Gestasyonel Diabetes Mellitus ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 2, 120 - 127, 23.08.2016

ASLI Ural

Öz

Gestasyonel diabetes mellitus, gebelikte ortaya çıkan en önemli komplikasyonlardan biridir ve prevalansı tüm dünyada giderek artış göstermektedir. Farklı popülasyonlarda prevalansının %1-14 arasında olduğu belirtilmektedir. Gestasyonel diabetes mellitus gebelikte başlayan veya ilk kez gebelikte tanısı konmuş olan değişik derecelerde glukoz intoleransı olarak tanımlanır. Gestasyonel diyabetli kadınlarda, gestasyonel diyabetli olmayan kadınlara göre tip 2 diyabet ve daha sonraki gebeliklerinde tekrar gestasyonel diabetes mellitus gelişme riski önemli ölçüde artmıştır. Gebe kadınlar sağlıklı yaşam biçimi değişiklikleri ile diyabet tedavisi için özellikle motive edilebilirler. Güncel veriler beslenme, fiziksel egzersiz, stresle baş etme ve sigara bırakma gibi sağlıklı yaşam biçimi uygulamalarının, gestasyonel diyabet tedavisindeki başarısını göstermektedir. Sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının en önemli katkısı, doğum sonu dönemde kadınlarda tip 2 diyabet riskini ve sonraki gebeliklerinde gestasyonel diyabet riskini azaltması olacaktır. Ayrıca diğer katkısı, yenidoğanı doğum sonu komplikasyonlarından ve ileriki dönemlerde obezite ve diyabetten koruması olacaktır. Gestasyonel diyabetten korunma, obezite ve diyabetin, şimdiki ve gelecekteki nesillere yayılmasını önlemede önemli bir stratejidir.

Anahtar Kelimeler

Gestasyonel diyabetes mellitus, sağlıklı yaşam biçimi davranışları, anne ve yenidoğan sağlığı

