Bazı Orman Ürünleri Fabrika Sahalarındaki Böcek Türlerinin Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 18 Sayı: 2, 212 - 225, 31.12.2022

Mesut Yalçın , Çağlar Akçay

Öz

Bu çalışmanın amacı Batı Karadeniz bölgesinde faaliyet gösteren bazı orman ürünleri fabrika sahlarında böcek türlerinin tespit edilmesidir. Çalışma 2015 ve 2016 yılları arasında bölge genelindeki 5 ilde, 12 fabrikanın depolama sahasında gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda belirtilen yıllar içinde sahalara ayda bir ziyaretler gerçekleştirilmiştir. Böcekler fabrika çevresine yerleştirilen feromon tuzaklar ve sahada görsel muayene yardımı ile yakalanmıştır Böceklere ait tür tespitleri laboratuvar ortamında ışık mikroskobu altında gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre fabrika sahalarında Coleoptera ve Hymenoptera takımına ait: 15 familya, 12 cins ve 54 tür tespit edilmiştir. Bu türlerin bir kısmı odun ve kabuk zararlısı diğer bir kısmı ise yırtıcı türlere ait olduğu tespit edilmiştir. Çalışma kapsamında tespiti yapılan, Rhagium inquisitor, Monochamus galloprovincialis, Hylotrupes bajulus, Pissodes piceae, Ips sexdentatus, Thanasimus formicarius ve Ampedus sp. türleri diğer türlere göre bölge genelindeki fabrika sahalarında daha geniş yayılım göstermiştir. Plagionotus detritus odun zararlısı Düzce, Kastamonu ve Zonguldak illeri için, ,Anthaxia quadripunctata Kastamonu ili için ve Coraebus florentinus Türkiye için ender görülen türler olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca böcek tür sayısı ağustos ayında en yüksek düzeye çıktığı görülmüştür. Dolayısıyla fabrika sahalarında böcek zarar riskinin olduğu durumda odun zararlısı böceklerle mücadelenin bu aylarda yapılması gerektiği ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Batı Karadeniz, Odun zararlısı böcek, Orman ürünleri fabrika deposu, Batı Karadeniz, Odun zararlısı böcek, Orman ürünleri fabrika deposu

