Doğa Verileri İle Deprem Etkileşiminin Değerlendirilmesi Üzerine Türkiye’den Örnekler

Yıl 2011, Cilt: 7 Sayı: 1, 68 - 80, 01.06.2011

Güniz Akıncı Kesim

Öz

Yıllarca yıkıcı ve onarılması güç depremlerle karşı
karşıya olan ülkelerden birisi olarak fay hatlarının yoğun olduğu Türkiye’de,
dünyada oluşan depremlere bağlı olarak zaman zaman etki artmaktadır. Bu nedenle
kentsel gelişmelerin durumu önem kazanmakta, hasar alan yapıların genellikle
kırsal alanlarda daha basit,  kentlerde
ve özellikle büyük kentlerde ise çok katlı beton/betonarme yapılarda olduğu
görülmektedir. Ancak çok katlı da olsa zarar görmeyen yapıların olabildiği son
Japonya depreminde gelecek yapılaşmaya örnek oluşturmuştur. Yoğun yapılaşmanın
bulunduğu ve deprem etkisinin büyük olabileceği İstanbul gibi kentlerde açık
alanların her konuda (korunaklı barınma, bulut izleme, vd.) büyük önem taşıdığı
bilinmektedir. Gözlenebilen bulutların, yağış türleri yanısıra deprem, volkan,
vb. olayların önemli göstergesi olabildiği düşünülmektedir. Bu çalışmada,
deprem göstergesi bazı doğal verilerin (özellikle bulutlar) irdelenmesiyle
farkındalık oluşturulması amaçlanmış, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Deprem
Araştırma Merkezinin saatlerle ortaya konulan deprem değerleri ve dünya deprem
verileri ile çekilen fotoğraflar kullanılarak bazı deprem göstergeleri
değerlendirilmiştir. Deprem belirten bulutların bulunduğu günlerde dünyada çok
sayıda ya da yüksek şiddette deprem olma olasılığı yükselmektedir. Özellikle
güneş ve volkan patlaması, güneş ve ay tutulması dönemlerinde deprem sayısı ve
şiddetinde artış olduğu gözlenmektedir. Ancak henüz tam olarak
ispatlanamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Deprem, doğa verileri, bulut

