Initial Performance of Turkish Red Pine (Pinus brutia Ten.) and Maritime Pine (Pinus pinaster Aiton) Afforestation in Izmir, Türkiye

Yıl 2025, Cilt: 21 Sayı: 1, 607 - 620, 30.06.2025

Hasan Ali Demir Derya Eşen

https://doi.org/10.58816/duzceod.1633921

Öz

The success rate of pine afforestation in Mediterranean countries decreased sharply in recent years, highlighting the critical need for selecting suitable tree species to ensure ecosystem sustainability and afforestation success. This study assesses the initial afforestation performance of two ecologically and economically important pine species in Türkiye under Izmir conditions, aiming to guide future semi-arid zone afforestation and restoration projects. The survival and growth of Turkish red pine (Pinus brutia Ten.) and maritime pine (Pinus pinaster Aiton) seedlings planted on northern and southern aspects of an experimental plot in Izmir-Buca were compared one and two years after planting. Two-factor ANOVA analysis revealed that Turkish red pine seedlings exhibited a 72% higher survival rate after two years than maritime pine seedlings. Diameter growth varied by species and aspect, with Turkish red pine showing similar performance on both aspects, while maritime pine showed significantly lower performance (18%) on the southern aspect. Regardless of species, crown growth was considerably better in northern aspects, consistent with findings on superior soil moisture retention. These results indicate that Turkish red pine possesses greater drought tolerance than maritime pine under climate change conditions and is more suitable for semi-arid regions. Further research with different origins and locations over an extended period is recommended.

Anahtar Kelimeler

mitigation , Adaptation , Climate Change , Drought Tolerance , Forest Restoration

Teşekkür

İzmir Orman Bölge Müdürlüğü

Kızılçam (Pinus brutia) ve Sahil Çamı (Pinus pinaster) Ağaçlandırmalarının İlk Performansı, İzmir-Türkiye

Öz

Son yıllarda, Akdeniz ülkeleri çam ağaçlandırmalarında başarı oranı keskin bir şekilde düşmektedir. Bu, ekosistem sürdürülebilirliğini ve ağaçlandırma başarısını sağlamaya yönelik uygun ağaç türlerinin seçiminin önemini vurgulamaktadır. Bu çalışma, Türkiye'de ekolojik ve ekonomik açıdan önemli iki çam türünün İzmir koşullarındaki başlangıç ağaçlandırma performansını değerlendirerek gelecek yarı kurak bölge ağaçlandırma ve restorasyon projelerine rehberlik etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada İzmir-Buca'da yapılan bir ağaçlandırma sahasında, kuzey (KB) ve güney bakılarına (GB) dikilen kızılçam (Pinus brutia Ten.) ve sahil çamı (Pinus pinaster Aiton) fidanlarının birinci ve ikinci yıl yaşama oranı ile büyümesi karşılaştırılmıştır. İki faktörlü ANOVA analizi, kızılçam fidanlarının iki yıl sonra sahil çamı fidanlarına göre %72 daha iyi yaşama oranı sergilediğini ortaya koymuştur. Çap büyümesi türe ve bakıya göre farklılaşmıştır. Kızılçam KB ve GB’da benzer performans gösterirken, sahil çamı çap büyümesi GB’da anlamlı düzeyde düşmüştür (%18). Türden bağımsız olarak, tepe büyümesi KB’da anlamlı düzeyde artmıştır. Bu bulgular, toprak nemi bulgularıyla da tutarlılık göstermiştir. Sonuçlar, kızılçamın iklim değişikliği etkileri altında sahil çamına kıyasla kuraklığa daha dayanıklı olduğunu ve yarı kurak alan ağaçlandırmaları uygun bir tür olduğunu göstermektedir. Gelecekte, farklı orijin ve sahaların kullanıldığı daha uzun süreli araştırmaların da yapılması önerilir.

