Radyasyonun ve Radyasyon Zırhlamasında Kullanılan Kurşunun İnsan Sağlığına Etkileri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 65 - 74, 30.12.2021

Aysun Seven Uzun

Öz

İnsanlar yaşamları boyunca radyasyonla iç içe olmuşlardır. Radyasyon kaynakları var olmaya devam ettiği sürece de bundan uzak durmak mümkün olmayacaktır. Radyasyon teknolojisi hayatı kolaylaştırdığı gibi beraberinde biyolojik sistemlere yönelik etki ederek kolaylıkla besin zincirine girip canlılara hasar vermektedir. Hatta bu hasarlar telafisi mümkün olmayan sonuçlara sebep olmaktadır. İnsanları doğrudan veya dolaylı yollarla maruz kaldığı radyasyondan korunmak için zırhlamanın ve zırh kalkanı olarak kullanılacak malzemenin özelliklerinin bilinmesi çok önemlidir. Radyasyonun etkilerini azaltmak için zırh kalkanı olarak kullanılan kurşun masum gibi görünse de radyasyonun açtığı hasarı farklı yollarla devam ettirmektedir. Kentleşme ve sanayileşmenin gelişimine paralel olarak aynı hızda önlemler alınmadığı takdirde de insan sağlığını tehdit eden toksik bir madde olmaya devam edecektir.
Bu çalışmada; radyasyon, radyasyon zırh elemanı olarak kullanılan kurşunun faydaları, faydasının yanı sıra insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri ve bu iki unsurun zararlı etkilerini en aza indirebilmek için alınması gereken önlemler araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kurşun, Radyasyon, İnsan sağlığı, Biyolojik Etmenler

Kaynakça

• Akkurt İ., Comak B., Kilincarslan S., Basyigit C.,(2010), “Image processing technique (IPT) to determine radiation shielding”, Digital Signal Processing, 20, 1592–1596.
• Algüneş, Ç., (2002).” Radyasyon Biyofiziği”,1. Basım. Edirne: Trakya Üniversitesi Yayınları No: 51, 59-62.
• Arslanoğlu, A., Bilgin,S., Kubalı, Z., Ceyhan, M.,N., İlhan,M., Maral, I.,(2007). “Radyolojik görüntüleme yöntemleri sırasında hastaların maruz kaldıkları iyonizan radyasyon dozu hakkında doktor ve intern doktorların bilgi düzeyi ”, Diagn Interv Radiol 2007; 13:53-55
• Bakos, G. C., (1995). Improvement of Buidup Factors for Multi-Energy Gama Rays Penetration Through Al, Fe and Pb Shield Combinations, Annals of Nuclear Energy, 22,125-130.
• Bakos, G.C., (1999). Direct Energy Generation From -Radiation, Annals of Nuclear Energy 26, 69-73.
• Bozbıyık, A., Özdemir, Ç., Hancı, İ. H., 2002, Radyasyon Yaralanmaları ve Korunma Yöntemleri , cilt 11 ,sayı 7 • 272
• Başyiğit, C., Kaçar, A., (2006), “Bazı Yapı Malzemelerinin Radyasyon Tutuculuk Özellikleri” Süleyman Demirel Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Yapı Bölümü, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10-2,(2006)-307-310-2006, 32260 Isparta.
• Coşkun, Ö.,(2011).” İyonize Radyasyonun Biyolojik Etkileri ”. Süleyman Demirel Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Elektronik Ve Haberleşme Mühendisliği Bölümü, Sdu Teknik Bilimler Dergisi SDÜ Journal Of Technıcal Scıences- Yıl: 2011-Cilt: 1-Sayı: 2- Sayfa: 13-17, Isparta
• Faramawy, E.H., (1999). Effetto del Trattamento İn Autoclave E Dell'aggiunta di Silica Fume Sul Cemento Portland Nella Schermatura di Radiazioni Gamma, L'industria İtaliana Del Cemento Fascicolo: v: 69, s. 598 – 603
• Hubbell, J.H., (2000). X-Ray Cross-Sections And Crossroads, Radiation Physics and Chemistry 59, 113-125.
• Johns, H.E., Cunningham, J.R. (1983) . The Physicis of Radiology, C. Thomas Publishers
• Kahya, S., (1985). “Yüksek Aktiviteli Bir Nokta Gama Kaynağının Zırhlama Problemleri”, İ.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Y.Lisans Tezi (basılmamış), 66 s, İstanbul
• Kılınçarslan, Ş., Başyiğit, C., Molla, T., Sancar, S.,(2011).” Radyoaktif Işınlardan Korunaklı Ekolojik Yapılar”, Politeknik Dergisi Journal Of Polytechnic Cilt:14 Sayı: 2 S. 93-99, 2011 Vol: 14 No: 2 Pp. 93-99, 2011
• Kobayashi S., Hosoda N., Takashima R., (1997). Tungsten alloys as radiation Protection materials, Nuclear Instruments and Methods in Physics Research, 390,426-430.
• Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Raporu, (2001), Metal Madenler Alt Komisyonu Kurşun-Çinko-Kadmiyum Çalışma Grubu Raporu, ANKARA, DPT: 2628 – ÖİK: 639.
• Makarious, A. S., Bashter I. L, El-Sayed Abdo A., Samir Abdel Azim M., Kansouh W. A., (1996). On The Utilization of Heavy Concrete for Radiation Shielding. Annals of Nuclear Energy, 23,195-206.
• Maruyama, T., Kumomata Y., Kato Y., Hashizume T., (1971). Health Phsics 20, 277- 284.
• Öztürk, M., (2004).”Kurşunlu Benzin Tüketimi Ve Kurşunun Etkileri”, Çevre ve Orman Bakanlığı, ANKARA.
• Özalpan, A., (2001). “Temel Radyobiyoloji”,1. Basım. İstanbul: Haliç Üniversitesi Yayınları, 1-218.
• Prasad, S. G., Parthasaradhi K., Bloomer W. D., AI-Najjar W. H., McMahon J., Thomson O., (1998). Aluminum, copper, tin and lead as shielding materials in the treatment of cancer with high-energy electrons, , Radiation Physics and Chemistry, 53, 361-366.
• Seven, A., (2011), “ Baritli Hazır Sıva Kaplamalarının Radyasyon Zırh Elemanı Olarak Kullanılabilirliğinin Görüntü İşleme Yöntemi İle Araştırılması” SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Isparta
• Steel, G. G., (1997). “The Significance of Radiobiology for Radiotheraphy”, In; Steel GG (Ed.). Basic Clinical Radiobiology. New York: Co-published in the USA by Oxford University Pres; p.1-7.
• Shapiro, J., (1972). Radiation Protection, Harward University Press. Cambridge.
• Yaren, H., Karayılanoglu, T., (2005). “Radyasyon Ve Insan Saglıgı Üzerıne Etkılerı”, Tsk Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2005: 4 Gata Nbc Bd, Etlik, Ankara
• Toprak, Ö.,(2001).”Gama Radyasyonunun Topak ile Zırhlamasının İncelenmesi”, İTÜ Nükleer Enerji Enstitüsü, Y.Lisans Tezi (basılmamış) 68 s. İstanbul.
• http://www.taek.gov.tr/, Erisim tarihi 10Mart 2005.
• www.orau.gov/reacts , Erisim tarihi 20 Temmuz 2005.
• Akredite Laboratuvar DIN EN ISO 15189:2003.