Comparison of European Union and Turkish Regulations on Vegetable Variety Registration

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 77 - 86, 30.06.2020

Hasan Çelen , Sıtkı Ermiş , Atilla Ata

Öz

Vegetable seeds is one of the most important areas of the seed sector. Development of new varieties as a result of vegetable breeding activities, and its release can be considered as the driving force of this sector. In this study, The Council Directive 2002/55/EC, which regulates the European Union's vegetable variety registration practices, and the Turkish Regulation on the Registration of Plant Varieties with some related legislation were compared. These comparisons are given in an alignment table with brief explanations. 29 titles are marked as aligned and 3 titles are marked as nonaligned. Stating the negative sides of the acceptance of DUS reports of other countries, conducting all DUS testing by itself gradually; adding the articles to Turkish legislation for prevent abuse of the production permit system in vegetable species; and to revise the production permit and making an exceptional and temporary has been proposed.

Anahtar Kelimeler

Breeding, EU, Vegetable, Vegetable seed, Variety registration

Avrupa Birliği ve Türk Sebze Çeşit Tescili Mevzuatının Karşılaştırılması

Öz

Sebze tohumu tohumculuk sektörünün en önemli alanlarından birisidir. Sebze ıslah faaliyetleri sonucunda yeni çeşitlerin geliştirilmesi ve tescil ettirilmesi bu sektörün itici gücü olarak kabul edilebilir. Bu çalışmada Avrupa Birliğinin sebze çeşit tescil uygulamalarını düzenleyen 2002/55/EC sayılı Konsey Direktifi ile ülkemiz Bitki Çeşitlerinin Kayıt Altına Alınması Yönetmeliği ve ilgili bazı mevzuatlar karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırmalar bir uyum tablosu içerisinde kısa açıklamalarla birlikte verilmiştir. 29 başlık uyumlu, 3 başlık uyumsuz olarak işaretlenmiştir. Başka ülkelerin FYD raporlarının kabul edilmesinin olumsuz tarafları belirtilerek, ülkemizin kademeli olarak bütün FYD denemelerini kendisi yapması, sebze türlerinde üretim izni sisteminin suiistimal edilebilmesini engelleyecek düzenlemelerin Türk mevzuatına eklenmesi ile üretim izninin revize edilmesi ve geçici ve istisnai hale getirilmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

