Anne Baba Tutumları İle Adölesan Saldırganlığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2011, Cilt: 1 Sayı: 3, 6 - 11, 15.01.2013

Esra Yıldız , Behice Erci

Öz

Bu araştırma, anne baba tutumları ile adolesan saldırganlığı arasındaki iliskinin incelenmesi amacıyla tanımlayıcı-ilişkisel olarak yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Erzurum'da bir lisede okuyan oğrenciler oluşturmuştur. Evrenin tümünün araştırmaya alınması planlandığı için örneklemin büyüklüğü belirlenmemiş ve araştırmaya katılmayı kabul eden, 15- 18 yaşları arasındaki 525 adölesan ile araştırma tamamlanmıştır. Araştırmanın verileri sosyo demoğrafik bilgileri içeren form, anne baba tutum envanteri ve saldırganlık envanteri kullanılarak Nisan 2007- Temmuz 2008 tarihleri arasında araştırmacı tarafından toplanmıştır. İstatistiksel değerlendirmede SPSS paket programı kullanılmış, verilerin analizinde t testi, korelasyon ve varyans analizleri kullanılmıştır. Elde edilen verilere göre, cinsiyet ile saldırganlık arasında anlamlı bir ilişki olduğu ve erkek adölesanların saldırganlık puanları (29.6±7.9) kızlarınkine (26.6±8.7) göre daha saldırgan tutuma sahip oldukları bulunmuştur. Adölesanların yaşları arttıkça daha fazla saldırgan tutum sergiledikleri bulunmuş ve gruplar arasındaki farkın önemli olduğu saptanmıstır (p<0.01). Anne baba tutumunu algılamada, adölesanların cinsiyetlerinin ve baba eğitim düzeyinin etkili olduğu, erkek adolesanların anne baba tutumlarını kız adolesanlara göre daha fazla demokratik olarak algıladıkları saptanmıştır. Adölesanların baba eğitim düzeyi arttıkça demokratik tutum algılamalarının arttığı bulunmuştur. Bulgular anne babaların tutumları ile adölesanların saldırganlık düzeyleri arasında ilişki olduğunu göstermiştir. Anne babası otoriter ve ilgisiz tutuma sahip olan adölesanların saldırganlık eğiliminin yüksek, anne babası demokratik tutuma sahip adölesanların ise saldırganlık eğiliminin düşük bulunmuştur. Anne baba tutumları ile saldırganlık arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin olduğu saptanmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda, adölesanlara yönelik olarak güvenli ve destekleyici çevre oluşturulması, anne babalara çocuk yetiştirme konusunda eğitim verilmesi ve demokratik aile tutumunun sergilemesinin sağlanması için girişimlerde bulunulması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Anne baba tutumları; adolesan saldırganlığı

Kaynakça

• Avcı R. Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Adana, 2006.
• Bilir Ş; Dabanlı D. Ailelerde Bosanma Vakaları Sonucu Çocukların Geliştirdikleri Tepkiler ve Bu Tepkileri Doğuran Faktörler, Aile Yazıları III, Birey, Kisilik ve Toplum, Bilim Serisi 5/3, Basbakanlık Aile Arastırma Kurumu Yayınları, Ankara 1991, s. 143;
• Prime Ministry Family Research Council. Causes and Consequences of Domestic Violence, Discussion and Recommendations. 1995,:204-205.
• Karataş Z. Anne Baba Saldırganlığı İle Lise Öğrencilerinin Saldırganlığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Adana, 2002.
• Hatunoğlu A. Ana-Baba Tutumları ile Saldırganlık Arasındaki İlişkiler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum 1996.
• Flannery DJ, Wester KL, Singer IM. Impact of Exposure to Violence in School on Child and Adolescent Mental Health and Behavior. Journal of Community Psychology. 2003;32, (5):559-573.
• World Health Organization Violence and Injury Prevention Social Change and Mental Health, Report of the Consultation on Child Abuse Prevention, 29-31 March, WHO, Geneva, 1999.
• ICN, http://www.icn.ch/indkit2001.htm. Accessed: November 2008
• Kocatürk R. Saldırganlık güdüsünün spor ve eğitim alanında meslek seçimine etkisi, Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Ankara 1982
• Kuzgun Y. Ana Baba Tutumlarının Bireyin Kendini Gerçekleştirme Düzeyine Etkisi. Hacettepe Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, Cilt:5, Sayı:1, 1973.
• Tuzgöl M. Ana-baba tutumları farklı lise öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2, (14), 39 – 48. . 2000 2(14):39-48.
• Kesen, N. Feyzal, Deniz, M. Engin ve Durmuşoğlu, Neslihan (2007). Ergenlerde saldırganlık ve öfke düzeyleri arasındaki ilişki: Yetiştirme yurtları üzerinde bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17: 353-364.
• Hudley C, Wakefield DW, Britsch B, Cho S, Smith T, Demoret M. Multiple Perceptions of Children’s Aggression, Differences Across Neighborhood, Age, Gender and Perception. Psychology in the Schools.2001;38(1):43-56.
• Singer M, Daniel JF, Shenyang G, Miller D, Leibbrandts. Exposure to Violence, Parental Monitoring and Television View as Contributors to Children’s Psychological Trauma. Journal of Community Psychology. 2004;32(5):489-504.
• Driscoll H, Zinkivskay A, Evans K, Campbell A. Gender Differences in Social Representations of Aggression: The Phenomenological Experience of Differences in Inhibitory Control? British Journal of Psychology. 2006;97(2)139-153.
• Smetana JG., Crean HF, and Daddis C. Family Processes and Problem Behaviors in Middle-Class African American Adolescents. Journal of Research on Adolescence. 2002; 12(2): 275–304.
• Hyun-Sil Kim, Hun-Soo Kim. Development of a Family Dynamic Environment Scale for Korean Adolescents. Public Health Nursing. 2007; 24(4); 372–3