Affordances of Elementary Schoolyards for Children: An Elementary Schoolyard Design

Yıl 2019, Cilt: 15 Sayı: 2, 1 - 16, 31.12.2019

Habibe Acar , Demet Ülkü Gülpınar Sekban

Öz

Çocuklar eğitim hayatına başladıklarında, gün içindeki zamanlarının önemli bir bölümünü okulda geçirmektedirler. Oyun, çocukların en önemli ilgi alanını oluşturmaktadır. Açık alanlarda oyun oynama çocuklar için son derece önemlidir. İlkokul dönemine karşılık gelen orta çocukluk dönemi (6-10 yaş) çocukların ilgi, merak, keşif, macera duygularının en üst düzeyde olduğu bir dönemdir. Bu dönemde çocukların bu beklentilerini karşılayan açık alanlarda zaman geçirmeye ihtiyaçları vardır. Bu bağlamda ilkokul döneminde çocukların zamanlarının önemli bölümünü geçirdikleri okullarının açık mekanları ve sunduğu fırsatlar oldukça önemlidir.
Bu çalışmada; “çocukların sağlıklı gelişimine katkı sağlaması için ilkokul bahçeleri hangi niteliklere sahip olmalı?” sorusundan yola çıkılmıştır. Bu kapsamda öncelikle çocukların açık alanlardan beklentileri ve açık alanların onların gelişime katkıları konularında literatür araştırması yapılmıştır. Daha sonra genel olarak ilkokul bahçelerinde görülen sorunlar, eksiklikler ve literatür bilgileri değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, Trabzon’dan seçilen bir ilkokul için peyzaj tasarımı fikir projesi geliştirilmiştir. Bu sayede çocukların açık alanlardaki beklentilerini karşılayan, hem ders ve öğrenme hem de ders aralarında oyun aktivitelerine imkan sağlayan bir ilkokul bahçesi tasarlamak hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İlkokul, Okul bahçesi tasarımı, Olanaklılık teorisi, Çocuk ve çevre

