Retorik ikna bileşenlerin siyasi liderlerce kullanımı: iktidar ve ana muhalefet liderlerinin TBMM grup konuşmaları üzerine bir analiz

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 2, 0 - 0, 14.11.2016

Murat Başarır

https://doi.org/10.19145/gujofoc.63239

Cited By: 2

Öz

İkna, siyasal iletişimin ilgilendiği temel konulardan birisidir. Şüphesiz ki retorik prensipler çerçevesinde siyasi parti liderleri tarafından icra edilen konuşmalar ikna edici ifadeleri barındırmaktadır. Bu çalışma, retorik ikna bileşenlerinin iktidar ve ana muhalefet partisi liderlerince kullanılma yoğunluklarına yönelik dönemsel bir kesit sunmayı amaçlamıştır.

Bu amaç doğrultusunda iktidar ve ana muhalefet partisi liderlerinin 14, 21 ve 28 Haziran 2016 tarihlerinde TBMM grubunda gerçekleştirdikleri konuşmalar içerik analizine, analiz neticesinde elde edilen veriler ise Ki-kare testine tabi tutulmuştur. Araştırmada, liderlerin grup konuşmalarında ele aldıkları temalarda ve temalarda kullandıkları ikna bileşenlerinin yoğunluklarında farklılıklar tespit edilmiştir. Diğer yandan özellikle liderlerin konuşmalarında değindiği ortak temalara bakıldığında ise kullandıkları ikna bileşenleri arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Buna göre ele alınan ortak temalarda, ethos (kaynağın güvenilirliği) ve pathos (duygusal çekicilikler) ikna bileşenlerinin iktidar partisi liderince, logos (rasyonel çekicilikler) ikna bileşenin ise ana muhalefet partisi liderince daha yoğun kullanıldığı tespit edilmiştir. Çalışma, iktidar partisi liderliğindeki değişimle ortaya çıkan yeni siyasal iklimde gerçekleştirilmesi ve ilgili liderlerin retorik performanslarına odaklanan ilk çalışmalardan olması münasebetiyle benzerlerinden ayrılmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Siyasal iletişim, ikna, retorik, siyasi lider, TBMM grup konuşmaları

Use of rhetorical persuasion components by political leaders: an analysis on the group speeches performed by the ruling and the main opposition leaders in TBMM

Öz

Persuasion is one of the main topics which political communication is interested in. Doubtlessly, the speeches which are performed by political party leaders based on the rhetorical principles are composed of persuasive expressions. This study aims to present a periodical segment in terms of the intensity of the use of the rhetorical persuasion components by the ruling and main opposition party leaders.

Accordingly, the speeches which were performed by the ruling and the main opposition party leaders on June 14, 21, and 28 in TGNA were subjected to content analysis and the results of this analysis were tested with Ki-square tests. In the study, it is identified that there are differences between the themes  the leaders made use of in their speeches and between the intensities of the persuasion components they used in these themes. On the other hand, when the common themes the leaders used in their speeches are given a special attention, it is observed that there are meaningful relations among the persuasion components they used. As a result, it is found out that the ruling party leader made use of ethos (source reliability) and pathos (emotional attractions) and the main opposition leader made use of logos (rational attractions) more intensely. This study differs from the similar studies in respect that it is conducted in the new political climate which emerged after the change in the ruling party leadership and it is one of the first studies which focus on the rhetorical performances of the aforementioned leaders.

Keywords: Political communication, persuasion, rhetoric, political leader, TBMM group speeches

