Okul Bahçelerinin Oyun Alanı Olarak Değeri: Düzce Kenti Örneği

Yıl 2012, Cilt: 8 Sayı: 2, 45 - 56, 17.12.2012

Aybike Ayfer Karadağ , Serap Mutlu Şerife Sayın

Öz

Okul bahçeleri, çocukların teneffüs saatleri ve öğle aralarında, arkadaşlarıyla zaman geçirdiği önemli bir alandır. Oyun, çocuğun beden, zihin, psikoloji ve sosyal açıdan sağlıklı gelişebilmesini sağlayan temel bileşenlerden biridir. Bu çalışmada, okul bahçelerinin oyun açısından yeterliliği değerlendirilmiştir. Bu amaçla, çalışmada Düzce Kent merkezinde yer alan, 29 ilkokul ve ortaokul bahçesi incelenmiştir. Okullardaki bahçe alanı, bahçe kullanımı ve donatı elemanlarının, oyun alanı olarak yeterliliği değerlendirilmiştir. Araştırma bulguları, okul bahçelerinin, oyun için yetersiz olduğunu göstermiştir. Ayrıca çocuk güvenliğini tehdit eden bazı durumlar belirlenmiştir. Sonuç olarak, okul bahçelerinin, etkili bir oyun alanı olması ve mevcut sorunların çözümlenmesi için bazı öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okul bahçesi, oyun, oyun alanı, okul bahçesi tasarımı

Value of School Garden as Playgrounds: The Example of Düzce City

Öz

The school gardens is an important space of children where they play game and spend time with their friends during break times and lunchtimes. Play is one of the major factors that develops a child physically, mentally, psychologically and socially. In this study the adequacy of school gardens were evaluated in terms of playground. For this purpose, this study was examined 29 primary and elementary school gardens in Düzce city centre. The adequacy of garden area, garden usage, and street furniture in the schools were evaluated in terms of the playground. The results of the study showed that the school gardens were inadequate in terms of play. Along with that, some conditions threatening the safety of children were detected. As a result, some suggestions were developed to be affective playgrounds and to solve the present problems of school gardens.