Kaynakça

• Akbaş, F., Yıldız, H. 2004. Toprak özelliklerinin haritalanmasında jeoistatistiksel tekniklerin kullanımı, 3. Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilişim Günleri, 6-9 Ekim, İstanbul.
• Amine, J.D., Okosu, O. M., Orok, S. A. 2017. Noise Mapping of the University of Agriculture Makurdi Nigeria. International Journal of Scientific and Research Publications, 7: 394-400.
• Anonim 2012. TMMOB Fizik Mühendisleri Odası, A-2 Tipi Mühendislik Akustiği Sertifika Programı, Basılmamış Eğitim Notları.
• Anonim. 2019. Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği. https://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.14012&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=%C3%A7evresel. (Erişim tarihi: 05.12.2019).
• Astolfi, A., Pellerey, F. 2008. Subjective and objective assessment of acoustical and overall environmental quality in secondary school classrooms. Journal of the Acoustical Society of America, 123: 163–173.
• Avşar, Y. 1998. Yıldız teknik üniversitesi merkez kampüsü ve civarının gürültü haritasının çıkartılması, Yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Bayramoğlu, E., Özdemir, I.B., Demirel, Ö. 2014. Gürültü Kirliliğinin Kent Parklarına Etkisi ve Çözüm Önerileri: Trabzon Kenti Örneği. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 4(9): 35–42.
• Bıçakçı, T. 2011. Trafikten kaynaklanan çevresel gürültü haritaları ve Çukurova kampüsü örneği, Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Chi, Z., Tian, H., Chen, G., Chappelka, A., Xu, X., Wei, R., Hui, D., Liu, M., Lu, C., Pan, S. 2012. Impacts of urbanization on carbon balance in terrestrial ecosystems of the Southern United States. Environment Pollution, 164: 89-101.
• Fields, J.M., Walker J. G. 1982. Comparing the relationships between noise level and annoyance in different surveys: A railway noise vs. aircraft and road traffic comparison. Journal of Sound and Vibration, 81: 51-80.
• Güler, M., Kara, T. 2007. Alansal dağılım gösteren iklim parametrelerinin coğrafi bilgi sistemleri ile belirlenmesi ve kullanım alanları; genel bir bakış. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22 (3): 322-328.
• Güremen, L. 2012. Amasra Kentinde İlköğretim Okullarında İç ve Dış Çevre Gürültü Koşullarının Değerlendirilmesi. NWSA Engineering Science, 7 (2): 415-435.
• Han, X., Huang, X., Liang, H., Ma, S., Gong, J. 2018. Analysis of the relationships between environmental noise and urban morphology. Environmental Pollution, 233: 755-763.
• Kang, J., Zhang M. 2010. Semantic Differential Analysis of the Soundscape in Urban Open Public Spaces. Building and Environment, 45: 150-157.
• Kavraz, M. 2015. Gürültü Düzeylerinin İç Mekanlar Açısından Değerlendirilmesi - KTÜ Kanuni Kampüsü Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3: 597-601.
• Li, F., Wu, M., Lai, C., Chen, S., Xu, Y., Du, C., Cai, M., Liu, J. 2019. A maximum noise-level prediction method for high-speed railways in China: A case study using the Baiyun campus of Guangdong polytechnic normal university. Applied Acoustics 150: 124–131.
• Mahendra, K. V. P., Sridhar, V. 2008. The relationship between noise frequency components and physical, physiological and psychological effects of industrial workers. Noise Health, 10: 90-98.
• Mavruk, A. 2005. Yüreğir ve Seyhan (Adana) ilçelerinde ana arterlerdeki toz ve gürültü dağılım haritalarının hazırlanması. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Maden Mühendisliği Anabilim Dalı, Adana.
• Morova, N., Şener, E., Terzi, S., Beyhan, M., Harman, B. İ. 2010. Süleyman Demirel Üniversitesi Yerleşkesinin Gürültü Haritalarının Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Hazırlanması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 14: 271-278.
• Nas, B., Berktay, A. 2001. Coğrafi bilgi sistemleri (CBS) kullanılarak Konya kenti yeraltı suyu sertlik haritasının oluşturulması, Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilişim Günleri, İstanbul.
• Öztürk, D., Batuk, F. 2010. Meteorolojik verilerin CBS ve çok değişkenli istatistiksel analiz yöntemleriyle konumsal enterpolasyonu, Uluslararası Katılımlı 1. Meteoroloji Sempozyumu, 27-28 Mayıs, Ankara.
• Payan, F., Ertürk, F. 2002. SO2 ve NOx kirleticilerinin 1995-1996 kış sezonunda bursa için hava kirliliği haritalarının oluşturulması. Ekoloji, 11 (45): 14-17. Saraç, C., Tercan, A.E., Mamurekli, D., Kaçaroğlu, F. 1996. İndikatör temel bileşenler kriging yöntemi ile yeraltı suyu kirliliğinin saptanması ve yöntemin Eskişehir ovası’na uygulanması. Jeoloji Mühendisliği Dergisi, sayı: 48-49, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Yayını, Ankara.
• Yalçıno, E. 1993. Kömür rezerv tahmininde variogram etki mesafesinin önemi. Madencilik Dergisi, 12 (3-4): 15-21.
• Yerli, Ö., Eroğlu, E., Kaya, 2019. Botanik Bahçesi Tasarım Süreci ve Kullanıcılara Sağladığı İmkanların Belirlenmesi: Düzce Botanik Bahçesi Örneği. Uluslararası Hakemli Mimarlık ve Tasarım Dergisi, 16: 1-22.
• Zannin, P. H T., Engel, M. S., Fiedler, P. E. K., Bunn, F. 2013. Characterization of environmental noise based on noise measurements, noise mapping and interviews: A case study at a university campus in Brazil. Cities, 31: 317-327.