FARABİ’YE GÖRE DEVLET BAŞKANI

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 2, 332 - 342, 31.12.2021

Cüneyt Telsaç

Öz

Farabi için insanın mutluluk arzusu; siyasal yönetim arzusuyla uyumludur. Bir toplum veya millet, ortak bir amaç için çabalıyorsa, erdemli bir toplum olmaya hak kazanabilir. Erdemli devletin önemli özelliklerinden biri de yöneten ile yönetilen arasındaki uyum, işbirliği ve amaçtır. Farabi, sanılanın aksine mutluluk kavramını, ahlakın değil siyasetin kapsamında değerlendirir. Farabi'nin düşünce dünyasındaki siyasi kurgunun ilk aşaması erdemli bir insan, ikinci aşaması erdemli bir toplum, üçüncü aşaması ise felsefeyi bilen ve mutluluğa ulaşmış erdemli bir devlet başkanıdır. Elbette bu üçlemenin en önemli aktörü devlet başkanıdır. Farabi, devleti yönetecek kişiye büyük önem verir. Farabi'nin düşüncelerinde tasavvur ettiği erdemli toplum, ilk devlet başkanı ve onu takip edecek diğer Melikler hakkındaki fikirleri; Teorik olarak Platon'dan etkilense de, pratikte İslam devlet siyaseti ile yaşadığı çağdaki Türk devlet geleneğinin bir sentezidir.
Bu makalede, günümüzde dahi değerini kaybetmemiş olan Türk-İslam düşünürü Farabi'nin devlet yönetimine ve devlet başkanına verdiği önem ve bir başkanın sahip olması gereken nitelikler gündeme getirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Farabi, Devlet Başkanı, Siyaset, Erdem, Toplum

HEAD OF STATE ACCORDING TO FARABI

Öz

For Farabi, man's desire for happiness; is in line with the desire for political administration. If a society or nation strives for a common goal, it can qualify to be a virtuous society. One of the important features of the virtuous state is the harmony, cooperation and purpose between the administration and the governed. Contrary to popular belief, Farabi evaluates the concept of happiness within the scope of politics, not morality. The first stage of the political fiction in Farabi's world of thought is a virtuous person, the second stage is a virtuous society, and the third stage is a virtuous head of state who knows philosophy and has achieved happiness. Of course, the most important actor in this trilogy is the head of state. Farabi attaches great importance to the person who will rule the state. The virtuous society that Farabi envisioned in his thoughts, his ideas about the first head of state and other Melik’s who would follow him; although theoretically influenced by Plato, in practical terms it is a synthesis of Islamic state politics and Turkish state tradition in the era in which it is living.
In this article, the importance given to the state administration and the head of state by the Turkish-Islamic thinker Farabi, who has not lost its currency even today, and the qualifications that a president should have were tried to be brought to the agenda.

Anahtar Kelimeler

Farabi, Head of State, Politics, Virtue, Society.

Kaynakça

• Aydınlı, Y. (2008). Farabi, İstanbul: İsam.
• Farabi (1974). Farabi'nin Üç Eseri: Mutluluğu Kazanma ( Tahsilu's- Sa'ade ) Eflatun Felsefesi, Aristo Felsefesi, (Çev. H. Atay). Ankara: Üniversitesi ilahiyat Fakültesi. Yayınları.
• Farabi (1987). Fusulu’l – Medeni, (Çev. H. Ozcan), İzmir: 9 Eylul Universitesi Yayınları.
• Farabi (1996). İhsau’l - Ulum. Takdim: Ali Bu Mulhim. Beyrut: Dar ve Mektebetu Hilal.
• Farabi (2012a). Es-Siyasetü’l – Medeniyye veya Mebadi’ül – Mevcüdat, (Çev. M.S. Aydın, A. Şener, M.R. Ayas), 2. Baskı, İstanbul: Büyüyen Ay Yayınları.
• Farabi (2012.b). Eflatun ile Aristoteles'in Görüşlerinin Uzlaştırılması. (Çev. M. Kaya), Felsefe Arkivi, 0(24), ss.221-254.
• Farabi (2017). El-Medinetu’l-Fazıla - İdeal Devlet, (Çev. A. Arslan), 11. Baskı, İstanbul: Türkiye iş Bankası Yayınları.
• Hammond, R. (1947) Farabi Felsefesi ve Ortaçağ Düşüncesine Etkisi, Felsefe Arkivi 0(29), ss.125-191.
• Hayajneh, M. (2011). Farabi ve Siyasal Düşüncedeki Yeri. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 45 (1-4), ss.519-524.
• Karakuş, M. (2020). Farabi’nin İdeal Devletinde Geleneksel Yönetici Tipi Olarak Hz. Ömer, Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(1), ss.189-215. https://doi.org/10.46353/k7auifd.717189
• Levend, A. (1963). Siyaset-nameler. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten, 10, ss.167-194.
• Mehmet A. (1976). Fârâbî’nin Siyasî Düşüncesinde Saâdet Kavramı, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 21, ss.303-316.
• Online References Internet-1: Jebrini, A.(2021). Fârâbî, TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/farabi#2-musiki Date of access: 15.07.2021.
• Internet-2: KAYA, M. (1995). Fârâbi, TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/ farabi#1 Date of access: 25.04.2021.