Covid-19 Süresince T.C. Sağlık Bakanlığı YouTube Kanalına İzleyici Dönütleri

Yıl 2020, Sayı: 3, 116 - 139, 21.12.2020

Mehmet Sinan Tam

Öz

Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 (2019-nCoV) pandemisi, Türkiye’yi de etkilemiştir. Burada konuyla ilgili resmi kaynakların ne dediğinin yanı sıra, halkın resmi kaynaklara ilişkin fikirleri de önem arz etmektedir. T.C. Sağlık Bakanlığı resmi YouTube hesabında, 10 Mart – 30 Eylül 2020 tarihleri arasında yayınlanan 75 Covid-19 video içeriğine yapılan tüm yorumlar (4310) incelenmiştir. İzleyicilerin ilgili kanala verdikleri dönütlerin hangi bağlamda gerçekleştiğini ortaya koymayı amaçlayan bu çalışmada, veriler nitel yöntem araştırmalarında sıklıkla kullanılan MAXQDA18 programıyla elde edilmiş ve ilgili verilere içerik analizi yapılmıştır. Araştırmada kullanıcıların yaptıkları yorumlar, 25 kod yedi kategori altında toplanmıştır (Kappa= %88.16). Çalışmada önemli sonuçlar elde edilmiştir. Günlük vaka sayısı arttıkça Sağlık Bakanlığı YouTube kanalına daha fazla içerik yüklendiği ve izleyicilerin genel anlamda Sağlık Bakanı ve Bakanlığın iletişim dilini beğendiği ortaya çıkmıştır. Ayrıca yedi aylık süreç içerisinde izleyicilerin bazı noktalarda fikir değişikliğine gittiği ve Covid-19’a yönelik bakış açısının diğer kategori ve alt kodlar üzerinde yüksek düzeyde bir ilişkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, T.C. Sağlık Bakanlığı, YouTube, Sağlık İletişimi, Sosyal Medya