Kaynakça

• AİGM. 2011. Türkiye Deprem Haritası. Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesi. http://www.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.deprem.gov.tr/sarbis/ depbolge/depharita1.gif&imgrefurl (Erişim Tarihi: 2011)
• Anonim, 2011. Dünya Deprem Kuşakları. http://www.google.com.trimgresq=earthquake +zones (Erişim Tarihi: 2011)
• Anonim, 2011a. Dünya Depremleri. http://earthquake.usgs.gov/earthquakes/recenteqsww/
• Quakes/quakes_all.php (Erişim Tarihi: 2011)
• Anonim, 2011b. Türkiye Depremleri. http://www.koeri.boun.edu.tr/scripts/lst2.asp. (Erişim Tarihi:2011)
• Anonim, 2011c. Türkiye Büyük Depremleri (1902-1938).
• httpwww.google.com.trimgresimgurl=httpimg108.imageshack.usimg1086792koronoloji1lo5.png&imgrefurl=httpwww.cagatayyolda.netforumshowthread.php%3Ft%3D19808&h=316&w=399&sz=8&tbnid=S1F_1N-UHwX1FM&tbnh=98&tbnw=124&prev=s (Erişim Tarihi: 2011).
• Anonim, 2011d. İstanbul Boğazı ve Buz. http://www.turkiye-rehberi.net/%C4%B0stanbul- o%C4%9Faz%C4%B1%27n%C4%B1n-Dondu%C4%9Fu-G%C3%BCn (Erişim Tarihi: 2011).
• Anonim, 2011e. Dünya volkan bölgeleri. httpwww.google.com.trimgresimgurl=httpimg254.imageshack.usimg2542593volkanikblgelerta0.jpg&imgrefurl=httpcografyadersi5.blogcu.cometiketvolkanlar&usg=__bdfI4WxnoEdQJ4xDHbUPK9Stcck=&h=229&w=391&sz=27&hl=tr&start=168 (Erişim Tarihi: 2011)
• Anonim, 2011f. İzlanda yanardağı külleri.
• http://www.cnnturk.com/2011/dunya/05/24/izlandadan.kul.bulutlari.yayiliyor/617731.0/index.html (Erişim Tarihi: 2011).
• Anonim, 2011g. Şili yanardağı kül bulutları dağılışı.
• httpwww.google.com.trimgresimgurl=httpim.haberturk.com20110614639601_efc2f71e3093a8792fba7b4fc3f20b98.jpg&imgrefurl=httpwww.haberturk.comdunyahaber639601-yanardag-silide-patladi&usg=__On7uivpbuzCQi5MVRXCGLCy5dhI=&h (Erişim Tarihi: 2011).
• Anonim, 2011h. Türkiye’nin Yanardağları. http://www.msxlabs.org/forum/turkiye-cografyasi/272207-turkiyedeki-yanardaglar.html (Erişim Tarihi: 2011).
• Anonim, 2011ı. Güneş Patlamaları.http://www.t24.com.tr/haberdetay/128330.aspx. (Erişim Tarihi: 2011)
• Anonim, 2011j. Güneş Patlaması. http://www.turkiyerehberi.net/G%C3%BCne%C5 %9F%27te-K%C4%B1yamet-Kopuyor (Erişim Tarihi: 2011)
• Anonim, 2011k. Kıta Hareketleri. http://translate.google.com.tr/translate? hl=tr&langpair
• Anonim, 2011l. Dünya’dan bir günlük deprem yerleri. http://earthquake.usgs.gov/ earthquakes/ recenteqsww/ (Erişim Tarihi: 2011).
• DOHAD, 2011. Amatör Sismometre ve Sayısal Ölçüm Ağı. www.sismikaktivite.org. (ErişimTarihi: 2011).
• Freund, F.T. 2007. Pre-earthquake signals- PartII: Flow of battery currents in the crust. Natural Hazards Earth System Sciences. 7, 1-6.
• Google görsel, 2011a. Tsunami. http://www.google.com.tr/search?q=tsunami&hl tr&client =firefoxa&hs=Djs&rls=org.mozilla:tr:official&prmd=ivns&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=OvPzTdi8E4nVsgaK15DOBg&ved=0CCQQsAQ&biw=1024&bih=605 (Erişim Tarihi: 2011).
• Google görsel, 2011b. Yanardağ.http://www.google.com.tr/search?q=yanarda%C4%9F&hl
• Google görsel, 2011c. Güneş tutulması. http://www.dipcik.com/gunes-tutulmasi-kac-dakika-surer/ (Erişim Tarihi: 2011).
• Google görsel, 2011d. Ay tutulması. http://www.erganisoz.com/detay.asp?id=6082 (Erişim Tarihi: 05.07.2011)
• Google görsel, 2011e. Tarihte En Büyük Depremler. http://www.sabah.com.tr/Gundem/2010/03/01/tarihteki_en_buyuk_depremler (Erişim Tarihi: 11.06.2011).
• Guo,G., Wang, B. 2008. Cloud anomaly before Iran earthquake. International Journal of Remote Sensing. Vol.29, No:7. 1921-1928.
• Harrington, D., Shou, Z. 1989. Bam Earthquake Predıctıon & Space Technology Earthquake Prediction Center, New York*, USA. Book 39-63 http://www.unoosa.org/pdf/publications/st_space_26E.pdf#page=43 (Erişim Tarihi: 2011)Kaynak, U., (Tarihsiz). Üç Deprem Bulutu.http://www.sismikaktivite.org/makaleler/documents/3%20DEPREM%20BULUTU-ISIKLI.pdf (Erişim tarihi: 2011)
• Liperovsky, V. A., Meister, C.-V., Doda, L.N., Liperovskay, E.V., Davidov, V.F. and Bogdanov, V.V. 2005. On the possible influence of radon and aerosol injection on the atmosphere and ionosphere before earthquakes. Natural Hazard And Earth System Scıences. Manuscript-No. 1-2005. 1–7. Germany.
• Ohta,Y., Omote, S. (Tarihsiz).An Investigation into Human Psychology and Behavior during an Earthquake. 702-708. http://www.iitk.ac.in/nicee/wcee/article/6_vol1_702.pdf (Erişim Tarihi: 2011).
• Ondoh, T. 2003. Anomalous sporadic-E layers observed before M1., Hyogo-ken Nanbu earthquake; Terrestrial gas emanation model. Adv. Polar Upper Atmos. Res., 17, 96-108. National Institute of Polar Research.
• Orhon, E. 2002. Açık ve Yeşil Alanların Doğal Afetler (Deprem) Durumunda Kullanımının Düzce Örneğinde İrdelenmesi. A.İ.B.Ü.Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Düzce.
• Rayman. Ö. 2007.Tarihi İstanbul depremleri. http://ozer-rayman.blogspot.com/2007/09/tarihi-istanbul-depremleri-1509-byk.html (Erişim Tarihi:2011).
• Sezer, H. Tarihsiz. 1894 İstanbul Depremi Hakkında Bir Rapor Üzerine İnceleme. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/18/25/148.pdf (Erişim Tarihi:1.7.2011).
• Singh, R. P., Cervone, G., Kafatos, M., Prasad, A.K. Sahoo, A.K., Sun, D. Tang, D. L., Yang, R. 2007. Multi-sensor studies of the Sumatra earthquake and tsunami of 26 December 2004. International Journal of Remote Sensing. Volume 28, Issue 13 & 14, 2885-2896.
• Tatar, O., Mesci, B.L., Akpınar, Z. 2006. 29 Mart 2006 güneş tutulması, depremler, bilimsel ahlak ve bilgi toplumuna özlem. Aktif Tektonik Araştırma Grubu 10.Toplantı (ATAG 10)(2-4 Kasım 2006 İzmir). DEÜ.Jeoloji Müh.Böl. 86-87. http://web.deu.edu.tr/atag10/pdf/55-atag10-tatar.pdf. (Erişim Tarihi: 2011). ATAG10 -