AB, Çeşit tescil, Islah, Sebze, Sebze tohumu

Kaynakça

• Aktaş, B., Aydemir, T., ve Yılmaz, K. (2011). Serin iklim tahıllarında çeşit kimliğinin belirlenmesi ve çeşit muhafazasının önemi. Türkiye IV. Tohumculuk Kongresi, 295–301.
• Alagöz, M., ve Ceylan, O. (2015). Dünya Ticaretinde Tarife Dışı Engeller: 2008 Krizi Sonrası Gelişmeler. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 15(30), 59–85. https://doi.org/10.30976/susead.302175
• Anonim. (2002). COUNCIL DIRECTIVE 2002/55/EC of 13 June 2002 on the marketing of vegetable seed.
• Anonim. (2003). COMMISSION DIRECTIVE 2003/91/EC of 6 October 2003 setting out implementing measures for the purposes of Article 7 of Council Directive 2002/55/EC as regards the characteristics to be covered as a minimum by the examination and the minimum conditions for e.
• Anonim. (2004). COMMISSION DECISION of 1 December 2004 concerning implementing rules whereby Member States may authorise the placing on the market of seed belonging to varieties for which an application for entry in the national catalogue of varieties of agricultural pla.
• Anonim. (2005). 2005/834/EC: Council Decision of 8 November 2005 on the equivalence of checks on practices for the maintenance of varieties carried out in certain third countries and amending Decision 2003/17/EC.
• Anonim. (2006). Tohumculuk Kanunu.
• Anonim. (2008a). Bitki Çeşitlerinin Kayıt Altına Alınması Yönetmeliği.
• Anonim. (2008b). Sebze Tohumu Sertifikasyonu ve Pazarlaması Yönetmeliği.
• Anonim. (2009). COMMISSION REGULATION (EC) No 637/2009 of 22 July 2009 establishing implementing rules as to the suitability of the denominations of varieties of agricultural plant species and vegetable species.
• Anonim. (2010a). Biyogüvenlik Kanunu.
• Anonim. (2010b). Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu.
• Anonim. (2019a). Tohum İhracat İstatistikleri. Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü. https://www.tarimorman.gov.tr/BUGEM/Belgeler/Bitkisel Üretim/Tohumculuk/İstatistikler/ihracat_miktar_parasal_deger.pdf / Erişim: Şubat 2020.
• Anonim. (2019b). Tohum İthalat İstatistikleri. Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü. https://www.tarimorman.gov.tr/BUGEM/Belgeler/Bitkisel Üretim/Tohumculuk/İstatistikler/ithalat_miktar_parasal_deger.pdf / Erişim: Şubat 2020.
• Anonim. (2019c). Yerel Çeşitlerin Kayıt Altına Alınması, Üretilmesi ve Pazarlamasına Dair Yönetmelik.
• Anonim. (2020a). Kayıt Altına Alınacak Tür Listesi. Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü. https://www.tarimorman.gov.tr/BUGEM/Belgeler/Bitkisel Üretim/Tohumculuk/Kayıt Tür Listesi/Kayit_Tur_Listesi.pdf / Erişim: Mart 2020.
• Anonim. (2020b). OECD Seed Schemes 2020.
• Anonim. (2020c). Standart tohumluk kayıtListesi (Sebze Çeşitleri) (Vegetables). TTSM İnternet Sitesi. https://www.tarimorman.gov.tr/BUGEM/TTSM/Sayfalar/Detay.aspx?SayfaId=86 / Erişim: Mart 2020.
• Anonim. (2020d). Teknik Soru Anketleri. TTSM İnternet Sitesi. https://www.tarimorman.gov.tr/BUGEM/TTSM/Menu/47/Teknik-Soru-Anketleri / Erişim: Şubat 2020.
• Balkaya, A., Duman, İ., Arın, L., Özcan, M., Demir, İ., Kandemir, D., Zengin, S., Ermiş, S., ve Sarıbaş, Ş. (2020). Bahçe Bitkilerinde Tohum Üretimi; Mevcut Durum ve Gelecek. In Türkiye Ziraat Mühendisliği IX. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı (Issue 2, pp. 339–369). TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası.
• Başaran, U., Gülümser, E., Çopur Doğrusöz, M., ve Mut, H. (2019). The Variation for Dry Weight and Hay Quality in Turkish Origin Wild Chicory (Cichorium intybus L.) Genotypes. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 29(2), 187–194. https://doi.org/10.29133/yyutbd.546220
• Çelen, H. (2019). Tarla Bitkileri Türlerinde Avrupa Birliği ve Türkiye Çeşit Tescil Mevzuatının Karşılaştırılması. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 28(2), 92–102. https://doi.org/10.21566/tarbitderg.660462
• Çelen, H., ve Çakmak, M. (2019). Sebze Türlerinde Türkiye ve Avrupa Birliğinde Bitki Islahçı Hakları Uygulamaları. Journal of Agriculture, 2(2), 60–68.
• Çelen, H., ve Erçi̇k, K. (2020). Türk Bitki Islahçı Hakları Sistemi. Uluslararası Anadolu Ziraat Mühendisliği Bilimleri Dergisi, 2(1), 34–43.
• Demir, İ., Balkaya, A., Yılmaz, K., Onus, A. N., Uyanık, M., Kaycıoğlu, M., ve Bozkurt, B. (2010). Sebzelerde Tohumluk ve Fide Üretimi. Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi.
• Ermiş, S., Aras, V., Öktem, G., ve Sari, N. (2018). Ülkemizde Kayıt Altına Alınan Kavunların Yıllar Bazındaki Değişimi. Uluslararası Katılımlı Türkiye 6. Tohumculuk Kongresi, 10–13 Eylül 2018.
• Geçit, H. H., Bağcı, S. A., Balkaya, A., ve Yılmaz, K. (2019). Bitki Çeşitlerinin Kayıt Altına Alınması. Tohum ve Tohumculuk Kitabı. (s. 544–580). Bitki Islahçıları Alt Birliği.
• Güvenç, İ. (2018). Türkiye ve Avrupa Birliği Ülkelerinin Sebze Üretimi ve Kendine Yeterlilik Bakımından Karşılaştırılması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 28(4), 530–535. https://doi.org/10.29133/yyutbd.455568
• Mordor Intelligence. (2020). Global Vegetable Seed Market - Growth, Trends, and Forecast (2019 - 2024). https://research.mordorintelligence.com/reports/vegetable-seed-market / Erişim: Mart 2020.
• Özer, O. O., Gürer, B., Taşkaya Top, B., ve Kan, M. (2019). Tarife Dışı Engellerin Türkiye’nin Tarım Ürünleri Dış Ticaretine Olan Etkisi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 25(2), 185–194. https://doi.org/10.24181/tarekoder.603789
• Sav, O., ve Sayın, C. (2015). Sebze Tohumculuk Sektörünün SWOT Analizi ile İncelenmesi: Antalya İli Örneği. Tarım Ekonomisi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 17–28.
• Tuncer, B. (2019). The Present Status of World Vegetable Seed Trade. 2st International Conference on Food, Agriculture and Animal Sciences (ICOFAAS 2019), 214–224.