ZAMAN SERİLERİ İLE KARŞILAŞTIRMALI BİRİM KÖK ANALİZİ: TÜKETİM GELİR ORANININ BRICS-T ÜLKELERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 36 - 50, 31.07.2025

Seniha Baylan , Cahit Aydemir

https://doi.org/10.55179/dusbed.1640407

Öz

Bu çalışmada, 1990-2023 dönemi için BRICS-T ülkelerine ait APC ( Average Propensity to Consume-Ortalama Türketim Eğilimi ) serilerinin durağanlık durumu, her bir ülke özelinde zaman serileri analizi kapsamında incelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda ADF, PP ve iki kırılmalı LS birim kök testleri kullanılmıştır. Kullanılan LS birim kök testinden elde edilen bulgulara göre; Brezilya, Rusya, Çin ve Güney Afrika için, tüketim-gelir serisinin durağan olduğunu ve dolayısıyla APC serisinin uzun dönemde sabit ya da sabite yakınsayacağı, bu bağlamda söz konusu ülkelerde şokların kalıcı bir etki gösteremeyeceğini ifade etmektedir. Öte yandan, Hindistan ve Türkiye için elde edilen LS test sonuçları ise, söz konusu serilerin durağan olmadığını işaret etmekte ve şokların bu ülkelerde tüketim-gelir oranında kalıcı etkiler yaratacağını ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

birim kök , durağanlık , zaman serileri , apc

UNIT ROOT ANALYSIS WITH TIME SERIES COMPARISON: AN EXAMINATION OF THE CONSUMPTION-INCOME RATIO IN BRICS-T COUNTRIES

Öz

In this study, the stationarity of the Average Propensity to Consume ( APC ) series for BRICS-T countries were examined within the scope of time series analysis for each country individually over the period 1990-2023. For this purpose, ADF, PP and two LS unit root test with two structural breaks were employed. According to the results obtained from the LS unit root test, the consumption-income series for Brazil, Russia, China and South Africa, is found to be stationary, indicating that the APC series will remain stable or converge to a stable level in the long run. This suggests that shocks in these countries will not have permanent effects. On the other hand, the LS test results for India and Turkiye show that the series are non-stationary, suggesting that shocks in these countries will have lasting impacts on the consumption-income ratio.

