Akçakoca İlçesi (Düzce) Fındık Bahçelerinde Yazıcı Böcek Anisandrus dispar (Fabricius)’un Bulaşma Oranı

Yıl 2023, Cilt: 19 Sayı: 1, 296 - 303, 25.06.2023

Emine Nur Karayiğit , Sevcan Öztemiz , Erdem Hızal

https://doi.org/10.58816/duzceod.1222892

Öz

Çalışma Düzce İli Akçakoca ilçesi fındık bahçelerinde önemli ürün kayıplarına neden olan Anisandrus dispar (Fabricius)’un bulaşma oranının belirlenmesi amacıyla Akçakoca ilçesine bağlı 43 köyde 2021 yılında yürütülmüştür. Örnekleme toplam 1980 fındık dalında yapılmıştır. Kontrol edilen dallarda zararlının açmış olduğu muhtemel delikler incelenmiş ve zarar görmüş olan dallar kaydedilmiştir. Bu dallar laboratuvara getirilerek ayrı ayrı kültüre alınmıştır. Kültüre alınan örneklerden elde edilen böceklerin tür teşhisi yapılmıştır. Diğer zararlı türlerini belirlemek için kırmızı yapışkan tuzaklar kullanılmıştır. Çalışmada Anisandrus dispar (Fabricius), Xylosandrus germanus (Blandford), Xyleborinus saxesenii (Ratzeburg) ve Scolytus sp. olmak üzere dört tür tespit edilmiştir. Örnekleme yapılan bahçelerin %92,42’sının zararlı ile bulaşık olduğu saptanmıştır. Fındık bahçelerinde zararlı ile bulaşık dal sayısı 0–100 arasında değişmektedir. Ortalama bulaşık dal oranı ise %47,92 olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fındık, bulaşma oranı, Scolytidae, yazıcıböcek, ekonomik değer