Anahtar Kelimeler

Uyum , İklim Değişikliği , Kuraklık Toleransı , Orman Restorasyonu , Azaltım

Kaynakça

• AFAD, (2025). *IRAP İl Afet Risk Azaltma Planı 2025*. AFAD - T.C. İzmir Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, İzmir, Türkiye. Erişim Adresi: [https://izmir.afad.gov.tr/kurumlar/izmir.afad/E-KUTUPHANE/Il-Planlari/IRAP_Izmir-2025.pdf](https://izmir.afad.gov.tr/kurumlar/izmir.afad/E-KUTUPHANE/Il-Planlari/IRAP_Izmir-2025.pdf). Erişim Tarihi: 10.04.2025.
• Afzal, M., Battilani, A., Solimando, D., ve Ragab, R. (2016). Improving water resources management using different irrigation strategies and water qualities: Field and modeling study. *Agric Water Manag*, 176, 40–54.
• Aldhous, J. R. (1994). Nursery Policy and Planning. In: Aldhous, J. R. ve Mason, W. L. (Ed.), *Forest Nursery Practice* (ss. 1-12). British Forestry Commission, Bulletin No:111, HMSO, London.
• Ayan, S., Yücedağ, C., ve Simovski, B. (2021). A major tool for afforestation of semi-arid and anthropogenic steppe areas in Turkey: *Pinus nigra* J.F. Arnold subsp. *pallasiana* (Lamb.) Holmboe. *J For Sci*, 67, 449–463.
• Bağçaci, S. Ç., Yucel, I., Duzenli, E., ve Yilmaz, M. T. (2021). Intercomparison of the expected change in the temperature and the precipitation retrieved from CMIP6 and CMIP5 climate projections: A Mediterranean hot spot case, Türkiye. *Atmospheric Research*, 256.
• Balekoğlu, S., ve Ertaş, A. (2016). İstanbul Bölgesi'ndeki Sahilçamı (*Pinus pinaster*) Plantasyonlarının Silvikültürel Yönü. *Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University*, 66(2), 391-409.
• Barrio-Anta, M., Castedo-Dorado, F., Cámara-Obregón, A., ve López-Sánchez, C. A. (2020). Predicting current and future suitable habitat and productivity for Atlantic populations of maritime pine (*Pinus pinaster* Aiton) in Spain. *Annals of Forest Science*, 77, 1-19.
• Baykara, E., ve Eşen, D. (2024). Post-fire natural regeneration and early growth of Turkish red pine (*Pinus brutia*) seedlings in western Türkiye. *Forestist*, XX(X), 1-6.
• Boydak, M. (2004). Silvicultural characteristics and natural regeneration of *Pinus brutia* Ten. A review. *Plant Ecology*, 153-163.
• Boydak, M., Dirik, H., ve Çalıkoğlu, M. (2006). *Kızılçamın (Pinus brutia Ten.) biyolojisi ve silvikültürü*. Ankara: OGEM-VAK.
• Boydak, M., ve Çalışkan, S. (2021). *Ağaçlandırma*. 2. Baskı. Ankara, Türkiye.
• Chiatante, D., Domina, G., Montagnoli, A., ve Raimondo, F. M. (2017). Sustainable restoration of Mediterranean forests. *Flora Mediterranea*, 27.
• Cortina, J., Amat, B., Castillo, V., Fuentes, D., Maestre, F., Padilla, F., ve Rojo, L. (2011). The restoration of vegetation covers in the semi-arid Iberian southeast. *Journal of Arid Environments*, 75, 1377-1384.
• Çalışkan, S., ve Boydak, M. (2017). Afforestation of arid and semiarid ecosystems in Turkey. *Turk J Agric For*, 41(5), 317-330.
• Çalışkan, S., Balekoğlu, S., ve Dirik, H. (2023). Orman Ağaçlarında Kuraklık Stresi (Bölüm 3). In Ayan, S. (Ed.), *İklim Değişikliği: Orman Ekosistemlerinde Etkileri ve Yönetimi* (ss. 29-51). Ankara: Palme Yayınevi.
• Deligöz, A., ve Gencer, O. (2021). Saçlı meşe (*Quercus cerris* L.)’nin fidan kalitesi üzerinde tüp boyutu ve kökçük kırmanın etkisi. *Turk J For*, 22(3), 211-217.
• Demircan, M., Gürkan, H., Eskioğlu, O., Arabacı, H., ve Coşkun, M. (2017). Climate change projections for Turkey: three models and two scenarios. *Turkish Journal of Water Science and Management*, 1(1), 22-43.
• Doelman, J. C., Stehfest, E., van Vuuren, D. P., Tabeau, A., Hof, A. F., Braakhekke, M. C., ve Lucas, P. L. (2020). Afforestation for climate change mitigation: Potentials, risks, and trade‐offs. *Global Change Biology*, 26(3), 1576-1591.
• Feng, S., ve Fu, Q. (2013). Expansion of global drylands under a warming climate. *Atmospheric Chemistry and Physics*, 13, 10081–10094.
• Fernandes, P. M., ve Rigolot, E. (2007). The fire ecology and management of maritime pine (*Pinus pinaster* Ait.). *Forest Ecology and Management*, 241, 1–13.
• Fernández-García, V., Fulé, P. Z., Marcos, E., ve Calvo, L. (2019). The role of fire frequency and severity on the regeneration of Mediterranean serotinous pines under different environmental conditions. *Forest Ecology and Management*, 444, 59–68.
• Fidan, C., Eşen, D., Demirsu, N., Cabak, E., ve Güner, S. (2022). Effects of site preparation and postplanting cultural treatments on the establishment and early growth of maritime pine (*Pinus pinaster* Ait.). *Turkish Journal of Agriculture and Forestry*, 46(5), 613-622.