Anahtar Kelimeler

School garden, play, playground, school garden design

Kaynakça

• Anonim, 2012a. 222 Sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu. Yayımlandığı R. Gazete: Tarih: 12/1/1961 Sayı: 10705.
• Anonim, 2012b. 2011-2012 Eğitim Öğretim Yılı Eğitim Durumu. http://www.sendika.org (2012)
• Anonim, 2012c. Düzce İlkokul ve Ortaokul Öğrenci Sayıları Raporu. Düzce İl Milli Eğitim Müdürlüğü. Düzce.
• Anonim, 2012d. Türkiye 2011 Demografik Verileri. www.tuik.gov.tr (2012)
• Akdoğan, G 1972. Beş Büyük Şehirde Çocuk Oyun Alanları, Okul Bahçeleri ve Spor Alanlarının Yeterlilikleri ve Planlama Prensipleri Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 522, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler: 304. Ankara.
• Aksu Ö V, Demirel Ö, Bektaş N 2011. Trabzon Kenti İlköğretim Okul Bahçelerinde Donatı Elemanları Üzerine Bir Araştırma. İnönü Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(3): 243-254. Malatya.
• Algan H, Uslu C 2011. İlköğretim Okul Bahçelerinin Tasarlanmasına Paydaş Katılımı: Adana Örneği. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(2), 129–140. Antalya.
• Bulut Z, Kılıçaslan Ç 2009. Çocuğa Özgüven Kazandırmada Önemli Bir İlke: Çocuk Oyun Alanlarında Güvenlik. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 10. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi. Bildiri Kitabı (IV):1618-1630. Artvin.
• Fjortoft I, Sageie J 2000. The Natural Environment as a Playground for Children: Landscape Descriptionand Analyses of a Natural Landscape. Landscapeand Urban Planning, 48 (1-2), 83-97.
• Gül A, Küçük V 2001. Kentsel Açık-Yeşil Alanlar ve Isparta Kenti Örneğinde İrdelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A(2): 27-48. Isparta.
• Karadağ A A, Korkut Sevim D, Kesim Akıncı G 2012. Çocuk Oyun Alanları ve Elemanlarına İlişkin Ergonomik Kriterlerin Geliştirilmesi. Gaziantep Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü. 18. Ulusal Ergonomi Kongresi Bildiri Kitabı, 103-110. Gaziantep.
• Kelkit A, Özel E 2003. A Research on The Determination of Physical Planning of School Gardens in Çanakkale City. Journal of Applied Sciences, 3 (4), 240-246.
• Kutay Karaçor, E L 2012. Kentsel Peyzajda Yaşam Kalitesinin Kentsel Bellek Ve Yer Kavramı İle Etkileşimi: Düzce Kent Merkezi. Düzce Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı. Basılmamış Doktora Tezi. Düzce.
• Muhacir Arslan E S, Özalp Yavuz A. 2011. Artvin Kenti İlköğretim Okul Bahçelerinin Nitelik ve Niceliksel Durumunun Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanılarak Belirlenmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12 (2):172-184. Artvin.
• Özdemir A, Çorakçı M 2011. Ankara Okul Bahçelerinin Katılımcı Yöntemle Yenilenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 40 (189): 7-20. Malatya.
• Özdemir, A 2011a. Bir Okul Bahçesinin Değişimi: Bartın Akpınar İlköğretim Okulu Peyzaj Projesi. İnönü Sanat ve Tasarım Dergisi,1(3):267-276. Bartın.
• Özdemir, A 2011b. Okul bahçesi Peyzaj Tasarım Anlayışındaki Değişim ve Bu Değişimin Uygulamaya Yansımalarının Bartın Kenti Örneğinde İrdelenmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 13 (19): 41-51. Bartın.
• Özgüner H 2004. Doğal Peyzajın İnsanların Psikolojik ve Fiziksel Sağlığı Üzerine Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A(2):97-107. Isparta.
• Özyaba M, Özyaba M 1998. İlköğretim Okulları Açık Alan Tasarım İlkeleri ve Standartlarının Tespiti: Trabzon’da Bir Örnek Çalışma. Karadeniz Teknik Üniversitesi Yayınları, Trabzon.
• Şişman E E, Gültürk P 2011. İlköğretim Okul Bahçelerinin Peyzaj Planlama ve Tasarım İlkeleri Açısından İncelenmesi: Tekirdağ Örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(3):53-60. Tekirdağ.
• Timur Pekin, U 2012. Planting Children’s Playgrounds: Çankırı City Case. Journal of Food, Agriculture & Environment Vol.10 (3&4 ): 977-9 81. Çankırı.
• Turgut H, Yılmaz S (2010) Ekolojik Temelli Çocuk Oyun Alanlarının Oluşturulması. III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, 4, 1618-1630. Trabzon.
• Türkan, E E 2009. Balıkesir Kenti Çocuk Oyun Alanlarının İrdelenmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya.
• Türkan E E, Önder S 2011. Balıkesir Kenti Çocuk Oyun Alanlarının İrdelenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 8 (3). Tekirdağ.
• Yılmaz S, Bulut Z 2003. Kentsel Mekânlarda Çocuk Oyun Alanlarının Yeri ve Önemi. Milli Eğitim Dergisi. Sayı, 158. Ankara.
• Yılmaz, H 1995. Erzurum Kenti Okul Bahçelerinin Peyzaj Mimarlığı İlkeleri Yönünden İncelenmesi. Atatürk Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(4):537-547. Erzurum.
• Yılmaz, S 2010. Çocuk Oyun Alanlarının İlköğretim Çağındaki Kullanıcılarca Değerlendirilmesi ve Tasarım İlkelerinin Belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.