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Ak, K., Uysal, M., ve Tuncer, C. (2004). Giresun, Ordu ve Samsun illerinde fındık bahçelerinde zarar yapan yazıcıböcek (Coleoptera: Scolytidae) türleri ve bulunuş oranları. Türkiye I. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri 8-10 Eylül 2004, 255s, Samsun.
• Ak, K., Uysal, M., Tuncer, C. ve Akyol, H. (2005a). Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesinde fındıklarda zararlı önemli yazıcıböcek (Coleoptera: Scolytidae) türleri ve mücadelesinde çözüm önerileri. Selçuk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(37): 37-40.
• Ak, K., Uysal, M. ve Tuncer, C. (2005b). Giresun, Ordu ve Samsun illerinde fındık bahçelerinde zarar yapan yazıcıböcek (Coleoptera. Scolytidae) türleri, kısa biyolojileri ve bulunuş oranları. On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(2): 3744.
• Ak, K., Güçlü, Ş. ve Tuncer, C. (2010). Kivide yeni bir meyve zararlısı: Lymantor coryli (Perris, 1853) (Coleoptera: Scolytidae). Türkiye Entomoloji Dergisi, 34(3): 391-397.
• Ak, K., Saruhan, İ., Tuncer, C., Akyol, H. ve Kılıç, A. (2011). Ordu ili kivi bahçelerinde yazıcıböcek (Coleoptera:Scolytidae) türlerinin tespiti ve zarar oranları. Türkiye Entomoloji Bülteni, 1(4): 229-234.
• Ak, K., Saruhan, İ. ve Akyol, H. (2014). Determination of performance of different trap types against Xyleborus dispar (Fabricius, 1792) and Xyleborinus saxesenii (Ratzeburg, 1837) (Coleoptera: Curculionoidae: Scolytidae). Anadolu Journal of Agricultural Sciences 29(1): 26–35. https://doi.org/10.7161/anajas.2014.29.1.26.
• Anonim, (2008). Zirai mücadele teknik talimatları. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal araştırmalar Genel Müdürlüğü, Cilt 5. 240-243, Ankara.
• Anonim, (2011). Fındık entegre mücadele teknik talimatı. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı, 135s, Ankara.
• Bhagwandin, H.O. (1992). The Shot hole borer: An Ambrosia Beetle of concern for chestnut orcharding in the pasific northwest. 93. Annual report of The Northern Nut Grower’s Assn., 168-177.
• Çanakçıoğlu, H. ve Mol, T. (1998). Orman Entomolojisi (Zararlı ve Yararlı Böcekler). İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi, Yayın No: 451, 541s, İstanbul.
• Grüne, S. (1979). Brief Illustrated Key to European Bark Beetles. Verlag M. Und H. Schaper, Hannover, 182s.
• Işık, M. (1984). Karadeniz bölgesi fındık bahçelerinde zarar yapan Dalkıran, Xyleborus (Anisandrus) dispar Fabr. (Coleopotera, Scolytidae) böceğinin biyolojisi ve mücadele metotları üzerinde araştırmalar. Tarım, Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü, Samsun Bölge Zir. Müc. Araş. Enst. Müdürlüğü, Araştırma Eserleri Serisi, No:30. 63s, Samsun.
• Işık, M., Ecevit, O., Kurt, M.A. ve Yücetin, T. (1987). Doğu Karadeniz Bölgesi fındık bahçelerinde entegre savaş olanakları üzerinde araştırmalar. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayınları No. 20, 95 pp.
• Kaya, M. (2004). Bursa İlinde Değişik Meyve Ağaçlarında Xyleborus dispar (F.) (Coleoptera:Scolytidae)’ın Ergin Populasyon Değişimi Üzerinde Araştırmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.), 14(2): 113-117.
• Kovach, J. (1986). Life cycle, seasonal distribution and tree responses to scolytid Beetles in South Carolina Peach orchards. A. Dissertation presented to the garaduate school of Clemson Univ. 16pp.
• Kurt, M.A. (1982). Doğu Karadeniz Bölgesinde fındık zararlıları, tanınmaları, yayılış ve zararları, yaşayışları ve savaşım yöntemleri. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Zir. Müc. Zir. Kar. Gen. Müd., Samsun Bölge Zir. Müc. Araş. Enst., Mesleki Kitaplar Serisi, No: 26, 75s, Ankara.
• Mandelshtam, M.Y. & Popovichev, B.G. (2000). Annontated list of Bark-Beetles (Coleoptera, Scolytidae) of Leningrad Province. Entomological Review.80 (8): 200-216.
• Mani, E., Remund, U. & Schwaller, F. (1986). Alkolfalle zur flugkontrolle und befallsreduktion beim Unleichen Holzbohrer. Sparatdruck aus der chweiz.Zeitschrift für Obst-und Weinbau 122: 7, 203-207.
• Özbek, H., Güçlü, Ş., Hayat, R. ve Yıldırım, E. (1995). Meyve bağ ve bazı süs bitkileri zararlıları. Atatürk Üniversitesi Yayın No: 732, Ziraat Fakültesi Yayın No: 323, Ders Kitapları Serisi No:72, 357s, Erzurum.
• Peck, S.B. (1994). Aerial dispersal of insects between and to islands in the Galápagos Archipelago. Annals of the Entomological Society of America 87: 218–224.
• Saruhan, İ. ve Tuncer, C. (2001). Population densities and seasonal fluctuations of hazelnut pests in Samsun, Turkey. Proc.V Int. Congress on Hazelnut Ed. S. A. Mehlenbacher, Acta Hort. 556: 495-502.
• Saruhan, İ. ve Akyol, H. (2013). Monitoring Population Density and Fluctuations of Xyleborus dispar and Xyleborinus saxesenii (Coleoptera: Scolytidae) with Red Winged Sticky Traps in Hazelnut Orchards. Afr. J. Agric. Res., 8(19), pp. 2189-2194.
• Selmi, E. (1998). Türkiye Kabuk Böcekleri ve Savaşı. İstanbul Üniv. Yayın No: 4042, Emek Matbaası, 196s, İstanbul.
• Şahin, G. (2015). Düzce ilinde fındık üretim alanlarında görülen yazıcıböcek türleri (Coleoptera: Scolytidae) üzerine araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Şimşek, Z., Kondur, Y. ve Şimşek, M. (2010). Küresel iklim değişikliğinin kabuk böcekleri üzerinde beklenen etkileri. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi (BİBAD), 3 (2): 149-157.
• TUİK (2020). Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Ürün İstatistikleri. (Web sayfası: http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul) (Erişim Tarihi: 31.03.2019).
• Tuncer, C., Saruhan, İ. ve Akça, İ. (2002). Karadeniz Bölgesi fındık üretim alanlarındaki önemli zararlılar. Eko-alite. Samsun Ticaret Borsası Dergisi, Sayı: 2, 43-54.
• Tuncer, C., Saruhan, İ., Caner, Y.K. ve Akça, İ. (2003). Kivi zararlıları ile entegre mücadele Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu, 249-258, Ordu.
• Tuncer, C., Knížek, M. & Hulcr, J. (2017). Scolytinae in hazelnut orchards of Turkey: clarification of species and identification key (Coleoptera, Curculionidae). ZooKeys 710: 65–76.