Natural Durability of Narrow Leaved Ash (Fraxinus angustifolia Vahl.) Wood from Planted and Natural Stands

Yıl 2016, Cilt: 12 Sayı: 1, 30 - 39, 15.06.2016

Kamile Tırak Hızal , Nurgün Erdin

Öz

Sustainability of natural forests is under pressure due to some social and economic problems existing in developing countries. In such countries, creation of new resources for wood production by plantation establishment is necessary in order to protect forest eco-system and to meet the demand for wood. Fast-growing plantations will be relied upon as a key element in meeting future demand for wood. Fraxinus angustifolia Vahl. (Narrow leaved ash-NLA) tree is the most important species for Turkey because of its fast growing ability and valuable wood. It is also used in parquet, sports tools, mine poles, and caique building. The exceptional property of ash is its bending ability and flexibility. NLA wood is known as non-resistant to fungi but there is no information about planted ash wood. For this reason, possible durability differences between planted and natural grown NLA wood was studied in this study.

Natural durability of fast growing NLA species, grown in plantation and natural stands was evaluated by soil-block decay test method according to ASTM D- 2017 -05. The ash trees were felled down from Adapazarı and Sinop regions and then test specimens were exposed to a brown rot fungus Gloeophyllum trabeum, two white rot fungi Pleurotus ostreatus and Coriolus versicolor for 12 weeks. The natural durability was determined by the weight loss percentage of the test blocks.

As a result, there is no significant different between plantation and natural grown NLA wood durability against brown and white rot fungi. Tests showed that P. ostreatus resulted in heigher weight loss than the other test fungi and there was no change on durability classes.

Anahtar Kelimeler

Plantation, Natural durability, Narrow-leaved ash, Fast growing species

Plantasyonda ve Doğal Meşcerelerde Yetişen Dar Yapraklı Dişbudak (Fraxinus angustifolia Vahl.) Odununun Doğal Dayanıklılığı

Öz

Doğal ormanların sürdürülebilirliği, gelişen ülkelerde bazı sosyal ve ekonomik nedenler ile baskı altındadır. Bu gibi ülkelerde orman eko sistemini korumak ve odun ihtiyacını karşılamak için plantasyon sahaları kurularak odun tüketimi için yeni kaynakların oluşturulması gerekmektedir. Hızlı gelişen plantasyonlar gelecekte odun talebini karşılamada anahtar eleman olarak görülmektedir. Fraxinus angustifolia Vahl. (Dar yapraklı dişbudak-DYD) ağaçları hızlı büyüme yeteneği ve değerli odunundan dolayı Türkiye için en önemli türlerdendir. Parke, spor aletleri, maden direkleri ve kayık üretiminde kullanılmaktadır. DYD odunu mantarlara karşı dayanıksız olarak bilinmektedir fakat plantasyonu yapılmış dişbudak odununun dayanıklılığı hakkında herhangibir bilgi bulunmamaktadır. Bu nedenle, mevcut çalışmada plantasyonda ve doğal yetişen dar yapraklı dişbudak odunlarının olası dayanıklılık farklılıkları çalışılmıştır.

Plantasyonda ve doğal meşcerelerde hızlı yetişen Fraxinus angustifolia (Vahl.) odununun ASTM D 2017 05 standardına göre odun çürüten mantarlara karşı doğal dayanıklıkları belirlenmiştir. Adapazarı ve Sinop bölgesinden ağaçlar kesilmiş ve test örnekleri bir esmer çürüklük mantarı (Gloeophyllum trabeum) ve iki beyaz çürüklük mantarına (Pleurotus ostreatus ve Coriolus versicolor )12 hafta ile maruz bırakılmıştır. Doğal dayanıklılık test bloklarındaki ağırlık kaybı yüzdesi olarak belirlenmiştir.

Sonuç olarak plantasyonda ve doğal olarak yetişen dar yapraklı dişbudak odunlarının beyaz ve esmer çürüklük mantarlarına karşı doğal dayanıklılık bakımından istatistikî olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Denemeler P. ostreatus mantarının diğer mantarlardan daha fazla ağırlık kaybı göstemesi ile sonuçlanmıştır ve dayanıklılık sınıfında değişim olmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Plantasyon, Doğal dayanıklılık, Dar yapraklı dişbudak, Hızlı yetişen türler

Kaynakça

• Anonymous, 2001. Ormancılık-Sekizinci beş yıllık kalkınma planı (forestry development plan-VIII) (in Turkish), No: 2531/547, p 539, Ankara.
• Antwie-Boasiako, C. 2004. Assessment of Anatomy, Durability and Treatability of Two Tropical Lesser-Utilized Species and Two Related Species from Ghana. PhD Thesis submitted to The University of Reading, Reading, England (UK), 319pp.
• Antwie-Boasiako, C. and Pitman, A. J. 2009. Influence Of Density On The Durabilities Of Three Ghanaian Tımbers, Journal of Science and Technology Vol. 29, No. 2, Aug.
• Antwie-Boasiako, C. and Allotey, A. 2010. The Effect of Stake Dimension on the Field Performance of Two Hardwoods with Different Durability Classes, International Biodeterioration & Biodegradation 64:267-273.
• Astm (American Standart testing Methods) D-2017-05. 2005. Accelerated laboratory tests of natural decay resistance of woods, 1981 Annual Book of ASTM Standarts, Part 22, Wood; Adhesives, 01-022081-45, Easton, Md., USA.
• Ayan, S. and Sivacioglu, A. 2006. Review of the Fast Growing Forest Tree Species In Turkey. Boletin del CIDEU, 2:57-71.
• Baill`eres, H. and Durand, PY. 2000. Non Destructive Techniques for Wood Quality Assessment of Plantation- grown Teak. Bois et Forˆet des Tropiques 283:17–27.
• Bhat, K M. and Florence, E J M. 2003. Natural Decay Resistance of Juvenile Teak Wood Grown in High Input Plantations, Holzforschung 57:453-455.
• Bozkurt, A. Y. 1971. Önemli Bazı Ağaç Türleri Odunlarının Tanımı, Teknolojik Özellikleri ve Kullanış Yerleri. İ.Ü. Orman Fakültesi Yayın No: 1653/177, İstanbul.
• Cicek, E. and Yilmaz, M. 2002. The Importance of Fraxinus angustifolia subsp. oxycarpa as a Fast Growing Tree for Turkey. In: Diner A, Ercan M, Goulding C, Zoralioglu T (eds) IUFRO Meeting on Management of Fast Growing Plantations. Izmit, Turkey, pp 192–202.