Evaluation of the Health Literacy in Diabetes Patients

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 113 - 125, 30.12.2021

Ayşe Gül Parlak , Zümrüt Akgün Şahin

Öz

Objective: This research was conducted to determine the health literacy level of diabetic patients and affecting factors .
Materials and Methods: The research was designed in a descriptive and cross-sectional type. The study was completed with 150 diabetic patients who applied to a state hospital between May 6 and July 30, 2019, who met the research criteria and volunteered to participate in the study. The data of the study were collected by face-to-face interview method using the Socio-demographic Characteristics Questionnaire and Health Literacy Scale.
Results: The average point of the Health Literacy Scale of the patients was found to be moderate. When the health literacy levels of the patients were compared according to their socio-demographic characteristics; It was determined that the average health literacy score of male gender, with an education level of high school and above, living with family members, residing in the city, with a good perception of health, individuals who are educated for their disease were found to be high and statistically significant.
Conclusion: It was determined that sociodemographic and disease characteristics affect the health literacy level in type 2 DM patients. It is suggested that the level of health literacy should be improved in order to follow up the patients, to prevent negative health problems that may occur and to provide the patients with the self-care skills they need

Anahtar Kelimeler

diyabetes mellitus, healt literacy, chronic disease, self care

Diyabet Hastalarında Sağlık Okuryazarlığının Değerlendirilmesi

Öz

Amaç: Bu araştırma diyabet hastalarının sağlık okuryazarlık düzeyi ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırma tanımlayıcı ve kesitsel tipte tasarlanmıştır. Araştırma, 6 Mayıs 30 Temmuz 2019 tarihleri arasında bir devlet hastanesine başvuran, araştırma kriterlerine uyan ve çalışmaya katılmaya gönüllü olan 150 diyabet hastası ile tamamlanmıştır. Araştırmanın verileri, sosyo-demografik soru formu ve Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği kullanılarak yüz yüze görüşme yöntemiyle toplanmıştır.
Bulgular: Hastaların, Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği puan ortalaması orta seviyede bulunmuştur. Hastaların, sosyo-demografik özelliklerine göre sağlık okuryazarlığı düzeyleri karşılaştırıldığında; erkek cinsiyet, lise ve üzeri eğitim seviyesi, aile üyeleri ile beraber yaşayan, şehirde ikamet eden, iyi sağlık algısına sahip olan, hastalığına yönelik eğitim alan bireylerin, sağlık okuryazarlığı puan ortalamasının yüksek ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir.
Sonuç: Tip 2 DM hastalarda sosyodemografik ve hastalık özelliklerinin sağlık okuryazarlık düzeyini etkilediği belirlenmiştir. Hastaların, takibini yapmak, oluşabilecek olumsuz sağlık sorunlarını önlemek ve hastaların ihtiyacı olan öz bakım becerilerini kazandırmak için sağlık okuryazarlığı düzeyinin geliştirilmesi önerilmektedir
Anahtar Sözcükler: Diyabetes mellitus, sağlık okuryazarlığı, kronik hastalık

