BIRTH AND DEVELOPMENT OF ARABESQUE IN TURKISH CINEMA

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 3, 90 - 117, 11.04.2014

Ali Kırık

https://doi.org/10.19145/guifd.72556

Cited By: 1

Öz

Cinema which affects masses is an audio-visual art in the world. This study deals with the concept of arabesque culture, which emerged in the Turkish Cinema. Arabesque culture is formed by such as rural-urban migration, industrialization and rapid urbanization, slum housing. Arabesque culture has led to the formation of a new type of music in Turkey. Musicians like Orhan Gencebay, Ferdi Tayfur, İbrahim Tatlıses ve Müslüm Gürses has come to the fore in this period. Arabesque orgy movies which starting with Orhan Gencbay has changed the face of Turkish Cinema. In the 1980s, the arabesque films are watched by viewers of all ages from all walks. With the rise in income levels and culture of people, the period of the arabesque in Turkish Cinema has been punctuated. This study was prepared by the method of literature. In this study, arabesque which was the important period in Turkish Cinema was examined in a historical flow.

Anahtar Kelimeler

Arabesque culture, Turkish Cinema, rural-urban migration, squattering, urbanization

Türk Sineması'nda Arabeskin Doğuşu ve Gelişimi

Öz

Sinema, dünya genelinde kitleleri etkileme gücüne sahip görsel ve işitsel bir sanattır. Bu çalışmada Türk sinemasında ortaya çıkan arabesk kültür üzerinde durulmaktadır.  Arabesk kültürün oluşumunda köyden kente göç, sanayileşme ve çarpık kentleşme, gecekondulaşma gibi unsurlar yer almaktadır.  Arabesk kültür, Türkiye’de yeni bir müzik türünün oluşumunu sağlamıştır. Orhan Gencebay, Ferdi Tayfur, İbrahim Tatlıses ve Müslüm Gürses gibi müzisyenler bu dönemde ön plana çıkmıştır. Orhan Gencebay ile başlayan arabesk filmler furyası Türk Sineması’nın çehresini değiştirmiştir. 1980'li yıllarda ise arabesk filmler her yaştan her kesimden izleyici tarafından ilgiyle seyredilmiştir. 1990’lara doğru halkın kültür ve gelir düzeyinin yükselmesi ile birlikte Türk Sineması’ndaki arabesk dönem noktalanmıştır. Çalışmada literatür taraması yöntemi kullanılmış ve Türk Sineması’nın bir dönemine damgasını vuran arabesk tarihsel bir akış içerisinde irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Arabesk kültür, Türk Sineması, köyden kente göç, gecekondulaşma, kentleşme