Kaynakça

• Colberg SR, Castorino K, Jovanovic L. Prescribing physical activity to prevent and manage gestational diabetes. World Journal of Diabetes. 2013; 4(6): 256- 62.
• Lawrence JM. Women with diabetes in pregnancy: different perceptions and expectations. Best Practice & Research Clinical Obstetrics and Gynaecology. 2011; 25(1): 15-24.
• Crowther CA, Hague WM, Middleton PF, Baghurst PA, Mcphee AJ. The Ideal study: investigation of dietary advice and lifestyle for women with borderline gestational diabetes: a randomised controlled trial-study protocol. BMC Pregnancy & Childbirth. 2012; 12: 106. doi: 10.1186/1471-2393-12-106.
• Carolan M, Gill KG, Steele C. Women’s experiences of factors that facilitate or inhibit gestational diabetes self- management. BMC Pregnancy & Childbirth. 2012; 12: 99. doi: 10.1186/1471-2393-12-99.
• Rönö K, Stach-Lempinen B, Klemetti M, Kaaja RJ, Pöyhönen-Alho M. Prevention of gestational diabetes through lifestyle intervention: study design and methods of a Finnish randomized controlled multicenter trial (RADIEL). BMC Pregnancy & Childbirth. 2014; 14: 70. doi:10.1186/1471-2393-14-70.
• American Diabetes Association – ADA. Clinical Practice Recommendations Supplement 1. [Internet] 2014 [Cited: 2014 Nov 20]. Available from: http://care.diabetesjournals.org/content/37/Supplement _1
• American Diabetes Association - ADA. Gestational Diabetes Mellitus. Diabetes Care. 2004; 27(suppl 1): 88-90.
• Akış N, Pala K, Seçkin RÇ. Gestasyonel diyabetes mellitus prevalansı ve ilişkili risk etmenleri. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2008; 34(3): 93-6.
• Kutay NG, Gönenç G, İşçi H, Yiğiter AB, Dünder İ. Gestasyonel diyabetes mellitus riskinin maternal yaş ve gebeliğin başlangıcındaki vücut kitle indeksi ile ilişkisi. Dicle Tıp Dergisi. 2013; 40(3): 406-9.
• Shih S, Davis-Lameloise N, Janus ED, Wildey C, Versace VL. Mothers after gestational diabetes in Australia Diabetes Prevention Program (MAGDA- DPP) post-natal intervention: study protocol for a randomized controlled trial. Trials. 2014; 30(15): 259. doi: 10.1186/1745-6215-15-259.
• Çakır E. Gestasyonel diabetes mellitus tanısı. Selçuk Tıp Dergisi. 2014; 30(1): 39-41.
• Hyperglycemia and Adverse Pregnancy Outcomes - HAPO. The HAPO Study Cooperative Research Group. New England Journal of Medicine. 2008; 358(19): 1991-2002.
• Ottowa Hospital Research Institute - OHRI. What is known about postpartum intervention for women with history of GDM? Knowledge to Action Evidence Summary [Internet]. 2010 [Cited: 2014 Mar 2]. Available from: http://www.ohri.ca/kta/docs/KTA- GDM-Evidence-Review.pdf
• American Diabetes Association - ADA. Standards of medical care in diabetes-2012. Diabetes Care. 2012; 35 (Suppl 1): 11-63.
• American Diabetes Association - ADA. Standards of medical care in diabetes-2013. Diabetes Care 2013; 36 (Suppl 1): 11-66.
• Yang X, Tian H, Zhang F, Zhang C, Li Y. A randomised translational trial of lifestyle intervention using a 3-tier shared care approach on pregnancy outcomes in Chinese women with gestational diabetes mellitus but without diabetes. Journal of Translational Medicine. 2014; 12: 290. doi:10.1186/s12967-014-0290-2.
• Kim C, Mcewen LN, Goewey J, Piette JD, Ferrara A. Risk perception for diabetes among women with histories of gestational diabetes mellitus. Diabetes Care. 2007; 30(9): 2281-7.
• Trutnovsky G, Panzitt T, Magnet E, Stern C, Lang U, Dorfer M. Gestational diabetes: women’s concerns, mood state, quality of life and treatment satisfaction. The Journal of Medical-Fetal and Neonatal Medicine. 2012; 25(11): 2464-6.
• Gezginç K, Şahingöz M, Uguz F, Yazıcı F. Is depression associated with glucose tolerance abnormality in pregnant women? A cross-sectional study. Archives of Psychiatric Nursing, 2013; 27(5): 219-22.
• World Health Organızatıon - WHO. Diagnostic criteria and classification of Hyperglycaemia first detected in pregnancy [Internet]. 2013 [Cited: 2014 Apr 11]. Available http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/85975/1/WHO _NMH_MND_13.2_eng.pdf?ua=1 from:
• Nielsen KK, Anıl K, Damm P, Courten M, Bygbjerg C. From screening to postpartum follow-up-the determinants and barriers for gestational diabetes mellitus (GDM) services, a systematic review. BMC Pregnancy doi:10.1186/1471-2393-14-41. 2014; 14: 41.