Anahtar Kelimeler

diyabetes mellitus, sağlık okuryazarlığı, kronik hastalık, öz bakım

Kaynakça

• Ağralı H, Akyar I. (2018). Diyabetli Erişkin Hastalarda Sağlık Okuryazarlığı: Ölçek Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. ACU Sağlık Bil Dergisi; 9(3):314-321.
• Al Sayah F, Majumdar SR, Williams B, Robertson S, Johnson JA.(2013). Health literacy and health outcomes in diabetes: A systematic review. J Gen Intern Med; 28(3):444-52.
• Bailey SC, Brega AG, Crutchfield TM, Elasy T, Herr H, Kaphingst K, et al.(2014). Update on health literacy and diabetes. Diabetes Educ;40(5):581-604.
• Berens E-M, Vogt D, Messer M, Hurrelmann K, Schaeffer D. (2016). Health literacy among different age groups in Germany: results of a cross-sectional survey. BMC Public Health;16:1151.
• Berkman ND, Sheridan SL, Donahue KE, Halpern DJ, Crotty K. Low (2011).Health Literacy and Health Outcomes: An Updated Systematic Review. Annals of Internal Medicine; 155: 97-107.
• Bohanny W, Wu SF, Liu CY, Yeh SH, Tsay SL, Wang TJ. (2013). Health literacy, self‐efficacy, and self‐care behaviors in patients with type 2 diabetes mellitus. J Am Assoc Nurse Pract;25(9):495-502.
• Cho YI, Lee SYD, Arozullah AM, Crittenden KS.(2008). Effects of health literacy on health status and health service utilization amongst the elderly.Social Science Medicine;66(8):1809 16.
• Coffman MJ, Norton CK, Beene L. (2012). Diabetes symptoms, health literacy, and health care use in adult Latinos with diabetes risk factors. Journal of cultural diversity;19(1):4–9.
• Collins SA, Currie LM, Bakken S, Vawdrey DK, Stone PW. (2012). Health literacy screening instruments for ehealth applications: a systematic review. Journal of Biomedical Informatics 45. s. 598–607.
• Çimen Z, Bayık Temel A. (2017). Kronik hastalığı olan yaşlı bireylerde sağlık okuryazarlığı ve sağlık algısı ilişkisi ve sağlığı etkileyen faktörlerin incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 33(3):105–25.
• Deniz S. (2018). Malatya ili Akçadağ ilçesinde sağlık okuryazarlığı düzeyinin değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi. Elazığ.
• Duong TV, Aringazina A, Baisunova G, Nurjanah, Pham TV, Pham KM et al. (2017). Measuring health literacy in Asia: Validation of the HLS-EU-Q47 survey tool in six Asian countries. Journal of Epidemiology;27:80–6.
• Güner TA, Kuzu A, Bayraktaroğlu T. (2020). Diyabetli Bireylerde Sağlık Okuryazarlığı ve Akılcı İlaç Kullanımı Arasındaki İlişki. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi;3: 214-223.
• Haun JN, Valerio MA, McCormack LA, Sørensen K, Paasche-Orlow MK. (2014). Health literacy measurement: an inventory and descriptive summary of 51 instruments. Journal of Health Communication;19(2):302-33.
• Inoue M, Takahashi M, Kai I. (2013). Impact of communicative and critical health literacy on understanding of diabetes care and self-efficacy in diabetes management: a cross-sectional study of primary care in Japan. BMC Family Practice.;14(40).
• Ishikawa H,Takeuchi T,Yano E. (2008). Measuring Functional, Communicative and Critical Health Literacy Among Diabetic Patients. Diabetes Care; 31, 874-9.
• Kartal İB. (2019). Kronik Hastalığı Olan Bireylerde Sağlık Okuryazarlığının Yaşam Kalitesi ve İlaç Uyumu İle İlişkisi. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıpta Uzmanlık Tezi. Erzurum, Morris NS, MacLean CD, Littenberg B. (2013). Change in Health literacy over 2 years in older adults with diabetes. Diabetes Educ;39(5):638-46.
• Özcan G. (2019). Diyabetes Mellitus hastalarında sağlık okuryazarlığı, öz-etkililik ve sağlık sonuçları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
• Özonuk E, Yılmaz M.(2019). Tip 2 Diabetes Mellitus tanılı hastaların sağlık okuryazarlığı ve tedavi uyumu arasındaki ilişki. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi;16(2):96–103.
• Santos MIP de O, Portella MR, Santos MIP de O, Portella MR.(2016). Conditions of functional health literacy of an elderly diabetics group. Rev Bras Enferm. Feb;69(1):156–64.
• Schillinger D, Bindman A, Wang F, Stewart A, Piette J. (2004). Functional health literacy and the quality of physician-patient communication among diabetes patients. Patient Education and Counseling;52(3):315–23.
• Shah LC, West P, Bremmeyr K, Savoy-Moore RT. (2010). Health literacy instrument in family medicine: The “newest vital sign” ease of use and correlates. Journal of the American Board of Family Medicine;23(2):195–203.
• Shayan N. (2018). Diyabetli Olan ve Olmayan Hemodiyaliz Hastalarının Sağlık Okuryazarlığı Ve Yaşam Kalitelerinin Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. Ankara.
• Sørensen K, Van Den Broucke S, Fullam J, Doyle G, Pelikan J, Slonska Z, et al. (2012). Health literacy and public health: A systematic review and integration of definitions and models. BMC Public Health. 12(80):1-13.
• Tanrıöver Durusu M., Yıldırım H.H., Ready Demiray F.N., Çakır B., Akalın E. (2014). Turkiye Sağlık Okuryazarlığı Araştırması. Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası. Sağlık-Sen Yayınları-25, Ankara;14-26.
• Tokuda Y., Doba N., Butler JP., Paasche-Orlow MK. (2009). Health Literacy and Physical and Psychological Wellbeing in Japanese Adults. Patient Education and Counseling;75: 411-417. Van der Heide I, Uiter E, Rademakers J, Struijs JN, Schuit J, Baan CA. (2014). Associations among health literacy, diabetes knowledge, and selfmanagement behavior in adults with diabetes: results of a dutch crosssectional study. J Health Commun.19(2):115-31.
• Wallace A. (2010). Low health literacy: Overview, assessment, and steps toward providing high-quality diabetes care. Diabetes Spectrum ;23(4):220–27.
• Watts SA, Stevenson C, Adams M. (2017). Improving health literacy in patients with diabetes. Nursing;47(1):24-31.