Türkiye’nin Batı Karadeniz Bölgesinde Yetişen Yerli Ağaç Türleri Ile Douglas-Göknarinin (Pseudotsuga menziesii) Uzun Vadede Büyüme Performasının Karşılaştırılması

Yıl 2022, Cilt: 18 Sayı: 1, 69 - 76, 30.06.2022

Oktay Yıldız Mehmet Şahin

Öz

Duglas göknarı (DF, Pseudotsuga menziesii (mirb.) Franca) odun üretimi bakımından vaad eden bir tür olarak ilk olarak getirilip en çok denemesi yapılan türlerdendir. Fakat gerek doğu ve gerekse batı Karadeniz bölgesindeki birçok sahada farklı orijinlerle yapılan denemeler beklenen başarıyı gösterememiştir. Bu çalışmanın amacı hızlı büyüyen bir tür olarak duglas göknarının yerli türlerle büyüme performansını ağaçlandırmanın 17 yıllık verilerini kullanarak karşılaştırmaktır. Çalışma sahası Düzce Orman İşletme Müdürlüğü, Melen İşletme Şefliği içerisinde yer almaktadır. Ağaçlandırmadan 17 yıl sonra kayın ağaçlarının (Fagus orientalis L) biyokütlesinin sarıçam (Pinus sylvestris L.) ve duglas göknarınkinden sırasıyla 3.4 ve 1.7 kat daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Beslenme açısından bakıldığında gürgen (Carpinus betulus) yapraklarının azot yoğunluğunun sarıçam ve duglas göknarınkinden sırasıyla % 57 ve % 117 daha fazla olduğu belirlenmiştir. Elde edilen veriler odun üretiminin yerli türlerde üstün genotplerin seçilmesi ve kültürel işlemlerle de arttırılabileceği ve bu üretim artımının hızlı büyüyen olarak tanımlanan ekzotik türlerinkinden daha yüksek olabileceğine işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Duglas göknarı, ağaçlandırma, biyokütle, hızlı büyüyen türler, Türkiye

Long-Term Growth Comparisons Of Douglas-Fir (Pseudotsuga menziesii) With Some Of The Native Tree Species In The Western Black Sea Region Of Turkey

Öz

Douglas-fir (DF, Pseudotsuga menziesii (Mirb.) Franco is the first introduced and most promising exotic tree species for industrial wood production, and for this species, very detailed experiments were conducted. However, experiments with different origins of DF revealed unsuccessful results in a significant number of sites in the eastern and western Black Sea Region (BSR) of Turkey. The aim of this study is to compare the growth of DF trees as a fastgrowing introduced tree species with those of some of the native tree species at the plantation age of year 17. The study area is located in the Melen Forest Management Chiefship of the Düzce Forest Management Directorate in the western BSR of Turkey. 17 years after planting, the soil pH on DF and the Scotch-pine (SP, Pinus sylvestris L.) sites were about 0.3 units lower than that on an eastern beech site (Fagus orientalis L). At the 17th year of stand establishment, beech trees accumulated 3.4 and 1.7 times more biomass than did Scotch pine (SP) and DF. In terms of plant nutrition, mean foliage nitrogen concentration in beech and hornbeam (Carpinus betulus) foliage was 57 and 117% higher than those in SP and DF foliage, respectively. Data implies that wood production can be increased by selecting superior genotypes and proper cultural treatments that will boost the production of native, fast-growing tree species. And this production can be higher that some of the well-known fast growing exotic species.

Anahtar Kelimeler

Douglas-fir, plantation, biomass, fast-growing species, , Turkey

Kaynakça

• Boydak, M., Oliver, C.D. and Dirik, H. (1995). Introduction possibilities of some native fast-growing coniferous forest tree species of the USA to Turkey. Poplar and fast-growing Forest Trees research Institute. Izmit , Turkey.
• Bremner, J.M. (1996). Nitrogen – Total. In: Sparks, D.L. (Eds.) Methods of Soil Analysis – Part 3 - Chemical Methods. Soil Science Society of America, American Society of Agronomy, Madison, Wisconsin, 1085-1121.
• Buol, S.W., Hole, F.D., McCracken, R.J. (1989). Soil Genesis and Classification, 3rd Ed. Iowa State University Press, Ames.
• Fox, R.T. (2000). Sustained productivity in intensively managed forest plantations. For. Ecol. Manage., 138, 187-202.
• Jones, J.B. Jr., Case, V.W. (1990). Sampling, handling, and analyzing plant tissue samples. In: Westerman, R.L. et al. (Ed.), Soil Testing and Plant Analysis - 3rd Ed., Soil Science Society of America, Madison, Wisconsin, USA, 389-427.
• Kantarcı, D. (2000). Toprak Ilmi (Soil Science). Istanbul Universitesi yayin no. 4261 (Istanbul University publication no. 4261).
• Kaya, Z., Raynal, D.J. (2001). Biodiversity and conservation of Turkish forests. Biol. Conserv., 97, 131-141.
• Maura-Costa, P. and Aukland, L. (2001). Plantations and greenhouse gas mitigation: A short review. Forest plantations Thematic papers. Forestry department. Food and agriculture organization of the United nations. Edited by D.J. Mead. Working paper FP/12, FAO, Rome (Italy).
• SAS Institute, Inc. (1996). SAS/STAT Users Guide, Version 6.12. SAS Institute, Cary, North Carolina.
• Şimşek, Y. (1987). Karadeniz Bölgesi’nde yapılacak Douglas (Pseudotsuga menziesii (mirb. Franca) ağaçlandırmaları için orijin seçimi. Ormancılık Araştıma Ensrtitüsü Yayınları, 190. Ankara, Turkey.
• Şimşek, Y. (1982). Hızlı gelişen ekzotik tür denemelerinin ortaya koyduğu teknik ve ekonıomik bulgular, Pilot ağaçlandırma ve geniş geniş uygulamalara geçebilme olanakları. Türkiyede Hızlı gelişen türlerle endüstriyel ağaçlandırmalar sempozyumu. 21-26 Eylül. 1981. Kefken (İzmit) -Korudağı-Dardanos (Çanakkale), Ankara.
• Tavernier, R., Smith, G.D. (1957). The concept of Braunerde (Brown Forest soils) in Europe and the United States. Advan. Agron, 9, 217-289.
• Thomas, G.W. (1996). Soil pH and soil acidity. In: Sparks, D.L. et al. (Eds.), Methods of Soil Analysis – Part 3 – Chemical Methods, Soil Science Society of America and American Society of Agronomy, Madison, Wisconsin, USA, 475-490.
• Waggener, T. (2001). Role of plantations as substitutes for natural forests in wood supply-lessons learned from the Asia-Pacific region. Forst plantations Thematic papers. Forestry department. Food and agriculture organization of the United nations. Edited by D.J. Mead. Working paper FP/7, FAO, Rome (Italy).
• Yildiz, O., Eşen, D. (2006). Effects of different Rhododendron control methods in eastern beech (Fagus orientalis Lipsky) ecosystems in the western Black Sea Region of Turkey. Annals of Applied Biology. 149, 235-242.