Yücel Dergisi’nde Hümanizm Bahsi

Yıl 2021, Sayı: 4, 148 - 167, 29.06.2021

Melih Yener

Öz

Cumhuriyet tarihinin en önemli fikir ve edebiyat dergilerinden olan Yücel, 1935-1956 yılları arasında Muhtar Fehmi Enata yönetiminde İstanbul’da çıkmıştır. Belirli dönemlerde ayda bir belirli dönemlerdeyse düzensiz denebilecek aralıklarla toplam 163 sayı çıkan ve ilk yıllarında Kemalist idealler doğrultusunda yayın yapan dergi 1940’lı yılların başından itibaren Orhan Burian, Vedat Günyol ve Sabahattin Eyüboğlu’nun öncülüğünde bir sanat ve edebiyat hümanizmi kurmak gayesini güden yazılar yayımlamaya başlamıştır. Bu yıllarda Harman, Hamle, İnsan, Adımlar ve Varlık gibi dergilerin de iştirak ettiği bu hümanizm hareketine en geniş alakayı gösteren Yücel dergisi olmuştur. Yücel, hümanizm kavramının sosyo-politik mahiyetinden ziyade tarihî ve felsefî içeriğine yönelik fikirler üretmiş ve Türk düşüncesine ve edebiyatına hümanist bir istikamet çizmek gayreti içinde olmuştur. Bu makale Türk düşüncesinin Batı düşüncesine açılma merhalelerini 1940’lara dek ana hatlarıyla gözden geçirmekte, Yücel dergisinde yazısı ve sohbeti çıkmış muhtelif kalemlerin hümanizm görüşlerini içermekte ve hümanizmin Türk fikir ve yazı evreninde edinebileceği mevkiyi tartışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

HÜMANİZM, EDEBİYAT, SANAT, YÜCEL, DERGİ

Kaynakça

• Burian, O.(2006). Günlük. Z. Arıkan (Haz.), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Burian, O.(1939). Hümanizma üç şiir münasebetiyle. Yücel Dergisi, 47, 262-263.
• Burian, O.(1940). Hümanizma ve biz. I. Yücel Dergisi, 62, 71-72.
• Burian, O.(1940). Hümanizma ve biz. I. Yücel Dergisi, 63, 121-122.
• Burian, O.(1940). Hümanizma ve biz. III. Yücel Dergisi, 64, 171-173.
• Burian, O.(2006). Araştırmalar-incelemer. Z. Arıkan (Der.), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• Çağlar, B.K. & Burian, O. & Kuntay, M. C.& Yalçın, H.C. & Ezine C. & Tunç, M. Ş. & Orhon, O.S. (1940). Müşterek yazımız. Yücel Dergisi, 61, 6-17.
• Desfosses, P. (1938). Hümanizm hakkında birkaç düşünce. Akyürek, H. R. (Çev.), Varlık Dergisi, 120, 741-744.
• Ezine, C. (1940). Türk hümanizmasının izahı I. Hamle Dergisi, 1, 6-10.
• Ezine, C. (1940). Türk hümanizmasının izahı II. Hamle Dergisi, 3, 1-6.
• İmzasız. (1940). Yücel’in hümanizması dolayısıyla. Yücel Dergisi, 62, 78.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (1943). “Humanizma. Harman Dergisi, 2, 1.
• Nayır, Y.N. (1940). Hümanizma ve milli ruh. Varlık Dergisi, 163, 473-474.
• Özdenoğlu, Ş. (1947). Hümanizmayı yaratmak meselesi. Yücel Dergisi, 134, 413-416.
• Özdenoğlu, Ş. (1945). Hümanizmanın gerçek manası. Yücel Dergisi, 108, 40-45.
• Özgü, M. (1941). Herder ve hümanizmayı teşvik mektupları. Yücel Dergisi, 68-69-70-71, 79-81.
• Pınar, S.(1940). Neo-hümanizm. Yücel Dergisi, 63, 127-128.
• Yener, M. (2020). 1938-1950 yılları arasında yayımlanmış edebiyat dergilerinde edebiyat eleştirisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Eskişehir.