Antalya’daki Bazı Çocuk Oyun Alanlarının Bitki Materyali ve Bitkisel Tasarım Yönünden Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 2, 105 - 122, 30.12.2020

Selma Kösa

Öz

Araştırmanın amacı, Antalya’nın Konyaaltı içesindeki bazı mahalle parklarında bulunan çocuk oyun alanlarının bitki türlerinin belirlenmesi, bu çocuk oyun alanlarının bitkisel tasarımlarının bitkilerin fonksiyonel katkıları kapsamında değerlendirilmesi ve çocuk oyun alanı özellikleri ile bitkilerin fonksiyonel katkıları arasındaki ilişkilerin analiz edilmesidir. Çalışmanın materyalini Antalya Konyaaltı ilçesinde bulunan 16 adet çocuk oyun alanı ve çocuk oyun alanlarında bulunan bitkiler oluşturmaktadır. Bu kapsamda, çocuk oyun alanlarının özellikleri ve bitki türleri yerinde yapı¬lan gözlemler ile tespit edilmiştir. Bitkisel tasarımın değerlendirilmesi, bitkilerin fonksiyonel katkıları olan sınırlama, yönlendirme, gölgeleme, perdeleme ve vurgulama unsurları irdelenerek yapılmıştır. Çocuk oyun alanı özellikleri ile bitkilerin fonksiyonel katkıları arasındaki ilişkiler, istatistiksel açıdan incelenmiştir. Antalya Konyaaltı ilçesinde bulunan 16 adet çocuk oyun alanında, 32’si ağaç, 22’si çalı ve 3’ü sarılıcı olmak üzere toplam 57 adet bitki türünün kullanıldığı belirlenmiştir. Çocuk oyun alanlarından sadece 3’ündeki bitkisel tasarımlarda bitkilerin, sınırlama, yönlendirme, gölgeleme, perdeleme ve vurgulama olmak üzere incelenen tüm bu fonksiyonel katkıları başarılı şekilde gerçekleştirdikleri belirlenmiştir. Bitkisel tasarımlarda, bitkilerin sağladığı fonksyionel katkıların başarı durumlarının birbirleriyle olan ilişkileri, istatistiksel anlamda önemli bulunmuştur. Çocuk oyun alanlarındaki bitkisel tasarımlarda, bitkilerin fonksiyonel katkıları sağlama başarılarının artması için, türlerin oyun alanları ile olan uyumlarına ve bitki sayılarına daha çok dikkat edilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk oyun alanı, Bitki materyali, Bitkisel tasarım, Antalya

