SÜRDÜRÜLEBİLİR YAĞMUR SUYU YÖNETİMİ ÜZERİNE BİR İNCELEME: EDİRNE ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 19 Sayı: 2, 97 - 117, 29.12.2023

Cansu Konyalı Dereli Rukiye Duygu Çay

https://doi.org/10.58816/duzceod.1215826

Öz

Yaşamın bir kaynağı olan su; plansız kentleşmenin sonucunda artan geçirimsiz yüzeyler ve azalan bitkisel doku ile birlikte doğal döngüsünü gerçekleştirememektedir. Su varlığını tehlikeye sokan bu durum, aynı zamanda kentler üzerinde sel ve taşkınlara da sebep olmaktadır. Bunun sonucunda dünya ülkelerinde sürdürülebilir yağmur suyu sistemlerine ihtiyaç duyulmaya başlanmıştır. Çalışma alanı olarak Edirne ilinin Merkez ilçesinde kentsel alan olarak yoğun olan ve taşkın yönetimine ihtiyaç duyan Şükrüpaşa, Fatih ve Kocasinan mahalleleri seçilmiştir. Kentin en yüksek kotundan en düşük kotuna kadar yağmur suyunun infiltrasyonunu sağlamak ve yüzeysel akışı azaltmak hedeflenmiştir. Çalışma alanının meteoroloji verileri, uydu görüntüleri, topoğrafyası, altyapı durumuna bakılarak mevcut durum incelenmiştir. Alanın havza yapısı ve topoğrafya verilerine bakılarak taşkın riskini gösteren caddeler saptanmıştır. Arazi incelemeleri sonucunda yağmur suyu için yüzeysel akış yönü tespit edilmiştir. Caddelerin mevcut bitki doku durumu alanda incelenerek analiz edilmiştir. Çalışma alanı boyunca kentsel yeşil alan, çatı yüzeyi ve sert zemin miktarları hesaplanarak depolayarak toplanacak yağmur suyu miktarı tespit edilmiştir. Tüm veriler doğrultusunda, alanın yağmur suyu kazanım potansiyeli tespit edilerek yüzeysel akış gösteren bölgelerde akışı azaltacak çözüm önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir yağmur suyu yönetimi, Taşkın suyu yönetimi, Su duyarlı kentsel tasarım, Edirne

AN EXAMINATION ON SUSTAINABLE RAINWATER MANAGEMENT: THE CASE OF EDİRNE

Öz

Water, which is a source of life, cannot realize its natural cycle with increasing impervious surfaces and decreasing vegetation as a result of unplanned urbanization. This situation, which jeopardizes water availability, also causes floods and overflows in cities. As a result, sustainable rainwater systems are needed in countries around the world. Şükrüpaşa, Fatih and Kocasinan neighborhoods, which are dense urban areas in the central district of Edirne province and in need of flood management, were selected as the study area. It is aimed to ensure the infiltration of rainwater from the highest elevation to the lowest elevation of the city and to reduce surface runoff. The current situation of the study area was examined by looking at meteorological data, satellite images, topography and infrastructure. By looking at the basin structure and topography data of the area, streets showing flood risk were identified. As a result of the field investigations, the surface flow direction for rainwater was determined. The existing vegetation cover of the streets was analyzed in the field. The amount of urban green space, roof surface and hard surface throughout the study area was calculated and the amount of rainwater to be collected by storage was determined. In line with all the data, the rainwater harvesting potential of the area was determined and solutions were proposed to reduce runoff in areas with surface runoff.

Anahtar Kelimeler

Edirne, Sustainable rainwater management, Stormwater management, Water sensitive urban design