Kaynakça

• Apuke, O. D., & Omar, B. (2020). Fake news and COVID-19: Modelling the predictors of fake news sharing among social media users. Telematics and Informatics, (July), 1-32. https://doi.org/10.1016/j.tele.2020.101475
• Aydın, S. (2020). Youtube seyahat kanallarının kişilerin seyahat ilgi ve motivasyonları üzerine etkileri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Bass, Sarah Bauerle, Parvanta, Claudia and Fleisher, Linda (2020). Media and communication channel selection and planning: The Plot thickens. C. Parvanta and
• S. B. Baas (Ed.), Health communication strategies and skills for a new era (107-125. ss). Burlington: Jones & Bartlett Learning.
• Bechler, C. J., & Tormala, Z. L. (2020). Misdirecting persuasive efforts during the covid19 pandemic: The targets people choose may not be the most likely to change. The Association for Consumer Research. 1-20. https://doi.org/10.1086/711732
• Budhwani, H., & Sun, R. (2020). Creating COVID-19 stigma by referencing the novel coronavirus as the "Chinese virus" on Twitter: Quantitative analysis of social media data. Journal of Medical Internet Research, 22(5), 1-7.
• Cinelli, M., Quattrociocchi, W., Galeazzi, A., Valensise, C. M., Brugnoli, E., Schmidt,
• A. L., Zola, F., Scala, A. (2020). The covid-19 social media infodemic. Arxiv, 1-18. Doi: 10.1038/s41598-020-73510-5 Covid-19 Coronavirus Pandemic. (2020, 7 Aralık). Erişim adresi: https://www.worldometers.info/coronavirus/#countries
• Creswell, J. W. (2017). Nitel araştırmacılar için 30 temel beceri. (Çev. H. Özcan). Ankara: Anı Yayınları.
• Çalışkan, O. (2020). Youtube’un şifa dağıtan videoları: Bir sözdebilim olarak biyoenerji’nin retoriği. A. Güven (Ed.), Youtube Türkiye’de kültür siyaset ve tüketim-1 (87-131. ss.). İstanbul: Kriter Yayınları.
• Depoux, A., Martin, S., Karafillakis, E., Preet, R., Wilder-Smith, A., & Larson, H. (2020). The pandemic of social media panic travels faster than the COVID-19 outbreak. Journal of Travel Medicine, 27(3), 1-2.
• Duduciuc, A. (2016). Teenagers, risk behaviours and the use of new technologies for health. V. Marinescu and B. Mitu (Ed.), The power of the media in health communication (169-180. ss). New York: Routledge.
• Ekinci, A. P., Erbudak, E., & Baykal, C. (2012). 2012 yılı Haziran ayında İstanbul’da elayak-ağız hastalığı sıklığında önemli artış. TÜRKDERM-Deri Hastalıkları ve Frengi Arşivi, 47(4), 192-193, DOI: 10.4274/turkderm.19942
• Erkek, S. (2016). Kamu kurumlarında sosyal medya kullanımı: sağlık bakanlığı örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (35), 141-150.
• Forman, J., Creswell, J. W., Damschroder, L., Kowalski, C. P., & Krein, S. L. (2008). Qualitative research methods: Key features and insights gained from use in infection prevention research. American Journal of Infection Control, 36 (10), 764-771.
• Genel Koronavirüs Tablosu. (2020, 7 Aralık). Erişim adresi: https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66935/genelkoronavirus-tablosu.html
• Graham, M., Milanowski, A., & Miller, J. (2012). Measuring and promoting ınter-rater agreement of teacher and principal performance ratings. The Center for Educator Compensation and Reform (CECR). Online Submission, 1-33.
• Gündoğdu, G., ve Kılıç, T. (2017). Sağlığın teşviki ve geliştirilmesinde (health promotion) sosyal medya kullanımının etkisi Sağlık Bakanlığı’nın sosyal medya kullanımı (206-217). 1st International Conference on New Trends in Communication, İstanbul: İstanbul Commerce University.
• Holtz, B., & Buis, L. (2016). Effectively promoting healthy living and behaviours through mobile phones. R. Ahmed and B. R. Bates (Ed.), Health communication and mass media: An ıntegrated approach to policy and practice (99-114. ss.). Burlington: Gower Publishing Limited.
• Järvinen, M., & Mik-Meyer, N. (2020). Analysing qualitative data in the social science. M. Järvinen and N. Mik-Meyer (Ed.), Qualitative analysis: Eight approaches for the social sciences. (1-28. ss). Los Angeles: Sage.
• Jha, A., Lin, L., & Savoia, E. (2016). The use of social media by state health departments in the US: Analyzing health communication through Facebook. Journal of Community Health, 41(1), 174-179.
• Keelan, J., Pavri-Garcia, V., Tomlinson, G., & Wilson, K. (2007). Youtube as a source of information on immunization: A content analysis. JAMA, 298(21), 2482-2484.
• Keskin, S., & Baş M. (2015). Sosyal medyanın tüketici davranışları üzerine etkisinin belirlenmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3), 51-69.
• Kim, K., Paek, H. J., & Lynn, J. (2010). A content analysis of smoking fetish videos on Youtube: Regulatory implications for tobacco control. Health
• Communication, 25(2), 97-106. Lundgren, R. E., & McMakin, A. H. (2018). Risk communication: A handbook for communicating environmental, safety, and health risks. New Jorsey: John Wiley & Sons.