• Canadian Diabetes Association - CDA. Diabetes and Pregnancy. Can J Diabetes. 2013; 37(suppl 1): 168-83.
• Wing RR, Goldstein MG, Acton KJ, Birch LL, Jakicic JM. Behavioral Science Research in Diabetes. Diabetes Care. 2001; 24(1): 117-23.
• Zhang C, Tobias DK, Chavarro JE, Bao W, Wang D. Adherence to healthy lifestyle and risk of gestational diabetes mellitus: prospective cohort study [Internet]. 2014 [Cited: 2014 Oct 2]. Available from: http://www.bmj.com/content/349/bmj.g5450?tab=relate d#datasupp
• Mecdi M, Beji NK. Gestasyonel Diyabet Gelişen Gebelerin Postpartum Süreçte Diyabet Taramasına Gitmelerini Etkileyen Faktörler. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2014; 22(3): 159-67.
• Canadian Diabetes Association - CDA. Clinical practice guidelines for the prevention and management of diabetes in Canada. Can J Diabetes. 2008; 32(suppl 1):
• American College of Obstetricians and Gynecologists - ACOG. Postpartum screening for abnormal glucose tolerance in women who had gestational diabetes mellitus: ACOG Committee Opinion. Obstetrics and Gynecology. 2009; 113(6): 1419-21.
• İlhan N, Batmaz M, Akhan LU. Üniversite Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanat Dergisi. 2010; 3(3): 34-44.
• Lindgren K. Relationships among maternal-fetal attachment, perinatal depression and health practices in pregnancy. Res Nurs Health. 2001; 24(3): 203-17.
• Kieffer EC, Sinco B, Kim C. Health behaviours among women of reproductive age with and without a history of gestational diabetes mellitus. Diabetes Care. 2006; 28(8): 1788-93.
• Norris SL, Nichols PJ, Carpersen CJ, Glasgow RE, Engelgau MM. Increasing Diabetes Self-Management Education in Community Setting. American Journal of Preventive Medicine. 2002; 22(suppl 4): 39-66.
• Miller DK, Fain JA. Diabetes self-management education. Nurs Clin Am. 2006; 41(4): 655-66.
• Türk Diyabet Vakfı. Gebelik ve Diyabet. Diyabet Eğitim Seti. Türk Diyabet Vakfı Yayınları [Internet]. 1996 [Cited: 2013 Oct 11]. Available from: http://www.turkdiab.org/page.aspx?u=1&s=16
• Cardwell MS. Improving Medical Adherence in Women with Gestational Diabetes Through Self- Efficacy. Clinical Diabetes. 2013; 31(3): 110-5.
• Türk Diyabet ve Obezite Vakfı. (Türkiye Diyabet Cemiyeti) Diyabet ve Tıbbi Beslenme. Türkiye Diyabet Cemiyeti Yayınları [Internet]. [Cited: 2013 Oct 12]. Available from: http://www.diabetcemiyeti.org/
• Metzger BE, Buchanan TA, Coustan DR, Leiva A, Dunger DB. Summary and recommendations of the fifth international workshop-conference on gestational diabetes mellitus. Diabetes Care. 2007; 30(Supp 2): 251-60.
• Dinççağ N. Diabetes mellitus tanı ve tedavisinde güncel durum. İç Hastalıkları Dergisi. 2011; 18(4): 181-23.
• King Edward Memorial Hospital (KEMH) - Nutrition And Dietetics Department. Healthy eating for gestational diabetes, produced by: Women and Newborn Health Service [Internet]. 2013 [Cited: 2014 Apr http://kemh.health.wa.gov.au/brochures/consumers/wn hs0560.pdf Available from:
• Hu G, Tian H, Zhang F, Liu H, Zhang C. Tianjin Gestational Diabetes Mellitus Prevetion Program Study desing, methods, and 1- year interim report on the feasibility of lifestyle intervention program. Diabetes Research and Clinical Practice. 2012; 98(3): 508-17.
• Aghajafari F, Nagulesapillai T, Ronksley PE, Tough SC, O'beırne M. Association between maternal serum 25- hydroxyvitamin D level and pregnancy and neonatal outcomes: systematic review and meta-analysis of observational studies [Internet]. 2013 [Cited: 2014 Apr 12]. http://www.bmj.com/content/346/bmj.f1169 from:
• Athanassiou IK, Athanassiou PT, Gkountouvas A, Kaldrymides P. Vitamin D and glycemic control in diabetes mellitus type 2. Ther Adv Endocrinol Metab. 2013; 4(4): 122-8.
• Bener A, Hamaq A, Saleh NM. Association between vitamin D insufficiency and adverse pregnancy outcome: global comparisons. Int J Womens Health. 2013; 4(5): 523-31.
• Asemi Z, Hashemi T, Karamali M, Samimi M, Esmaillzadeh A. Effects of vitamin D supplementation on glucose metabolism, lipid concentrations, inflammation, and oxidative stress in gestational diabetes: a double-blind randomized controlled clinical trial. The American Journal of Clinical Nutrition. 2013; 98(6): 1425-32.
