An Evaluation of the Relationship with City and River of Pirinççi Promanade in the Historical City Center of Amasya

Yıl 2014, Cilt: 10 Sayı: 1, 23 - 36, 26.01.2017

Gülcan Canik

Öz

Amasya is one of the important historic cities of Anatolia. Also, on the grounds of having Yeşilırmak River in its city borders, the city has a river city characteristic. The objective of this study is to research the relationship between riverside and city observing the change of Yeşilırmak Riverside in respect to using purposes from the past until today. In this concept, Pirinççi Promenade which one of the landscapes designs of Yeşilırmak riverside has been selected as a study area. Using observation and analysis method, usage purposes of riverside has been determined at the present time. Within the scope of literature review, with the aim of explaining of change of the usage purposes of riverside from the first ages until today, maps, pictures and descriptions have been collected concerning various civilizations that established dominance in Amasya. Determining the present usage of riverside, development plans have been obtained from Amasya Municipality, observation studies; image sand photos which were taken in study area have been utilized. In this article, datas results which have been obtained by using observation and literature review have been analyzed. In the light of our research, observing change of the usage purposes of riverside, the relationship between riverside and city and importance of riverside for city have been explained.

Anahtar Kelimeler

Amasya, Observation, Riverside, Yeşilırmak river

Amasya Tarihi Kent Merkezinde Yer Alan Pirinççi Promenad Alanının Nehir ve Kentle Olan İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme

Öz

Amasya Anadolu’nun en önemli tarihi kentlerinden birisidir. Ayrıca il sınırları içerisinde bulunan Yeşilırmak Nehrinin varlığı sebebiyle de bir nehir kenti özelliği taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, Yeşilırmak Nehri kıyısının kullanım amaçları doğrultusunda değişimini inceleyerek geçmişten günümüze nehir kıyısı-kent ilişkisini araştırmaktır. Bu bağlamda Amasya Nehir kıyısı düzenlemelerinden biri olan Pirinççi Promenadı düzenlemesi, çalışma alanı olarak seçilmiştir. Alanda gözlem ve inceleme yönteminden yararlanılarak günümüzde nehir kıyısı kullanım amaçları belirlenmeye çalışılmıştır. Literatür taraması kapsamında, ilk çağlardan günümüze nehir kıyısının kullanım amaçları bakımından değişiminin ortaya konması amacıyla Amasya kentinde hâkimiyet kurmuş çeşitli uygarlıkların dönemlerine ait harita, resim ve tasvirler derlenmiş, günümüz kullanımının belirlenmesi için ise Amasya Belediyesi’nden elde edilmiş olan imar planlarından, alanda yapılan gözlem çalışmalarından, yerinde çekilen görüntü ve fotoğraflardan yararlanılmıştır. Bu makalede, gözlem ve inceleme, literatür taraması kullanılarak elde edilen verilerin sonuçları analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; Nehir kıyısının kullanım amaçlarının değişimi incelenerek, nehir kıyısı –kent ilişkisi ve nehir kıyısının kent için önemi açıklanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Amasya, Gözlem, Nehir kıyısı, Yeşilırmak nehri

Kaynakça

• Anonim 2010a. 1981. Amasya İmar Planı, Amasya Belediyesi,
• Anonim 2010b. Tarihi Vilayet Köprüsü ve Saat Kulesi. www.pusulagezi.blogspot.com /,
• Altınöz, G. 2003. Mekânsal Dizin Yöntemiyle Kentsel Dokuda Biçimsel Analiz: Amasya örneği, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul,
• Berberoğlu, U 2004. Haliç Kıyılarındaki Yeni Düzenlemeler ve Kıyı Parklarının Kullanıcılar Tarafından Değerlendirilmesi, İ.T.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul,
• Kostof, S 1991. “The City Assembled’’,“TheElements of Urban Form Through History-’’ Boston : Little, Brown and Co,
• Kuban, D 1995. Anadolu Kentlerinin Tarihsel Gelişimi ve Yapısı Üzerine Gözlemler, Türk ve İslam Sanatı Üzerine Denemeler. Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul,
• Kuzucular, K 1994. Amasya Kentinin Fiziksel Yapısının Tarihsel Gelişimi, Doktora Tezi. İ.T.Ü, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul,
• Oktaylar, H. C 2004. Bireysel Öğrenme Stratejilerine Uygun Kamu Personeli Seçme Sınavı’na Hazırlık Kılavuzu. Yargı Yayınevi, Ankara,
• Seçkin, Y. Ç 2005. Tarihi Kentlerdeki Açık Mekânların Değişen Kullanımlarının Değerlendirilmesi: Amasya Örneği, İ.T.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. İstanbul,
• Strabon, 2000. Antik Anadolu Coğrafyası (1.yy), Arkeoloji ve Sanat Yayınları, Cilt 12-14, İstanbul,