SOĞUK DÖVME TEKNİĞİ İLE BAĞLANTI ELEMANI ÜRETİMİNDE KULLANILAN PLASTİK ŞEKİL VERME TEKNOLOJİLERİ

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 3, 18 - 28, 31.12.2018

Vedat Başdemir Alper Baygut Osman Çulha

Öz

Bu bildiride; BOLT Bağlantı Elemanları San. Tic.
A.Ş ‘de, plastik şekil verme teknolojileri kullanılarak; soğuk dövme tekniği
ile bağlantı elemanı üretiminde dikkat edilmesi gereken noktalar, plastik şekil
vermenin malzemenin mekanik ve fiziksel özellikleri üzerindeki avantajları,
operasyon dizilimi ve mekanik özelliklerdeki gelişimi gösteren analiz örnekleri
ile birlikte anlatılmıştır. Dövme prosesi ile şekillendirmede, diğer plastik
şekillendirme yöntemlerine göre daha hassas ürün geometrisi elde edilmesi
nedeniyle tercih edilmektedir. Ayrıca soğuk olarak gerçekleşen dövme prosesi;
işlemin oda sıcaklığında gerçekleşmesi, üretim sırasında tufal formasyonunun
meydana gelmemesi, son ürün ölçü hassasiyet toleranslarının oldukça düşük
değerlerde olması, hızlı üretim akışına sahip olması, son ürün yüzey ve mekanik
özelliklerinin alternatif üretim yöntemlerine göre daha gelişmiş olması gibi
avantajlarından dolayı karmaşık şekilli iş parçalarının şekillendirmesi için
üretim yöntemi olarak benimsenmiştir.  Net
shape şekillendirme işlemine yakın olarak gerçekleşen bu dövme işleminde, kalıp
tasarımı ve malzeme akışı kontrolü prosesin en kritik noktalarıdır. Simülasyon
destekli şekillendirme analizleri ile kalıp tasarımı ve dizilimine ait sanal
üretim sonuçları incelenmiş, dövme kuvveti, akış çizgileri, gerilme dağılımı ve
kritik üretim parametreleri elde edilmiştir. Kafa çapı ile flanş arasında
yüksek fark bulunan bu gibi parçalardaki kesit değişim bölgesinde önemli derece
de gerilim yığılması ve kuvvet gereksinimi ortaya çıkmaktadır. Akış çizgileri
ise makro dağlama sonucunda simülasyon verileri ile benzer olduğu görülmüştür.
Bu çalışmada; operasyon sayısı ve kalıp tasarımına göre, soğuk dövme ile
bağlantı elemanı üretimine ait simülasyon destekli imalat işlemi gerçekleşmiştir.  Mekanik ve metalografik karakterizasyon
sonucunda sertlik değerlerinin strain yüksek bölgelerdeki artışı gözlemlenmiş
ve deformasyon oranı ile arttığı ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Plastik şekil verme, soğuk dövme, simulasyon

Kaynakça

• [1]. Callister W. D. (2007): “Material Science and Enginering: An Introduction”, 7. Basım, Department of Metallurgical Engineering The University of Utah, Amerika. [2]. Dieter G. E. (1988): “Mechanical Metallurgy, SI Metric Edition”, University of Maryland, McGraw-Hill Book Co.. [3]. N. Ishinaga, ‘An advanced press design for cold forging’, Journal of Materials Processing Technology, Volume 71, Issue 1, 1 November 1997, p.100-104.[4]. Quang-Cherng Hsu, Rong-Shean Lee, ‘Cold forging process design based on the induction of analytical knowledge’ , Journal of Materials Processing Technology, Volume 69, Issues 1–3, September 1997, p.264-272.[5]. Hyunkee Kim, Altan Taylan, ‘Cold forging of steel -practical examples of computerized part and process design’, Journal of Materials Processing Technology, Volume 59, Issues 1-2, 15, 1996, p.122-131.[6]. B.Y. Jun, S.M. Kang, M.C. Lee, R.H. Park, M.S. Joun, ‘Prediction of geometric dimensions for cold forgings using the finite element method’, Journal of Materials Processing Technology, Volume 189, Issues 1–3, 6 July 2007, p.459-465.[7]. M. Meidert, M. Hänsel, ‘Net shape cold forging to close tolerances under QS 9000 aspects’, Journal of Materials Processing Technology, Volume 98, Issue 2, 29 January 2000, p.150-154.[8]. Taylan Altan, Victor Vazquez, ‘Status of process simulation using 2D and 3D finite element method ‘What is practical today? What can we expect in the future?’, Journal of Materials Processing Technology, Volume 71, Issue 1, 1 November 1997, p. 49-6.[9]. Lee Jin-Hee, Kang Beom-Soo, Lee Jung-Hwan, ‘Process design in multi-stage cold forging by the finite-element method’, Journal of Materials Processing Technology, Volume 58, Issues 2–3, 15 March 1996, p.174-183.[10]. Hyunjoong Cho, Taylan Altan, ‘Determination of flow stress and interface friction at elevated temperatures by inverse analysis technique’, Journal of Materials Processing Technology, Volume 170, Issues 1–2, 14 December 2005, p.64-70.[11]. Victor Vazquez, Taylan Altan, ‘New concepts in die design — physical and computer modeling applications’, Journal of Materials Processing Technology, Volume 98, Issue 2, 29 January 2000, p. 212-223.[12]. Sheljaskov S. (1994): “Current Level Of Development Of Warm Forging Technology”, Journal of Materials Processing Technology, Cilt 46, sf. 3-18.