Effects of Media and Hormones on Highbush Blueberry (Vaccinium corymbosum L. ) Production from Cuttings

Yıl 2013, Cilt: 9 Sayı: 2, 93 - 104, 15.12.2013

İbrahim Turna Şemsettin Kulaç , Deniz Güney Erhan Seyis

Öz

Three different species of natural blueberry (Vaccinium myrtillus L., Vaccinium arctostaphylos L., Vaccinium uliginosum L.) are available, in our country. In addition to adaptation experiments were successfully conducted on some varieties (Brigitta, Bluecrop, Bluejay, Duke, Nelson, Earliblue, Patriot and Spartan) of highbush blueberry (Vaccinium corymbosum L.) from some province of Eastern Black Sea Region (Rize, Trabzon and Artvin). Şimşirli village of İkizdere district of Rize province was a successful study area. Mixed cuttings were collected from this area and rooted. Cuttings were obtained from last year’s fresh shoots. Tip of the shoots were covered in wax to prevent water loss. Cuttings were planted on six different media (pearlite, peat, pumice, chestnut soil, 1/1 ratio pearlite+peat mix and 1/1 ratio pearlite+peat) in Februrary. Three replication of three doses of two different hormones as IBA, and Polysitimulin were applied to cuttings before planting.

Cuttings were allowed to root for a vegetation period. Rooted, not rooted (dead), potential to develop root (callus, non-callus) cuttings were counted and effects of hormones and media were determined. Results showed that cuttings which had hormone treatment had better rooting capability compared to the cuttings with no hormone treatment. Cuttings treated with 1000 ppm and 5000 ppm IBA hormone yielded rooting more than other treatments.

Among media effects, cuttings in pearlite and pearlite+peat and peat media showed better rooting. The highest rooting was in pearlite media; however, cuttings had bad rooting in pearlite+peat and chestnut soil media.

SPSS packet program was used for statistical analysis. Analysis of variance was made to determine significant differences between rooting, media, hormone, media+hormone parameters. It was found that different media and hormones significantly affecting rooting of Vaccinium corymbosum L. cuttings.

Anahtar Kelimeler

Highbush blueberry, Vaccinium corymbosum, Cutting, Media, Hormone

Boylu Maviyemiş (Vaccinium corymbosum L. )’in Çelikle Üretilmesinde Hormon ve Ortamın Etkisi

Öz

Ülkemizde üç farklı doğal mavi yemiş türü (Vaccinium myrtillus L., Vaccinium arctostaphylos L., Vaccinium uliginosum L.) bulunmaktadır. Bunların yanında Doğu Karadeniz Bölgesindeki bazı illerimizde (Rize, Trabzon ve Artvin) Boylu maviyemiş olarak adlandırılan Vaccinium corymbosum L. türünün bazı çeşitleri (Brigitta, Bluecrop, Bluejay, Duke, Nelson, Earliblue, Patriot ve Spartan) ile adaptasyon denemeleri yapılmış ve başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Bu başarılı sahalardan biri olan Rize ili İkizdere ilçesi Şimşirli köyündeki deneme alanlarından karma çelikler alınmış ve köklendirilmeye çalışıldı. Çelikler son yıllık taze sürgünlerden alındı. Çeliklerin uç kısımları su kaybını önlemek amacıyla bal mumu ile kapatıldı. Çelikler 6 farklı ortama (perlit, turba, pomza, kestane toprağı, 1/1 oranında kullanılmış perlit + turba karışımı ve 1/1 oranında perlit + turba), 2 farklı hormon (IBA, Polysitimulin) üç dozda kullanılarak üç tekrarlı olacak şekilde şubat ayında dikildi.