Kaynakça

• ABİSEL, Nilgün (2005). Türk Sineması Üzerine Yazılar, Ankara: Phoenix Yayınevi. ALEMDAR, Korkmaz ve ERDOĞAN, İrfan (1994). Popüler Kültür ve İletişim, Ankara: Ümit Yayınları.
• ANA BRİTANNİCA (1992). Cilt: 2, İstanbul: Hürriyet Gazetesi Yayınları.
• ANGI, Çiğdem Eda (2013). “Müzik Kavramı Ve Türkiye’de Dinlenen Bazı Müzik Türleri”, İdil Sanat ve Dil Dergisi, Cilt:2, Sayı: 10.
• BAĞLI, Mazhar (2004). “Batman İntiharları Bağlamında Özgürlüğün ve Geleneksel Toplumsal Yapının Kentsel Kurgusu”, Kriz Dergisi, No:12. 1.
• BATMAZ, Veysel (1981). “Popüler Kültür Üzerine Değişik Kuramsal Yaklaşımlar”, Ankara İletişim Dergisi, Sayı: 1.
• BELGE, Murat (1983). Tarihten Güncelliğe, İstanbul: Alan Yayınları.
• BİRKALAN, Hande (2003). Arabesk’te Politika ve Poetika, Folklor / Edebiyat Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 36
• BÜYÜK LAROUSSE (1986). Cilt: 2, İstanbul: Milliyet Gazetesi Yayınları.
• COġKUN, Ahmet Hakan (2001). Orhan Gencebay - Ne Olur Sev Beni, İstanbul: Birey Yayıncılık.
• ÇALIġKAN, Zekeriya (2006). “Türkiye’de ġehirleşme ve Gecekondulaşma”, Fırat Üniversitesi Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi.
• DÖNMEZ, Banu Mestan (2011). “Katharsis Fenomeninin Arabesk Özelindeki Görünümü”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 2.
• ERġANLI, Banu (2012). “Bir Alt Kültür Yansıması Olarak Arabesk Video Müzik Klipleri Dilinin İncelenmesi”, Batman University Journal Of Life Sciences, Cilt: 1, Sayı: 1.
• ESEN, ġükran (2000). 80’ler Türkiyesi’nde Sinema, İstanbul: Beta Yayınları.
• ESEN, ġükran Kuyucak (2002). Türk Sinemasının Kilometre Taşları, İstanbul: Naos Yayınları.
• EVREN, Burçak (1997). Değişimin Dönemecinde Türk Sineması, İstanbul: Leya Yayıncılık.
• GÜLLÜPUNAR, Hasan (2013). “Belediye Başkanlığı Aday İmajı Algısı: Gümüşhane Örneği”, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Sayı:36.
• GÜNGÖR, Nazife (1993). Arabesk: Sosyokültürel Açıdan Arabesk Müzik, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• GÜRBİLEK, Nurdan (2009). Vitrinde Yaşamak, İstanbul: Metis Yayıncılık.
• IġIK, Caner ve EROL, Nuran (2002). Arabeskin Anlam Dünyası, İstanbul: Bağlam Yayınları.
• KASIM, Metin ve ATAYETER, H. Deniz. (2012). “1960’lı Yıllarda Türk Sinemasında Toplumsal Gerçekçilik”, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, Sayı: 4.
• KIRAY, Mübeccel B. (2007). Kentleşme Yazıları, İstanbul: Bağlam Yayınları.
• KÜÇÜKCAN, Talip (2011). Toplumun, Kültür Politikaları Ve Medyanın Kültürel Süreçlere Etki Algısı Araştırması, Ankara: SETA
• KÜÇÜKKAPLAN, Uğur (2012). 1930'lardan Bugüne Türkiye'de Arabesk Müziğin Kültürel Zemini ve Toplumsal Müzikal Analizi, İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
• KONGAR, Emre (2004). 21. Yüzyılda Türkiye: 2000'li Yıllarda Türkiye'nin Toplumsal Yapısı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• MERİÇ, Ümit (1994). Sosyoloji Konuşmaları 1993-1994, İstanbul: Genç Sosyologlar Derneği Yayınları.
• MEYDAN LAROUSSE (1992). Cilt:2, İstanbul: Sabah Gazetesi Yayınları.
• MONACO, James (2006). Bir Film Nasıl Okunur ? – Sinema Dili, Tarihi ve Kuramı, İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• OKTAY, Ahmet (1987). Toplumsal Değişme ve Basın, İstanbul: Bilim-Sanat-Felsefe Yayınları.
• OSKAY, Ünsal (1995). Müzik ve Yabancılaşma, İstanbul: Der Yayınları.
• ÖNK, Ürün Yıldıran (2011). “Türk Sineması’nda Türler Üzerine Bir İnceleme (1970-1980), Journal Of Yasar University, Cilt: 23, Sayı: 6.
• ÖZBEK, Meral (2008). Popüler Kültür ve Orhan Gencebay Arabeski, İstanbul: İletişim Yayınları.
• ÖZÖN, Nijat (1985). Sinema Uygulayımı-Sanatı-Tarihi, İstanbul: Hil Yayınları.
• ÖZTÜRK, Mehmet (2004). “Türk Sinemasında Gece Kondular”, European Journal of Turkish Studies, Sayı: 1.
• ÖZTÜRK, Mehmet (2005). Sine-Masal Kentler, İstanbul: Don Kişot Yayınları.
• SAĞLAM, Serdar (2006). “Türkiye’de İç Göç Olgusu ve Kentleşme”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı: 5.
• SCOGNAMİLLO, Giovanni (1991). Cadde-i Kebir’de Sinema, İstanbul: Metis Yayınları.
• SCOGNAMİLLO, Giovanni (1996). Yeşilçam’dan Önce Yeşilçam’dan Sonra, İstanbul: Leya Yayıncılık.
• SERİM, Ömer (2007). Türk Televizyon Tarihi 1952-2006, İstanbul: Epsilon Yayınevi.
• SÖĞÜT, Fatih (2009). Melodram Türünün Kaynağı Olarak Arabesk Filmler, Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
• STOKES, Martin (2009). Türkiye’de Arabesk Olayı, İstanbul: İletişim Yayınları.