• Tobias DK, Zhang C, Van Dam RM, Bowers K, Hu FR. Physical activity before and during pregnancy and risk of gestational diabetes mellitus. Diabetes Care. 2011; 34(1): 223-9.
• Albayrak T, Kaya S. Gebelik ve Egzersiz. Ankara: T.C Sağlık Bakanlığı Yayınları [Internet]. 2008 [Cited: 2013 Oct http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/t38.pdf
• Özmen M, Önen B. Stresle başa çıkma yolları. Editör: İbrahim Balcıoğlu. 2005: İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. İstanbul: Sempozyum Dizisi Yayın No: 47; 2005, s. 171-80
• Buzlu S. Diyabetin psikososyal yönü. Diyabet Hemşireliği Derneği Kitabı. Bölüm 17. [Internet]. 2005 [Cited: http://www.tdhd.org/dhd_kitap/17blm.pdf 12]. Available from:
• Independent Diabetes Trust – IDDT. Diabetes, Stress, Anxiety and Depression [Internet]. 2013 [Cited: 2015 Jan 1]. Available from: http://www.iddtinternational.org
• Surwit RS, Van Tilburg M, Zucker N, Parekh P, Feinglos MN. Stress management improves long-term glycemic control in Type 2 Diabetes. Diabetes Care. 2002; 25(1): 30-4.
• Taşkıran N. Gebelik ve uyku kalitesi” Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Dergisi, 2011; 8(3): 181-7.
• Çoban A, Yanıkkerem UE. Gebelerde uyku kalitesi ve yorgunluk düzeyi. Ege Tıp Dergisi, 2010; 49(2): 87-94.
• Abbott SM, Attarian H. Sleep disorders in perinatal women. Best Pract Res Cl Ob. 2014; 28(1): 159-68.
• Luque-Fernandez MA, Bain PA, Gelaye B, Redline S, Williams MA. Sleep-Disordered Breathing and Gestational Diabetes Mellitus. Diabetes Care. 2013; 36(10): 3353-60.
• Facco FL, Grobman WA, Kramer J, Ho KH, Zee PC. Self-reported short sleep duration and frequent snoring in pregnancy: impact on glucose metabolism. Am J Obstet Gynecol. 2010; 203(2): 124-5.
• Herring SJ, Nelson DB, Pien GW, Homko C, Goetzl LM. Objectively measured sleep duration and hyperglycemia in pregnancy. Sleep Medicine [Internet]. 2013 [Cited: 2014 May 6]. Avaliable from: http://dx.doi.org710.1016/j.sleep
• Reutrekul S, Zaidi N, Wroblewski K, Kay HH, Ismail M. Sleep disturbances and their relationship to glucose tolerance in pregnancy. Diabetes Care. 2011; 34(11):
• Yılmaz Y, Özönder İ, Taylan Y. Uyku bozukluğu ve diyabet hastalarının stresle başa çıkma yöntemleri. Cerrahpaşa Öğrenci Bilimsel Dergisi. 2012; 5(6):12-5.
• Çınar N, Topal S, Altınkaynak S. Gebelikte sigara kullanımı ve pasif içiciliğin fetüs ve yenidoğan sağlığı üzerine etkileri. Journal of Human Rhythm. 2015; 1(2): 52-7.
• NSW Health Department. Sigara İçme ve Gebelik (Smoking and Pregnancy) [Internet]. 2004 [Cited: 2014 Feb http://www.mhcs.health.nsw.gov.au/publicationsandres ources/pdf/publication-pdfs/7030/doh-7030- tur.pdf/at_download/file Available from:
• Kublay G, Terzioğlu F, Karatay G. Gebelik ve Sigara. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Yayınları; 2008.
• Wendland EM, Pinto ME, Duncan BB, Belizan JM, Schmidt MI. Cigarette smoking and risk of gestational diabetes: a systematic review of observational studies. BMC Pregnancy and Childbirth. 2008; 8: 53. doi:10.1186/1471-2393-8-53.
• Terry PD, Weiderpass E, Ostenson C, Cnattingius S. Cigarette smoking and the risk of gestational diabetes and pregestational diabetes in two consecutive pregnancies. Diabetes Care. 2003; 26(11): 2994-8.
• Yılmaz SD, Beji NK. Gebelikte Öz Bakım Gücünün Değerlendirilmesi. Genel Tıp Dergisi. 2010; 20(4): 137- 42.
• Karakurt P, Aşılar RH, Yıldırım A. Diyabetli hastaların öz bakım gücü ve algıladıkları sosyal desteğin değerlendirilmesi. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2013; 14(1): 1-9.
• Much D, Beyerlein A, Robbauer M, Hummel S, Ziegler AG. Beneficial effects of breastfeeding in women with gestational diabetes mellitus. Molecular Metabolism. 2014; 3(3): 284-92.
• Gunderson EP. Breastfeeding after gestational diabetes. Diabetes Care. 2007; 30(suppl 2): 161-98.
• Ziegler AG, Wallner M, Kaiser I, Rossbauer M, Harsunen MH. Long-term protective effect of lactation on the development of type 2 diabetes in women with recent gestational diabetes mellitus. Diabetes. 2012; 61(12): 3167-71.
• Üstün G, Tokat MA. Gestasyonel Diyabet emzirme sonuçları için ne kadar önemli? Perinatoloji Dergisi. 2011; 19(3): 123-9.