• Gaspar, M. J., Velasco, T., Feito, I., Alía, R., ve Majada, J. (2013). Genetic variation of drought tolerance in *Pinus pinaster* at three hierarchical levels: A comparison of induced osmotic stress and field testing. *Plos One*, 8(11), e79094.
• Grivet, D., Climent, J., Zabal-Aguirre, M., Neale, D. B., Vendramin, G. G., ve González-Martínez, S. C. (2013). Adaptive evolution of Mediterranean pines. *Molecular Phylogenetics and Evolution*, 68(3), 555-566.
• Guignabert, A., Delerue, F., Gonzalez, M., Augusto, L., ve Bakker, M. R. (2018). Effects of management practices and topography on ectomycorrhizal fungi of maritime pine during seedling recruitment. *Forests*, 9(5), 245.
• HLPE, (2017). *Sustainable forestry for food security and nutrition*. A report by the High-Level Panel of Experts on Food Security and Nutrition of the Committee on World Food Security, Rome.
• Kandemir, G., Önde, S., Temel, F., ve Kaya, Z. (2017). Population variation in drought resistance and its relationship with adaptive and physiological seedling traits in Turkish red pine (*Pinus brutia* Ten.). *Turkish Journal of Biology*, 41(2), Article 2.
• Karamanoli, K., Papaioannou, A., ve Sofogianni, S. (2017). Soil fertility and productivity estimation of *Pinus pinaster* Aiton reforestations in Central and Northeast Chalcidice in Northern Greece. *Journal of Forest Science*, 63(10), 470–475.
• Kavgaci, A., Örtel, E., Torres, I., ve Safford, H. (2016). Early postfire vegetation recovery of *Pinus brutia* forests: effects of fire severity, prefire stand age, and aspect. *Turkish Journal of Agriculture and Forestry*, 40(5), 8.
• Klaus, H. (1989). Mediterranean pines and their history. *Plant Systematics and Evolution*, 162, 133-163.
• Laaribya, S., Esen, D., ve Assmaa, A. (2023). Kuraklık ve Su Hasadı (Bölüm 9). In Ayan, S. (Ed.), *İklim Değişikliği: Orman Ekosistemlerinde Etkileri ve Yönetimi* (ss. 137-163). Ankara: Palme Yayınevi.
• MGM, (2025). *Meteoroloji Genel Müdürlüğü*. Ankara, Türkiye.
• Manjarrez, L. F., de María, N., Vélez, M. D., Cabezas, J. A., Mancha, J. A., Ramos, P., Pizarro, A., Blanco-Urdillo, E., López-Hinojosa, M., Cobo-Simón, I., ve diğerleri. (2024). Comparative Stem Transcriptome Analysis Reveals Pathways Associated with Drought Tolerance in Maritime Pine Grafts. *International Journal of Molecular Sciences*, 25, 9926.
• Neyişçi, T. (1993). Ecological adaptive traits of *Pinus brutia* Ten. to fires. In *International Symposium on Pinus brutia Ten*. Ministry of Forestry, Ankara.
• Özel, H. B., Varol, T., Ayan, S., ve Bilir, N. (2023). İklim Değişikliği Etkileri Altında Tohum Bahçeleri Yönetimi. In Ayan, S. (Ed.), *Kuraklık ve Su Hasadı Yöntemleri (Bölüm 6), İklim Değişikliği: Orman Ekosistemlerinde Etkileri ve Yönetimi* (ss. 83-94). Ankara: Palme Yayınevi.
• Richardson, D. R. (1998). *Ecology and Biogeography of Pinus*. Cambridge: Cambridge University Press.
• Romeo, F., Marziliano, P. A., Turrión, M. B., ve Muscolo, A. (2020). Short-term effects of different fire severities on soil properties and *Pinus halepensis* regeneration. *Journal of Forest Research*, 31, 1271–1282.
• Scarciglia, F., Nicolaci, A., Del Bianco, S., Pelle, T., Soligo, M., Tuccimei, P., ve Iovino, F. (2020). Reforestation and soil recovery in a Mediterranean mountain environment: Insights into historical geomorphic and vegetation dynamics in the Sila Massif, Calabria, southern Italy. *Catena*, 194, 104707.
• Shiver, B. D., Rheney, J. W., ve Oppenheimer, M. J. (1990). Site-preparation method and early cultural treatments affect growth of flatwoods slash pine plantations. *Southern Journal of Applied Forestry*, 14(4), 183–188.
• Şener, G. (2004). *Kerpe araştırma ormanı sahil çamı (Pinus pinaster Ait.) ağaçlandırma alanlarında aralama ve artım-büyüme ilişkileri*. Çevre ve Orman Bakanlığı Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Müdürlüğü.
• Tapias, R., Climent, J., Pardos, J. A., ve diğerleri. (2004). Life histories of Mediterranean pines. *Plant Ecology*, 171, 53–68.
• Turkes, M., Turp, M. T., An, N., Ozturk, T., ve Kurnaz, M. L. (2020). Impacts of climate change on precipitation climatology and variability in Türkiye. *Water Resources*.
• Vacek, Z., Vacek, S., ve Cukor, J. (2023). European forests under global climate change: Review of tree growth processes, crises, and management strategies. *Journal of Environmental Management*, 332, 117353.
• Yıldız, O., Esen, D., Sargıncı, M., Çetin, B., Toprak, B., ve Dönmez, A. H. (2022). Restoration success in afforestation sites established at different times in arid lands of Central Anatolia. *Forest Ecology and Management*, 503, 119808.