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

114O850

Teşekkür

Bu çalışma 114O850 nolu TÜBİTAK projesi kapsamında desteklenmiştir. Çalışmada: bazı türlerin teşhisinde araştırmacılar Dr. Öğretim Üyesi Beşir YÜKSEL, Prof. Dr. Celal KARAMAN ve Prof. Dr. Bekir Keskin’e, çalışmanın bazı kısımlarında katkı amaçlı sundukları önerilerden dolayı araştırmacılar Prof. Dr. Süleyman AKBULUT, Prof. Dr. Cihat TAŞÇIOĞLU’na teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Akçay, Ç., Yalçın, M. (2019). Batı Karadeniz Bölgesi Odun Zararlısı Böcek Faunası İçin Yeni Kayıtlar. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7(3), 1500-1510.
• Batı Karadeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü (2022). Erişim adresi: https://batikaradeniz.ogm.gov.tr/Documents/Bros%C3%BCr%20ve%20posterler/Poster%20B%C3%B6cek.pdf.
• Bense, U. (1995). Longhorn Beetles: Illustrated Key to the Cerambycidae and Vesperidae of Europe, Weikersheim, Germany: Margraf Verlag, pp. 512.
• Bevan, D. (1987). Forest Insects, Forest Commission Handbook. 1. A guide to insects feeding on trees in Britain, pp. 153.
• Borror, D. J., Triplehorn, C. A, Johnson, N. F. (1989). An Introduction to Study of Insects”, 6nd ed., Philadelphia, San Diego, USA: Saunders College Publishing, pp.875.
• Cherepanov, A. I, (1991). Cerambycidae of Northern Asia, Köln, Germany: Brill Academic Publications, pp. 308.
• Creffield, J. W. (1996). Wood-Destroying Insects: Wood Borers and Termites, Melbourne, Australia: CSIRO Publishing, pp. 44.
• Çanakçıoğlu, H., Mol, T. (1998). Orman Entomolojisi (Zararlı ve Yararlı Böcekler), İstanbul, Türkiye: İ.Ü. Orman Fakültesi Yayınları, ss. 541.
• Freude, H. Harde, K. W. Lohse, G. A. (1981). Die Käfer Mitteleuropas, Band 10. Krefeld, Goecke and Evers Verlag.
• Freude, H. Harde, K. W. Lohse, G. A. (1983). Die Käfer Mitteleuropas, Band 11. Krefeld, Goecke and Evers Verlag.
• Gedik, T., Çil, M. (2015). Batı Karadeniz Bölgesinde Yer Alan Orman Ürünleri Sanayi İşletmelerinde Sürdürülebilir Üretim Uygulamaları Üzerine Bir Araştırma. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 11 (2), 4-12.
• Hanks L. M. (1999). Influence of the larval host plant on reproductive strategies of Cerambycid beetles. Annual Review of Entomology, vol. 44(1). 483-50.
• Hızal, E., Arslangündoğdu, Z., Göç, A., Ak, M. (2015). Türkiye istilacı yabancı böcek faunasına yeni bir kayıt Anoplophora chinensis (Forster, 1771)(Coleoptera: Cerambycidae). Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 65(1), 7-10.
• Hulcr, J., Black, A., Prior, K., Chen, C. Y. & Li, H. F. (2017). Studies of ambrosia beetles (Coleoptera: Curculionidae) in their native ranges help predict invasion impact. Florida Entomologist.100, 257–261.
• Kartal, S. N. (2016). Tarihi Ahşap Yapılarda Biyotik/Abiyotik Bozunmalar ve Koruma/Bakım Önlemleri. Restorasyon ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi 1(16), 51-58.
• Kaygın, A. T. (2007). Endüstriyel Odun Zararlıları, 1. Basım, Ankara, Türkiye: Nobel Yayın Dağıtım, 243s.
• Monteys, V.S., Tutusaus, G.T. A (2018). New Alien Invasive Longhorn Beetle, Xylotrechus chinensis (Cerambycidae), Is Infesting Mulberries in Catalonia (Spain),” Insects, 9, 2- 16.
• Mulercikas, P., Tamutis, V. Kazlauskaitė, S. (2012). Species composition and abundance of click-beetles (Coleoptera, Elateridae) in agrobiocenozes in Southern Lithuania. Polish Journal of Environmental Studies, 21, 425–433.
• Sakalian, V. P. (2003). A catalogue of the jewel beetles of Bulgaria (Coleoptera, Buprestidae) (No. 30). Pensoft Publishers. Sofia, Bulgaria.242s. ISSN: 1312-0174/ISBN:954-642-172-3.
• Schmitschek, E. (1944). Forstinsekten der Türkei und Ihre Umwelt Grundlagen der türkischen Forstentomologie, Volk und Reich Verlag Prag, 125-141 pp.
• Ünal S, Küçük Ö. (2007). Ölü ağaçlarda yaşayan böcek (Coleoptera) türleri ve orman ekosistemindeki önemi. Turkish Journal of Forestry, 8(1), 123-133.
• Yalcin, M., Akcay, C., Tascioglu, C., Yuksel, B., Ozbayram, A. K. (2020). Damage severity of wood-destroying insects according to the Bevan damage classification system in log depots of Northwest Turkey. Scientific Reports, 10(1), 1-12.
• Yalçın, M., Akçay, Ç., Taşçıoğlu, C.,Yüksel, B. (2019). Insect species damaging industrial wood in western black sea region of Turkey. Drvna industrija, 70(2), 183-191.
• Yalçın, M., Yüksel, B., Akçay, Ç. Çil, M. (2016). Zararlı Böceklerin Toplanmasında Kullanılacak Entegre Feromon Tuzak Sistemi: Böcek Toplama Kafesleri. Tarım ve Doğa Dergisi, 19(4), 355.
• Yıldız Y. 2017. Invasive species Anoplophora chinensis (Forster, 1771) (Coleoptera: Cerambycidae) in Turkey,” ISFOR (International Symposium on New Horizons in Forestry), Isparta, Turkey,
• Yildiz, Y. (2017). Anoplophora chinensis (Forster, 1771)(Coleoptera: Cerambycidae) reported at new location in Turkey. Applied Ecology and Environmental Research, 15(4), 111-116.