Kaynakça

• AKYÜZ, Ünal (2009). “Siyaset ve Ahlak”, Yasama Dergisi, 11, s. 93-129.
• ANIK, Cengiz (2000). Siyasal İkna, Ankara: Vadi Yayınları.
• ARISTOTALES (2008). Retorik. (Çev: Mehmet H. Doğan), İstanbul: Yapı Kredi Yayıncılık.
• ARKLAN, Ümit (2006). “Siyasal Liderlikte Karizma Olgusu: Recep Tayyip Erdoğan Örneğinde Teorik ve Uygulamalı Bir Çalışma”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 45-65.
• BALCI, Şükrü (2003). “Politik Kampanyalarda İmaj Yönetimi (Genç Parti Örneği)”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 143-162.
• BARUT, Basri, ve ALTUNDAĞ, C. Sinan (2005). “Globalleşen Dünyada Bir Siyasal İkna Unsuru Olarak Vaatler (3 Kasım 2002 Türkiye Milletvekili Genel Seçimleri İle 2 Kasım 2004 ABD Başkanlık Seçimleri Karşılaştırmalı Örneğiyle)”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 4 (1), 80-90.
• BAŞARIR, Murat (2015). Siyasal İletişim Sürecinde Lider Üslubunun Seçmen Davranışlarındaki Rolü Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Konya.
• CATELLANI, Patrizia; BERTOLOTTI, Maura; COVELLI, Venusia (2013). Counterfactual Communication in Politics: Features and Effects on Voters. In Multimodal Communication in Political Speech (Eds), Isabella Poggi, 75-84. Berlin: Springer-verlag.
• ÇADIRCI, Ahmet (2010). “Retorik-Aristotales”, Hukuk Gündemi Dergisi, 1, s. 90-97.
• DAMLAPINAR, Zülfikar ve BALCI, Şükrü (2014). Siyasal İletişim Sürecinde Seçimler, Adaylar, İmajlar, İstanbul: Literatürk.
• DOĞAN, Adem ve GÖKER, Göksel (2013). Siyasal İletişim Araştırmaları, Ankara: Nobel Yayınları.
• ERDOĞAN, İrfan (1997). İletişim, Egemenlik, Mücadeleye Giriş, Ankara: İmge Kitabevi.
• FİDAN, Mehmet (2000). Siyasette Güvenilirlik İmajı, Konya: S.Ü. İletişim Fakültesi Yayınları.
• GÖKÇE, Orhan (1993). İletişim Bilimine Giriş, Ankara: Adalet Matbaası.
• GÜNGÖR, Nafize (2011). İletişim Kuramlar Yaklaşımlar, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• JAMIESON, Harry (1996). İletişim ve İkna, (Çev: Nejdet Atabek ve Banu Dağtaş), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• KALENDER, Ahmet (2005). Siyasal İletişim Seçmenler ve İkna Stratejileri, Konya: Çizgi Kitabevi.
• KÖKER, Eser (2007). Politikanın İletişimi İletişimin Politikası, Ankara: İmge Kitabevi.
• KROSTENKO, Brian A. (2004). “Text and Context in the Roman Forum: The Case of Cicero’s First Catilinarian 1.” (Eds), Walter Jost and Wendy Olmsted, in a Companion to Rhetoric And Rhetorical Criticism, Blackwell Publishing, 38-57.
• LAUER, Janice M. (2004). Invention in Rhetoric and Composition, USA: Parlor Press.
• LILLEKER, Darren G. (2013). Siyasal İletişim Temel Kavramlar, (Çev: Tolga Sağlam), İstanbul: TİMAŞ Yayınları.
• MEYER, Michel (2009). Retorik, Ankara: Dost Kitabevi.
• ÖZKAN, Abdullah (2004), Siyasal İletişim, İstanbul: Nesil Yayınları.
• POLAT, Veli (2008). Politik Konuşma ve Politik Söylenme, İstanbul: Derin Yayınları.
• ROSKIN, Micheal G; CORD, Robert L; MEDEIROS, James A.; JONES, Walter S. (2013). Siyaset Bilimi, (Çev: Atilla Yayla), Ankara: Adres Yayınları.
• TAŞCIOĞLU, Raci (2007). Seçim Kampanyalarındaki Dönüşüm. ‘Amerikanlaşma’ Bağlamında 3 Kasım 2002 Genel Seçimlerinde Genç Parti Seçim Kampanyası, A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara
• TEPEBAŞILI, Fatih (2016). Retorik Konuşma Sanatı Söz Bilimi, Konya: Çizgi Kitabevi.
• TÜRKÖNE, Mümtaz'er (2014). Siyaset, İstanbul: Etkileşim Yayınları.
• ULAŞ, Sarp E. (2002). Felsefe Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• UZUN, Ertuğrul (2015). “Platon'da Retorik'in Peşinde Bir Phaidros Okuması” Hukuk Kuramı, 2 (2), 28-34.
• YAVAŞGEL, Emine (2004). Siyasal İletişim Kavramlar ve Ardındakiler, Ankara: Babil Yayın Dağıtım.
• YILMAZ, R. Ayhan (2007). İkna Edici İletişim, (Editör), N. Aysun Yüksel, İletişim Bilgisi, Eskişehir: AÖF Yayınları Yayın No: 909, 183-197.
• YÜKSEL, A. Haluk (1994). İkna Edici İletişim. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• YÜKSEL, A. Haluk (2005). İkna ve Konuşma, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.