Bir vejetasyon dönemi boyunca köklendirilen çelikler ortamlarından sökülerek köklenenler, köklenmeyenler (ölü), köklenecek durumda olanlar (kalluslu, kallussuz) sayılarak kullanılan hormonların etkisi ve hangi ortamın daha iyi sonuç verdiği ortaya konuldu. Boylu maviyemiş çeliklerindeki köklenme oranına bakıldığında; hormon uygulanan çeliklerin hormon uygulanmayan çeliklere göre daha iyi köklenme meydana getirdikleri görüldü. IBA hormonunun 1000 ppm ve 5000 ppm dozlarındaki köklenme oranı diğer hormon ve dozlara göre en yüksek çıktı.

Köklenme ortamları karşılaştırıldığında; perlit ve kullanılmış perlit+turba ve turba ortamında diğerlerine göre daha iyi köklenme meydana geldiği görüldü. En iyi köklenme perlit ortamında olup, kestane toprağı ve perlit+turba ortamında sağlıklı bir köklenme görülmedi.

Elde edilen verilerle, SPSS istatistik programı ile çok yönlü varyans analizi yapılarak, çeliklerdeki köklenmeye ilişkin veriler bakımından ortam, hormon, ortam+hormon parametreleri arasında farkın olup olmadığı belirlendi. Sonuç olarak farklı ortam ve hormonların Boylu maviyemiş çeliklerinde köklenmeye büyük oranda etki ettiği tespit edildi.

