Bazı Doğal Bitki Taksonlarının Araziden Bahçeye Transferi: Karadeniz Teknik Üniversitesi Uygulaması

Yıl 2024, Cilt: 20 Sayı: Özel Sayı, 16 - 30, 23.12.2024

Cengiz Acar , Türker Oğuztürk

https://doi.org/10.58816/duzceod.1532427

Öz

Otsu perennial bitkiler, tarihi eski zamanlara dayanan kültürler öncesi bir uygulama olan perennial bahçelerin vazgeçilmez öğeleridir. Bu uygulamanın tarihi, spesifik bir kişi ya da kültüre atfedilemeyen, ancak çeşitli toplumlar tarafından benzersiz şekillerde hayata geçirilmiş zengin bir geçmişe sahiptir. Bu çalışmada 1045 m ile 2027 m arasında yükseklikten sökülen; Alchemilla mollis (Buser) Rothm., Carex pendula Huds., Elymus lazicus (BOISS.) MELDERIS subsp. lazicus (BOISS.) MELDERIS, Geranium platypetalum Fisch.et Mey, Geranium psilostemon Ledeb., Primula megaseifolia Boiss. ve Stachys macrantha (K.Koch) Stearn bitki materyalleri ile bazı egzotik bitkilerle KTÜ serasında otsu “Perennial Garden” kurulmuştur. Bu otsu perennial bahçe için bitkilerin söküm işlemleri, taşınma işlemleri, kültüre alınarak bahçe dikimine hazırlama işlemleri ve parsellere bitki materyallerinin dikim işlemleri sırasıyla gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma benzer çalışmalara yol gösterici olmak ve bahsi geçen sorunların önüne geçebilmeyi amaçlamaktadır. Bu tip araştırmalarda, farklı rakımlarda yetişen bir bitki taksonunun çeşitli coğrafi konumlarda yetiştirilirken karşılaşılan sorunlar, taksonun yayılış gösterdiği alanların ortak özelliklerinin analizi yoluyla incelenmelidir. Bu analiz, bitkinin farklı ortamlarda neden başarılı bir şekilde yetişemediğinin tespit edilmesine olanak sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bitki sökümü, bahçe kurulumu, Doğal taksonlar, perennial garden

Destekleyen Kurum

Karadeniz Teknik Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri

Proje Numarası

FDK-2022-9985

Teşekkür

Bu çalışma VIII. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi’nde sunulmuştur.

Kaynakça

• Acar, C. (1997). Trabzon ve Yöresinde Yetişen Doğal Bazı Yerörtücü Bitki Türlerinin Peyzaj Mimarlığında Değerlendirilmeleri Üzerine Bir Araştırma. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı, Doktora Tezi, Trabzon.
• Campbell, R., Bainbridge, D., & Zink, T. (1998). Transplanting Native Plants to Revegetate Abandoned Farmland in the Western Mojave Desert. Journal of Environmental Quality, 27, 960-967.
• Çorbacı Ö. L., Ekren, E. & Bayram, F. (2023). Farklı IBA (Indol-3-Bütirik Asit) dozlarının Argyranthemum frutescens (L.) Sch.Bip. (Çesme Papatyası) çeliklerinin büyüme ve gelismesi üzerine etkilerinin belirlenmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 24(2), 108-116.
• Eroğlu, E., Acar, C., & Meral, A. (2018). Ecological and visual characteristics of native plant compositions in mountain forests. Fresenius Environ. Bull, 27, 2160-2172.
• Ibrahim, M. A., Na, M., Oh, J., Schinazi, R. F., McBrayer, T. R., Whitaker, T., Doerksen, R. J., Newman, D. J., Zachos, L. G., & Hamann, M. T. (2013). Significance of endangered and threatened plant natural products in the control of human disease. Proceedings of the National Academy of Sciences, 110(42), 16832-16837.
• Jackson, P., Robertson, M., Cooper, M., & Hammer, G. (1996). The role of physiological understanding in plant breeding; from a breeding perspective. Field Crops Research, 49(1), 11-37.
• Javanmardi, J., Rahemi, M., & Nasirzadeh, M. (2013). Physiological and Reproductive Responses of Tomato and Pepper Transplants to Low-Temperature Conditioning. International Journal of Vegetable Science, 19, 294 - 310. https://doi.org/10.1080/19315260.2012.726956.
• Klimeš, L., & Doležal, J. (2010). An experimental assessment of the upper elevational limit of flowering plants in the western Himalayas. Ecography, 33(3), 590-596.
• Kośmicki, E. (2019). Bavyera'daki Weihenstephan Deneme Bahçesi Kitabının İncelemesi. Ekonomi ve Çevre, 71(4), 4
• Kozlowski, T., & Davies, W. J. (1975). Control of water balance in transplanted trees. Arboriculture & Urban Forestry (AUF), 1(1), 1-10.
• Körner, C., Neumayer, M., Menendez-Riedl, S. P., & Smeets-Scheel, A. (1989). Functional morphology of mountain plants. Flora, 182(5-6), 353-383.
• Manjili, M.G. (2017). Randomly Mixed Perennial Plantings: Trial Results from Bernburg/Germany Perennial Mixture Project and Application in Iran. Hochschule Anhalt, Doktora Tezi, Bernburg.
• Messer, U. J. (2009). Studies on the development and assessment of perennial planting mixtures. University of Sheffield, Department of Landscape, Doctoral dissertation, England.
• Oudolf, P., & Kingsbury, N. (2013). Planting: A New Perspective. Timber Press, Portland, Oregon.
• Ökten, S. S. Ö., & Pehlivan, G. (2021) İleri yaşta palmiye (Washingtonia filifera) taşıma süreçlerine dair bir uygulama, İskenderun Teknik Üniversitesi örneği. Akademik Ziraat Dergisi, 10(1), 175-184.
• Rainer, T., & West, C. (2015). Planting in a Post-Wild World: Designing Plant Communities for Resilient Landscapes. Timber Press.
• Sarı, D., & Karaşah, B. (2018). Bitkilendirme Tasarımı Öğeleri, İlkeleri ve Yaklaşımlarının Peyzaj Tasarımı Uygulamalarında Tercih Edilirliği Üzerine Bir Araştırma. Megaron, 13(3).
• Sekeli, R., Abdullah, J., Namasivayam, P., Muda, P., & Bakar, U. (2012). Better Rooting Procedure to Enhance Survival Rate of Field Grown Malaysian Eksotika Papaya Transformed with 1-Aminocyclopropane-1-Carboxylic Acid Oxidase Gene. ISRN Biotechnology, 2013. https://doi.org/10.5402/2013/958945.
• Smith, S. L. (2015). Evaluation of trial garden practices at public horticulture institutions. University of Delaware. Yıldırım, N., Pulatkan, M. ve Ercan Oğuztürk, G. (2022). GA₃ treatments on seed germination in Rhodothamnus sessilifolius, an endangered species in Turkey. Caldasia, 44 (2), 241-247.
• Yilmaz, H., & Yilmaz, H. (2009). Use of native plants in landscape planning of roadside banks under extreme climatic conditions in eastern Anatolia, Turkey. International Journal of Biodiversity Science & Management, 5(2), 102-113.
• Yüksek, T., Oğuztürk, T., & Çorbacı, Ö. L. (2020). Solucan gübresi ve torf uygulamalarının farklı saksı ortamında Plectranthus amboinicus (Lour.) spreng bitkisinin gelişimine etkisi. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 5(4), 743-749.