulması, bu ülkelerin Avrupa Birliği’ne entegrasyonunun gerçekleştirilmesi ve Rusya ile ilişkilerin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu politika doğrultusunda Doğu Avrupa ülkeleriyle sıkı diplomatik ilişkilerin kurulması, bu ülkelerin Avrupa Birliği’ne entegrasyonunun gerçekleştirilmesi ve Rusya ile ilişkilerin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmanın kavramsal çerçevesini; İkinci Dünya Savaşı sonrasında Batı Bloku’nun bir üyesi olarak Doğu Bloku ülkeleri ile iletişim kurmanın bir aracı olarak kullanılan “Ostpolitik” oluşturmaktadır. Çalışmada mevcut yazın ışığında; kavramsal, kuramsal ve tarihsel bir çerçevede nitel araştırma yöntemleri kullanılarak kuram ve uygulama arasında sebep-sonuç ilişkisi oluşturulmaya çalışılmıştır. Çalışmada, Almanya ve Rusya’nın pek çok alanda ve coğrafyada rakipler haline gelmeleri sebebiyle Doğu’ya Açılım Politikası’nın iki ülke arasında gerginliğe yol açacağı bulgusuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Almanya, Rusya, Ostpolitik, Balkanlar, Doğu Avrupa

Teşekkür

Sayın hocam, makalemiz değerlendirmenize sunulmuştur.

Kaynakça

• Banchoff, T (1996), Historical Memory and German Foreign Policy: The Cases of Adenauer and Brandt, German Politics & Society, 2(39), ss. 36–53.
• Birdişli, F. (2019), Alman Strateji̇k Kültürünün Dönüşümü Ve Almanya’nın Uluslararası Poli̇ti̇kaya Proakti̇f Katılımı, Güvenlik Bilimleri Dergisi, 8(2), (2019) ss. 359-379.
• Büyükbay, C. (2017), “Almanya’nın AB İçerisindeki Liderlik Rolü: Uluslararası Krizler Bağlamında Dış Politikada Süreklilik ve Değişim”, Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 8(1), ss. 19-38.
• Canbolat, İbrahim S. (2019) “Dünya Siyasetinde Almanya” İçinde Hüseyin Bağcı, İsmail Ermağan, Burak Gümüş (Editörler), Dünya Siyasetinde Almanya-1, ss. 1-28, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Dağ, A. E. (2016), “Neo liberalism” İçinde, Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi Sözlüğü, ss. 270, İstanbul: Vadi.
• Dinç, C. (2011), Avrupa Birliğinin Beşinci Genişlemesi: Ana Temalar ve Faktörler, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2), ss. 201-233.
• Forsberg, T. (2016), From Ostpolitik to ‘Frostpolitik’? Merkel, Putin, and German Foreign Policy Towards Russia, International Affairs, 92, ss. 21–42.
• Gaskarth, J. ve Oppermann, K. (2021), “Clashing Traditions: German Foreign Policy in a New Era”, International Studies Perspectives, 22(1), ss. 84–105.
• Gray, W. G. (2003) Germany's Cold War: The Global Campaign to Isolate East Germany, 1949-1969, Chapel Hill and London: The University of North Carolina Press.
• İnat, K. (2009), “Birleşme Sonrasında Almanya’nın Dış Politikası: ‘Normalleşme’nin Son Adımları”, Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, ss. 1–37.
• Karadağ, C. T. (2015), Almanya’nın Yeni Doğu Politikası ‘Ostpolitik’ (1969-1974), Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Kempe, I. (2006), From a European Neighborhood Policy toward a New Ostpolitik – The Potential Impact of German Policy, Bertelsmann Group for Policy Research, 3. https://www.files.ethz.ch/isn/44156/CAP-Analyse-2006-03_en.pdf (Erişim Tarihi: 22.05.2021)
• Kieninger, S. (2019), A preponderance of stability: Henry Kissinger’s concern over the dynamics of Ostpolitik, Journal of Transatlantik Studies, 17, ss. 42-60.
• Mattli, W. ve Plümber, T. (2002) The demand‐side politics of EU enlargement: Democracy and the appli cation for EU membership, Journal of European Public Policy, 9(4), ss. 550-574.
• Meister, Stefan, “The End of German Ostpolitik: What a Change in Germany’s Russia Strategy Might Look Like”, German Council on Foreign Relations, No.22, (September 2020). https://dgap.org/en/research/publications/end-german-ostpolitik (Erişim Tarihi: 20.05.2021)
• Merkl, P. H. (1974-1975) The German Janus: From Westpolitik to Ostpolitik, Political Science Quarterly, ss. 803-824.
• Oğultürk, M. C. (2020) “Kara Hakimiyet Teorisi” İçinde M. C. Oğultürk ve G.Şahin (Editörler), Jeopolitik Düşünce – Büyük Güçler ve Türkiye, ss. 105-119, İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
• Oğultürk, M. C. ve Dağıstan, F. Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Almanya’nın Balkanlar’a Etkisi, Savunma Bilimleri Dergisi, 16(1), ss. 33-56.
• Oğuzlu, T. (2014), “Liberalizm” İçinde, Ş. Kardaş ve A. Balcı (Editörler), Uluslararası İlişkilere Giriş: Tarih, Teori, Kavram ve Konular, ss. 147-165, İstanbul: Küre Yayınları.
• Önsoy, M. ve Koç, Z. E. (2019) “Soğuk Savaş Dönemi Federal Almanya Cumhuriyeti Dış Politikası” İçinde Hüseyin Bağcı, İsmail Ermağan, Burak Gümüş (Editörler), Dünya Siyasetinde Almanya-1, ss. 79-122, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Özdal, B. ve Karaca, R. K. (2020) Diplomasi Tarihi 2, 2. Baskı, Bursa: Dora Yayınevi.
• Özen, Ç. ve Kolasi, K. (2016) ABD’nin Almanya Politikası ve Yapısal Belirleyenler: Savaş Sonrası Güç Asimetrisi ve Hegemonik Düzen İnşası, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 15(2), ss. 125-160.
• Özer, B. ve Karadağ, C. T. (2017) Willy Brandt’ın Ostpolitik’inin Alman Dış Politikasına Mirası, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (52), ss. 134-148. İnternet kaynakları
• İnternet-1: Umland, A. (Şubat 2013) “Germany needs a new Ostpolitik”, euobserver. https://euobserver.com/opinion/119026 (Erişim Tarihi: 12 Aralık 2020)
• İnternet-2: SIPRI, SIPRI Military Expenditure Database, https://www.sipri.org/sites/default/files/Data%20for%20all%20countries%20from%201988%E2%80%932019%20as%20a%20share%20of%20GDP.pdf (Erişim Tarihi: 02.02.2021)