Anahtar Kelimeler

unit root , stationarity , time series , apc

Kaynakça

• Ando, A. & Modigliani, F. (1963). The Life-cycle hypothesis of saving; aggregate implications and tests. American Economic Review, 53(1), 55-88.
• Arı, A. & Özcan, B. (2015). Tüketim-gelir oranının durağanlığı: Türkiye örneği. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(3), 23-46, 25.
• Altunöz, U. (2014). Tüketim fonksiyonu ve Türkiye için gelir tüketim ilişkisinin ampirik analizi. International Conference on Euroasin Economies 2014, pp.601-607, p.1.
• Baykara, S. & Telatar, E. (2012). The stationarity of consumption-income ratios with non-linear and asymmetric unit root tests: evidence from fourteen transition economies. Hacettepe University Department of Economics Working Paper, 20129.
• Cerrato, M., Peretti, C. & Stewart, C. (2013). Is the consumption-ıncome ratio stationary? Evidence from linear and nonlinear panel unit root tests for OECD and Non-OECD Countries, Manchester School, 81(1), 102-120.
• Chen, S.W. & Xie, Z. (2015). Nonlinear mean reversion in the consumption-ıncome ratio: new evidence from the OECD countries. International Review of Accounting, Banking and Finance, 7(3-4), 30-56.
• Cook, S. (2005). The stationarity of consumption-income ratios: Evidence from minimum LM Unit Root Testing. Economics Letters, 89(1), 55-60.
• Çağlayan, E. (2003). Yaşam boyu sürekli gelir hipotezinde mevsimsellik. Marmara Üniversitesi, İİBF, 18(1), 409-422.
• Dickey, D. A. & Fuller, W. A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root, Journal of the American Statistical Association, 74, 427-428.
• Duesenberry, J. S. (1952). Income, saving and the theory of consumer behavior, Cambridge: Harvard
• Eryer, A. & Konuk, T. (2022). BRICS-TM ülkelerinde ortalama tüketim eğiliminin geçerliliği, Uluslararası Muhasebe ve Finans Araştırmaları Dergisi, 4(2), 142-152
• Fallahi, F. (2012). The stationarity of consumption–income ratios: evidence from bootstrapping confidence intervals. Economics Letters, 115(1), 137-140.
• Friedman, M. (1957). A Theory of the Consumption Function, Princeton: Princeton University Press.
• Gomez, F.A.R. & Franchini, D.S. (2008). The stationarity of consumption–income ratios: evidence from South American countries, Insper Working Paper WPE: 130, 1-24
• Göktaş, Ö. (2005). Teorik ve Uygulamalı Zaman Serileri Analizi, İstanbul: Beşir Kitabevi.
• Gözgör, G. (2013). Stochastic properties of the consumption-income ratios in Central and Eastern European countries. Proceedings of Rijeka Faculty of Economics, Journal of Economics and Business, 31(2), 193-207.
• Güneş, Ş. (2007). İmalat sektöründe verimlilik ve reel ücret ilişkisi: bir koentegrasyon analizi. Yönetim ve Ekonomi, 14(2), 275-287
• Hepsağ, A. (2021). Ekonometrik Zaman Serileri Analizlerinde Güncel Yöntemler (WinRATS Uygulamalı), İstanbul: Der Yayınları
• Holmes, M.J. & Shen, X. (2013). A note on the average propensity to consume, wealth and threshold adjustment. Economic Modelling, 35, 309-313.
• Keynes, J. M. (1936). The General Theory of Employment, Interest and Money, London: MacMillian.
• Lee, J. & Strazicich, M. C. (2003). Minimum lagrange multiplier unit root test with two structural breaks. Review of Economics and Statistics, 85(4), 1082-1089.
• Lee, J. & Strazicich, M. C. (2004). Minimum LM Unit Root Test with One Structural Breaks. Working Paper 04-17, Appalachian State University, Boone, North Carolina.
• Marques, A.M. & Pesavento, F. (2019). Is the average propensity to consume stationary in the long run? testing panel data for unit root exploiting the cross-sectional dependence 1952-2014. 29th EBES Conference-Lisbon Preceedings.
• Omay, T. (2015). Fractional frequency flexible fourier from to approximate smooth breaks in unit root testing, Economic Letters, 134.
• Phillips, P. C. B. & Perron, P. (1988). Testing for unit roots in time series regression. Biometrica, 75(2), 335-346.
• Sarantis, N. & Stewart, C. (1999). Is the consumption-income ratio stationary? evidence from panel unit root tests. Economisc Letters, 64(3), 309-314.
• Solarin, S. A. (2017). The stationarity of consumption-income ratios: nonlinear evidence in ASEAN Countries. Journal for Economic Forecasting, Institute for Economic Forecasting, (2), 109-123, June.
• Sivri, U. & Seven, B (2017). Ortalama tüketim eğilimi durağan mıdır? Türkiye ekonomisi için bir zaman serisi analizi. Anadolu İktisat ve İşletme Dergisi, 1(1), 50-65.
• Uğur, B., Özbek, S. & Türkmen, S. (2020). Ortalama tüketim eğiliminin durağanlığı: Türkiye örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(45), 294-307.
• Uğur, B. & İspir, T. (2021). N11 ülkelerinde ortalama tüketim eğilimi durağan mıdır?. Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 15-28.
• Yazici, B., E. (2021). Fourier fonksiyonlarına dayalı doğrusal olmayan yeni bir eşbütünleşme testi önerisi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yılancı, V., Zeren, F. & Arı, A. (2013). Tüketim-gelir oranı Güneydoğu Asya ülkelerinde durağan mı?: Panel birim kök testi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 21, 131-39.
• Tarı, R. & Çalışkan, Ş. (2005). Kocaeli ilinde tüketimin gelir hipotezlerinin analizi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 1-19
• Wu, J. L. & Lee, H. Y. (2009). A revisit to the non-linear mean reversion of real exchange rates: evidence from a series specific non-linear panel unit root test. Journal of Macroeconomics, 31(4), 591-601.