• Maher CA, Lewis LK, Ferrar K, Marshall S, De Bourdeaudhuij I, Vandelanotte C. (2014). Are health behavior change ınterventions that use online social networks effective? A systematic review. Journal Medical Internet Research, 16(2), 1-13.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1984). Qualitative Data Analysis: A Source Book of New Methods. London: SAGE Publications.
• Orduna-Malea, E., Font-Julian, C. I., & Ontalba-Ruiperez, J. A. (2020). Covid-19: Análisis métrico de vídeos y canales de comunicación en Youtube. El Profesional de la Información, 29(4), 1-14.
• Marchal, N., Au, H., & Howard, P. N. (2020). Coronavirus news and information on Youtube. Health, 1(1), 1-5.
• Megan L. Hammersley, Anthony D. Okely, Marijka J. Batterham & Rachel A. Jones. (2020). Can parental engagement in social media enhance outcomes of an online healthy lifestyle program for preschool-aged children? Health Communication, 35(9), 1162-1171.
• Mengü, S., Mengü, M., & Günay, K. (2020). Value-Based Communication during Covid19 pandemic: A study on the Twitter messages of Turkish Ministry of Health. Athens Journal of Mass Media and Communications, 7, 1-23.
• Moorhead, S. A., Hazlett, D. E., Harrison, L., Carroll, J. K., Irwin, A., & Hoving, C. (2013). A new dimension of health care: Systematic review of the uses, benefits, and limitations of social media for health communication. Journal of Medical Internet Research, 15(4), 1-17.
• Okay, A., Ašanin Gole, P. and Okay, A. (2020), Turkish and Slovenian health ministries' use of Twitter: A comparative analysis, Corporate Communications: An International Journal, https://doi.org/10.1108/CCIJ-01-2020-0019
• Pennycook, G., McPhetres, J., Zhang, Y., Lu, J. G., & Rand, D. G. (2020). Fighting COVID-19 misinformation on social media: Experimental evidence for a scalable accuracy-nudge intervention. Psychological Science, 31(7), 770-780. Protecting Our Extended Workforce and the Community. (2020, 16 Mart). Erişim adresi: https://blog.youtube/news-and-events/protecting-our-extended-workforce-and.
• Radu, R. (2020). Fighting the ‘infodemic’: Legal responses to COVID-19 disinformation. Social Media + Society. 1-4. https://doi.org/10.1177/2056305120948190
• Roy, D., Tripathy, S., Kar, S. K., Sharma, N., Verma, S. K., & Kaushal, V. (2020). Study of knowledge, attitude, anxiety & perceived mental healthcare need in Indian population during COVID-19 pandemic. Asian Journal of Psychiatry, 51, 1-7.
• Rus, H. M., & Cameron, L. D. (2016). Health communication in social media: Message features predicting user engagement on diabetes-related Facebook pages. Annals of
• Behavioral Medicine, 50(5), 678–689. Schiavo, R. (2014). Health communication: From theory to practice. San Francisco: Josey-Bass.
• Serrano, J. C. M., Papakyriakopoulos, O., & Hegelich, S. (2020, July). NLP-based feature extraction for the detection of COVID-19 misinformation videos on Youtube. In
• Proceedings of the ACL Workshop on Natural Language Processing for COVID19 (NLP-COVID). 09-10 July, Seattle, Washington, USA. https://openreview.net/pdf?id=M4wgkxaPcyj.
• Steele, R. (2011, November). Social media, mobile devices and sensors: categorizing new techniques for health communication. Fifth International Conference on Sensing Technology (187-192. ss.). In Palmerston, New Zealend.
• Szmuda, T., Syed, M. T., Singh, A., Ali, S., Özdemir, C., & Słoniewski, P. (2020). Youtube as a source of patient information for Coronavirus disease (COVID‐19): A content‐quality and audience engagement analysis. Reviews in Medical Virology, 30(5. 1-8.
• Thackeray, R., Neiger, B. L., Hanson, C. L., & McKenzie, J. F. (2008). Enhancing promotional strategies within social marketing programs: Use of web 2.0 social media. Health Promotion Practice, 9(4), 338-343.
• Thackeray, R., Neiger, B. L., Smith, A. K., & Van Wagenen, S. B. (2012). Adoption and use of social media among public health departments. BMC Public Health, 12(1), 1-6.
• Welch V, Petkovic J, Simeon R, Presseau J, Gagnon D, Hossain A, Pardo Pardo J, Pottie K, Rader T, Sokolovski A, Yoganathan M, Tugwell P, DesMeules M. (2018). Interactive social media interventions for health behaviour change, health outcomes, and health equity in the adult population. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2, 1-23.
• Williams G, Hamm MP, Shulhan J, Vandermeer, B. Hartling, L. (2014). Social media interventions for diet and exercise behaviours: A systematic review and metaanalysis of randomised controlled trials. BMJ Open, 1, 1-16. Wodak, R., & Krzyzanowski, M. (2008). Qualitative discourse analysis in the social sciences. New York: Palgrave Macmillan.
• Yoo, J. H., & Kim, J. (2012). Obesity in the New Media: A content analysis of obesity videos on Youtube, Health Communication, 27(1), 86-97.
• Yu, M., Li, Z., Yu, Z., He, J., & Zhou, J. (2020). Communication-related health crisis on social media: A case of COVID-19 outbreak. Current Issues in Tourism, 1-7, https://doi.org/10.1080/13683500.2020.1752632
• Zhang, L. T., & Zhao, S. (2020). Diaspora micro-influencers and COVID-19 communication on social media: The case of Chinese-speaking Youtube vloggers. Multilingua, 39(5), 553–563, https://doi.org/10.1515/multi-2020-0099