Kaynakça

• Chahar, B. R., Graillot, D., & Gaur, S. (2012). Storm-water management through infiltration trenches. Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 138(3), 274-281.
• Çakır, H. K., Arabulan S., Delibaş N. (2015). Kamusal Yeşil Alanların Yapısal Olarak Sınırlandırılması. IX. Uluslararası Sinan Sempozyumu, Edirne.181-188.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2018a). Türkiye Çevre Sorunları ve Öncelikleri Değerlendirme Raporu. Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü, Yayın no:40.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2018b). Yağmur Bahçesi Hazırlama Kılavuzu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü Kentsel Tasarım Dairesi Başkanlığı. Nisan.
• Devlet Su İşleri 11. Bölge Müdürlüğü, (2012). Edirne-Merkez Fatih ve Kocasinan Mahallesi Yerleşim alanın Helvacı Dere Taşkınlarından Korunmasına ait Ön İnceleme Raporu. Haziran, 2012.
• DIN (1989). Rainwater Harvesting Systems - Part 1: Planning, Installation, Operation and Maintenance. German Institute for Standardisation (Deutsches Institut für Normung).
• Edirne Belediyesi (2023). Yağmur Suyu Altyapı Uygulama Projesi, Su Kanalizasyon Müdürlüğü. Haziran, 2023.
• Edirne Tarım İl Müdürlüğü (2005). Edirne Tarım Master Planı. İl Tarım ve Kırsal Kalkınma Master Planlarının Hazırlanmasına Destek Projesi, Edirne.
• Erdoğdu, E., & Çetiner, İ. (2014). Düşey Yeşil Sistemlerin Enerji Etkinliklerinin Değerlendirilmesi. Ulusal Çatı & Cephe Sempozyumu.
• Erkal, T., & Topgül, İ. (2020). Aşağı Meriç Nehri akımlarının mevsimsel ve yıllık değişiminin taşkınlar üzerine etkisi. Türk Coğrafya Dergisi, (74), 33-38.
• Fletcher, T. D., Shuster, W., Hunt, W. F., Ashley, R., Butler, D., Arthur, S., Bertrand-Krajewski, J.-L. (2015). SUDS, LID, BMPs, WSUD and more–The evolution and application of terminology surrounding urban drainage. Urban Water Journal, 12(7), 525-542.
• Hoyer, J., Dickhaut, W., Kronawitter, L., & Weber, B. (2011). Water sensitive urban design: principles and inspiration for sustainable stormwater management in the city of the future: Jovis Berlin.
• İzmen, Ü. (2014). Bölgesel Kalkınma Dinamikleri: Edirne için orta gelir tuzağından çıkış stratejileri ve 2023 senaryoları. Trakya Kalkınma Ajansı, 2014.
• Melbourne Water (2009). Water Sensitive Urban Design Guidelines (South East Growth Councils). Prepared by Parsons Brinckerhoff for Melbourne Water and the shires of Bass Coast, Cardinia, Mornington Peninsula and South Gippsland, January.
• Meteoroloji Genel Müdürlüğü (2020). 2020 Sonbahar Mevsimi Yağış Değerlendirmesi. Erişim adresi: https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/yagisraporu.aspx?b=m
• Naik, T. R. (2008). Sustainability of concrete construction. Practice Periodical on Structural Design and Construction, 13(2), 98-103.
• NSW Government (2017). Water sensitive urban design guideline, Applying water sensitive urban design principles to NSW transport projects.  Roads and Maritime Services,May 2017.
• Poleto, C., & Tassi, R. (2012). Sustainable urban drainage systems. Drainage Systems, 55-72. Proctor, R. (1996). Xeriscape plant guide. Fulcrum Publishing.
• Radcliffe, J. C. (2019). History of water sensitive urban design/low impact development adoption in Australia and internationally. In Approaches to Water Sensitive Urban Design (pp. 1-24): Elsevier.
• Sadeghiazhad, S. (2019). Low impact development (LID) practices in flood control of urban areas using SWMM. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Scholz, M., & Grabowiecki, P. (2007). Review of permeable pavement systems. Building and environment, 42(11), 3830-3836.
• Shafique, M., Lee, D., & Kim, R. (2016). A field study to evaluate runoff quantity from blue roof and green blue roof in an urban area. International Journal of Control and Automation, 9(8), 59-68.
• Smith, C.R and Larson, R. 2003. Xeriscape Plant Selections and Ideas, North Dakota University, USA.
• Sponge, T. (2019). The Sponge Handbook: Chennai-Using the Landscape Approach to transform the South Buckingham Canal Area. Cities Fit for Climate Change (CFCC) of GIZ.
• Tema (2017). Geleceğin Suyu. Erişim adresi: https://sutema.org/resources/Document/FileName/2015-12-01_22-11-14-692%20GeleceginSuyu.pdf.
• TU Delft (2018). ErQi Sponge City Final Report. Multidisciplinary Project. TU Delft with the collaboration of Arcadis. November, 2018.
• Wade, G. L., Midcap, J. T., Coder, K. D., Landry, G. W., Tyson, A. W., & Neal Jr, W. (2010). Xeriscape: a guide to developing a water-wise landscape. The University of Georgia College of Agricultural and Environmental Sciences and the U.S. Department of Agriculture cooperating.
• Weinstein, G. (1999). Xeriscape handbook: a how-to guide to natural, resource-wise gardening. Fulcrum Publishing.
• Wong, M. Xeriscape Plants; Cooperative Extension Service, College of Tropical Agriculture and Human Resources, University of Hawai’i at Manoa: Honolulu, HI, USA, 2008. Google Scholar.
• Woods Ballard, B., Wilson, S., Udale-Clarke, H., Illman, S., Scott, T., Ashley, R., & Kellagher, R. (2015). The SuDS Manual; CIRIA: London, UK, 2015. Google Scholar.