Kaynakça

• Acar, H. 2003. Çocuk Oyun Alanlarında Kullanıcıların Bitki Tercihlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma: Trabzon Kenti Örneği. Yüksek Lisans Tezi. KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Acar, H.E. 2017. Çocuk Oyun Alanlarında Güvenlik:İstanbul Fatih İlçesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Aklıbaşında, M., Tırnakçı, A., Özhancı, E. 2018. Çocuk Oyun Alanlarının Önemi Ve Tasarım Kriterlerinin Nevşehir Kenti Örneğinde İrdelenmesi. Inonu University Journal Of Art And Design, 8 (17): 59-71.
• Bulut, Z., Kılıçaslan, Ç. 2009. Çocuğa Özgüven Kazandırmada Önemli Bir İlke; Çocuk Oyun Alanlarında Güvenlik. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 10 (1):78-85.
• Cevher Kalburan, N. 2014. Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Dıs Mekânda Oyun Fırsatları Ve Ebeveyn Görüşleri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 32: 113-135.
• Cihangiroğlu, C. 1994. Çocuk Oyun Alanlarındaki Oyun Aletlerinde Uyulması Gereken Kriterler Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi (Yayınlanmamış). Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Cole, L. 1983. Design For Environmental Education., Landscape Design, October, 28-31.
• Deretarla Gül, E. 2012. Ailelerin Çocuk Bahçelerine Ve Çocuk Bahçelerindeki Materyallere Bakış Açılarının İncelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(3):261-274.
• Duman, G., Koçak, N. 2013. Çocuk Oyun Alanlarının Biçimsel Özellikleri Açısından Değerlendirilmesi (Konya İli Örneği). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1):64-81.
• Dursun, D., Güller, C. 2019. Çocuk Ve Kentsel Mekân İlişkisi: Erzurum’da Çocuk Oyun Alanlarının Erişilebilirlik Ve Alansal Yeterlilik Analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 10(1): 11-27.
• Ender, E. 2017. Çocuk Oyun Alanlarında Estetik Başarım. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 19(1): 41-50.
• Johnson, A., Johnson, S. 2006. Garden Plants Poisonous To People. Primefact, 3 5 9; 1-12.
• Karakuş, H. 2011. Adana Kent İçi Park Ve Cadde Kenarlarında Yetişen Bitkilerin Floristik Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Kısakürek, Ş., Külahlıoğlu, M., Ardıç, E. 2018. Kent Parklarındaki Çocuk Oyun Alanlarının Kullanıcı İstekleri Açısından İrdelenmesi. Inonu University Journal Of Art And Design, 8 (17); 36-46.
• Kiper, N. 1999. Importance Of Play Areas İn Child Development And Design Guidelines For Play Areas. Master Of Urban Design. Izmir Institute Of Technology, İzmir.
• Kösa, S. 2019. Antalya Kaleiçi Sokaklarının Bitki Materyali Ve Bitkisel Tasarım Açısından Değerlendirilmesi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 56 (1):63-75.
• Mrdan, S., Ljubojević, M., Orlović, S., Čukanović, J., Dulić, J. 2017. Poisonous And Allergenic Plant Species İn Preschool’s And Primary School’s Yards İn The City Of Novi Sad. Urban Forestry & Urban Greening, 25: 112-119.
• Özgen, Y., Aytuğ, A. 1992. Kullanıcı Eğilimleri Açısından Çocuk Oyun Alanları Ve Araçları Üzerine Bir İnceleme. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 42 (2): 99-118.
• Özgüner, H., Şahin, C. 2009. Isparta Kent Merkezindeki Çocuk Oyun Alanlarının Mevcut Durumu Ve Çocukların Bu Alanlara Karşı Davranış Biçimleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A(1):129-143.
• Özgür, H. 2000. İlkokul Dönemindeki Çocukların Oyun Araçlarına Olan İlgileri. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Öztürk Samur, A., İnal Kızıltep,e G. 2018. Aydın İlindeki Çocuk Oyun Alanlarının İncelenmesi. Social Sciences Research Journal, 7(1): 31-46.
• Özyılmaz Küçükyağcı, P., Atasayan, Ö., Özdal Oktay, S. 2015. Çocuk Oyun Alanı Tasarımlarında Sürdürülebilirlik. 2. International Sustainable Buildings Symposium, Ss:572-576, 28-30 Mayıs, Ankara-Türkiye.
• Pekin Timur, U. 2014. Çankırı Barış Manço Children’s Playground Safety Evaluation Of Compliance Criteria. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 16 (23-24): 1-10.
• Pola, İ. 2015. Çocuk Oyun Alanlarına Kapsayıcı Yaklaşımlar; İstanbul İçin Bir Değerlendirme. Yüksek Lisans Tezi. İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Sayan, M.S., Karagüzel, O., Ortaçeşme, V. 2002. Bitkisel Peyzaj Tasarımı Ve Mekan İlişkileri Yönünden Belek Kıyı Şeridindeki Turizm Amaçlı Tesislerin İrdelenmesi. Akdeniz Üniversitesi Araştırma Fonu 20.01.0104.14 Nolu Araştırma Projesi Sonuç Raporu.Antalya.
• Senda, M. 1992. Design Of Children's Play Environments. New York: Mcgraw-Hill.
• Sungur, A., Czaplinska, P. 2018. Designing Playgrounds For All. Megaron, 13(3):459-469.
• Şişman, E.E., Erdinç, L., Özyavuz, M. 2010. The Evaluation Of The Playgrounds İn Respect Of Child Safety: Tekirdağ (Turkey). Journal Of Tekirdag Agricultural Faculty, 7(2):141-150.
• Tandoğan, O. 2014. Çocuk İçin Daha Yaşanılır Bir Kentsel Mekân: Dünyada Gerçekleştirilen Uygulamalar. Megaron, (1): 19-33.
• Taştepe, T., Başbay, A.M., Yazıcı, Z. 2016. Kent Merkezlerindeki Ekolojik Temelli Oyun Alanlarının Mekansal Açıdan İncelenmesi: Ankara-Antalya Örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(02): 85-95.
• Türkan, E.E., Önder, S. 2011. Balıkesir Kenti Çocuk Oyun Alanlarının İrdelenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(3): 69-80.
• Uluğ, H. 2007. Kuzey Adana’daki Çocuk Oyun Alanlarının Bitki Seçimi Yönünden İrdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Wagstaff, D.J. 2008. International Poisonous Plants Checklist : An Evidence-Based Reference. CRC Press, 464 Pp.
• Yazgan, B. 2017. İstanbul İlinde Çocuk Dostu Kent İçin Mekân, Çevre, Tasarım, Gelişim Eksenli Bir Proje: “Esenler Çocuk Sokağı Örneğinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yeşil, P., Beyli, K.N. 2018. Çocuk Oyun Alanlarında Detaylı Mekan Analizi: Akyazı Mahallesi (Ordu) Örneği. Türk Tarım – Gıda Bilim Ve Teknoloji Dergisi, 6(6): 652-662.
• Yılmaz, S., Bulut, Z. 2002. Kentsel Mekanlarda Çocuk Oyun Alanları Planlama Ve Tasarım İlkeleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi ,33 (3):345-351.