Ekolojik Ahşap Yapı Restorasyonunda Kullanılan Aşındırma İşlemi ve Basınç Direnci Üzerine Etkisinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 18 Sayı: 2, 43 - 54, 31.12.2022

D. Kemal Bayraktar , Haci İsmail Kesik

Öz

Bulunduğumuz yüzyılda zararlı etmenleri tersine çevirmek ve daha doğal koruma yöntemleri ile ekosistemin evrimsel ortamına özgün yapının korunması ve muhafaza edilmesi restorasyon ekolojisinin temelini oluşturmaktadır. Bu amaçla teknolojik özelliklerden biri olan basınç direnci özelliği, odun türü ve aşınma varyasyonları dikkate alınarak belirlenmiştir. Çalışmada sodyum bikarbonat (NaHCO3) ile aşındırma işlemi (1/2/3 atü)/püskürtme yapılarak yüzey ondüleli hale getirilmiş ve akabinde ASTM 1413 -76 standardına göre çeşitli çözelti konsantrasyonlarında (%5/7/9) emprenye işlemine tabi tutulmuştur. En yüksek tutunma değeri ladin odununda %7 konsantrasyon ve 3 atü’de (%32.46), en düşük retensiyon meşe odununda %9 konsantrasyon ve 1 atü’de (%5.22) belirlenmiştir. Basınç direnci en yüksek meşe odununda (78.67 N/mm2), en düşük basınç direnci değeri ladin odununda (20.37 N/mm2) gerçekleşmiş olup; atü değeri baz alındığında 1 atü işlemde meşe odununda (89.20 N/mm2), en düşük 3 atü ladin odununda (17.46 N/mm2) belirlenmiştir. 0.05 yanılma olasılığı ile odun türü ve aşındırma anlamlı olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Basınç direnci, insan/çevre sağlığı, sodyum bikarbonat. tarihi ahşap eserler

Kaynakça

• Anonim, (2015). Su bazlı boya sökücüler. http://www.kimetsan.org/tr/Su Bazlı Boya Sökücüler, Erişim Tarihi: 11.11.2022.
• ASTM D 1413-007, (2007). Standart Definitions of Terms Relation to Adhesives. ASTM, Philadelphia.
• Ayar, S. (2008). Basınç ve Bekletme Süresinin Emprenye Maddelerinin Ağaç Malzemeye Nüfuzuna Etkisinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Karabük.
• Ay, N., ve Uncu, A. (2004). Murgul Bakır İşletmesi Bacalarından Çıkan SO2 Gazının Sarıçam Odununun Bazı Mekanik Özellikleri Üzerine Etkisi. Doğu Karadeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Yayın No:21, Trabzon.
• Ahunbay, Z. (2011). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon. ISBN: 9789757438380, Yapı Endüstri Merkezi Yayınları, İstanbul.
• Baykan, İ., Kılıç, Y., ve Bakır, K. (2000). Mobilya Endüstrisinde Üstyüzey İşlemleri. T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı. Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı, 8-9, Ankara.
• Doruk, Ş., ve Perçin, O. (2010). Isıl İşlemin Bazı Ağaç Malzemelerin Eğilme ve Basınç Direncine Etkileri. Politeknik Dergisi, 13(2): 143-150.
• Ersen, A. (2013). Taş Korumada Son 20 Yıldaki Gelişmeler ve Yenilikler. Restorasyon ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi, 10, 3-19
• Hayden, J. (2014). Wood Preservation Method Using Sodium Silicate and Sodium Bicarbonate. WO 2014/101979 A2.
• Kartal, N. (2016). Tarihi Ahşap Yapılarda Biyotik/Abiyotik Bozunmalar ve Koruma/Bakım Önlemleri. Restorasyon ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi, 16, 51-58.
• Kantay, R., ve Kartal, S. N. (2007). Termal modifikasyon işlemleri ahşabın korunması için iyi bir alternatif midir?. Ahşap Yapı Malzemeleri Sektör Dergisi, 35, 19-23.
• Kurtoğlu, A. (2000). Ağaç malzeme yüzey işlemleri. 1. Cilt: Genel Bilgiler, İ.Ü. Orman Fakültesi, Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü, Üniversite Yayın No:4262, Fakülte Yayın No: 463, İstanbul.
• Lebow, S. T., & Anthony, R. W. (2012). Guide foruse of woodpreservatives in historicstructures. USDA Forest Service Forest Products Laboratory General Technical Report, FPL-GTR-217.
• Özçifci, A. (2009). Bor Yağının Ağaç Malzemenin Bazı Mekanik Özelliklerine Etkisi. Politeknik Dergisi, 12(4), 287-292.
• Temiz, A., Terziev, N., Eikenes, M., & Hafren, J., (2007). Effect of acceleratedweathering on surface chemistry of modified wood. Applied Surf Sci 253: 5355-5362.
• TS 2470 (1976). Wood – Sampling Methodsand General Requirements for Physicaland Mechanical Tests. Turkısh Standard.
• TS 2471 (1976). Wood, Determination of Moisture Content for Physicaland Mechanical Tests. Turkısh Standard.
• TS 2595 (1997). Odunun Liflere Paralel Doğrultuda Basınç Dayanımının Tayini. TSE, Ankara.
• Uğurlu, E., ve Böke, H., 2009. Tarihi Yapıların Özgün Değerleri ile Korunması. Konservasyon Raporu. Dergipark, 1(2), 17 – 19.
• URL-1. Nara document on authenticity. In World Heritage Convention, Nara, Japan. (1-6 November 1994).