Anahtar Kelimeler

Boylu maviyemiş, Vaccinium corymbosum, Çelik, Ortam, Hormon

Kaynakça

• Arslan N 2006. Yabani Meyvelerin Beslenme ve Sağlık Açısından Önemi, II. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu, 14-16 Eylül, Tokat, Bildiriler Kitabı: 23-27.
• Bijalwan A ve Thakur T 2010. Effect of IBA and Age of Cuttings on Rooting Behaviour of Jatropha Curcas L. in Different Seasons in Western Himalaya, India, African Journal of Plant Science, 4,10, 387.390.
• Çelik H, 2006. Karadeniz Bölgesi İçin Yeni Bir Meyve Türü Yaban Mersini (Likapa), II. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu, Eylül, Tokat, Bildiriler kitabı: 124-128.
• Çelik H 2006. Likapa Systematik Botany, Yaban Mersini (Likapa) Sistematikteki Yeri.
• Debnath SC 2007. Influence of indole-3-butyric acid and propagation method on growth and development of in vitro and ex vitro-derived lowbush blueberry plants, Plant Growth Regul, 51:245–253.
• Ercan M 1997. Bilimsel Araştırmalarda İstatistik, Genişletilmiş İkinci Baskı, Orman Bakanlığı Kavak ve Hızlı Gelişen Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, 211, 6, İzmit.
• Fischer DLD, Fachinello JC, Antunes LEC, Timm CRF and Giacobbo CL 2008a. Rooting of semi-hardwood cuttings of blueberry under different indolebutyric acid concentrations, Revısta Brasıleıra De Frutıcultura, Volume: 30 Issue: 2 Pages: 557-559.
• Fischer DLD, Fachinello JC, Antunes LEC, Tomaz ZFP and Giacobbo CL 2008b. Effect of indolebutyric acid and cultivar on rooting of hardwood cuttings of blueberry, Revısta Brasıleıra De Frutıcultura, Volume: 30 Issue: 2 Pages: 285-289.
• Gözel H 2006. Kilis Yaglık Ve Nizip Yağlık Zeytin Çeşitlerinde Tohumların Çimlenme Ve Çeliklerin Köklenme Durumlarının Belirlenmesi Üzerinde Bir Araştırma, Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Kahramanmaraş.
• Güneş M ve Şen SM 2001. Bazı Kusburnu Tiplerinin (Rosa Spp.) Odun Çelikleriyle Çoğaltılabilirlikleri Üzerinde Bir Araştırma, Bahçe 30 Dergisi, (1-2): 17 – 24.
• Gültekin HC 2010. Antioksidan Meyveler, Ayı Üzümleri (Vaccinium L.), Orman ve Av Dergisi, Eylül-Ekim, 5, 49-53.
• Kalyoncu I H, Ersoy N, Yılmaz M and Aydın M 2009. Effects of Humidity Level and IBA Dose Application on The Softwood Top Cuttings of White Mulberry (Morus alba L.) and Black Mulberry (Morus nigra L.) Types, African Journal of Biotechnology, 8, 16, 3754-3760.
• Lee JG and Lee BY 2009. Effect of Rooting Promoter and Root Zone Temperature Controls on Growth and Rooting of Highbush Blueberry Cuttings, Korean journal of hortıcultural scıence & technology, Volume: 27 Issue: 1 Pages: 7-11.
• Jung JH, Lee BY, Kim HY, Kim HK and Hong SJ 2008. Growth and survival rate of softwood cuttings influenced by bed media, cutting length and thickness on several cultivars of highbush blueberry, Korean Journal Of Hortıcultural Scıence & Technology, Volume: 26 Issue: 2 Pages: 134-138.
• Ozenc D B, Agron J and Ozenc N 2007. The Effect of Hazelnut Husk Compost and Some Organic and İnorganic Media on Root Growth of Kiwifruit (Actinidia deliciosa L.). Journal of Agronomy. 6, 113-118.
• Özelbaykal S and Gezerel Ö 2005. The Effects of the Different Doses of IBA (Indol Butrıc Acıd) on the Rootıng Performances in the Eproductıon of “Gemlik” and “Domat” Olive Trees by Using the Green Twig Procedure in The Ecology of Çukurova Region, Journal Central European Agriculture Manuscript.
• Özdamar K 1999. Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi SPSS MINITAP, Dördüncü Baskı, Kaan Kitapevi, Eskişehir.
• Pena MLP, Gubert C, Tagliani MC, Bueno PMC and Biasi LA 2012. Concentrations and forms of application of indolebutyric acid on cutting propagation of cvs. Florida and Climax blueberries, Semına-Cıencıas Agrarıas, Volume: 33 Issue: 1 Pages: 57-63.
• Pelizza TR, Damiani CR, Rufato AD, de Souza ALK, Ribeiro MD and Schuch MW 2011. Microcutting in blueberry using branch from different positions and substrates, Bragantıa, Volume: 70 Issue: 2 Pages: 319-324.
• Trevisan R, Franzon,- RC, Neto RF, Goncalves RD, Goncalves ED and Antunes LEC 2008. Rooting of herbaceous blueberry cuttings: influence of the base incision and indolbutiric acid, Cıencıa E Agrotecnologıa, Volume: 32 Issue: 2 Pages: 402-406.
• Söyler D ve Arslan N 2000. Kebere (Capparis Spinosa L.) Çeliklerinin Köklenmesi Üzerine Bazı Büyümeyi Düzenleyici Maddelerin Etkileri, Tübitak Türk J Agric For 24 595-600.
• Sun W Q and Bassuk NL 1991. Effects of Banding and IBA on Rooting and Budbreak in Cuttings of Apple Rootstock “MM. 106” and Franklina, J. Environ. Hort. 9, 1, 40-43.
• Üçler AÖ ve Turnaİ 2003. Ağaçlandırma Tekniği, K.T.Ü Orman Fakültesi Ders Notları, Yayın No:69, Trabzon.
• Yıldız K 2001. Bazı Meyve Türlerinde Odun Çeliklerinin Köklenmesi Üzerine IBA, CEPA ve AVG’nin Etkisi, Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.), 11, 1, 51-54.
• Yurtsever N 1984. Deneysel İstatistik Metotlar, T.C. Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı, Kök Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Genel Yayın No:121, Teknik Yayın No:56, Ankara.
• Zenginbal H, Özcan M and Demir T 2006. An Investigation on the Propagation of Kiwifruit (Actinidia deliciosa, A. Chev.) by Grafting under Turkey Ecological Conditions. International Journal of Agricultural Research,Vol.16, pp. 597-602.