İLETİŞİM ALANINDAKİ MESLEKLERDE YAPAY ZEKÂ UYGULAMALARI: MEVCUT DURUM ANALİZİ VE ALAN YAZIN TARAMASI

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 121 - 148, 30.06.2023

Nazlı Koç , Cigdem Basfirinci

https://doi.org/10.53495/e-kiad.1265999

Cited By: 2

Öz

Son yıllarda yapay zekâ yardımı ile yeni halkla ilişkiler, reklam ve gazetecilik araçları ortaya çıkmış ve yapay zekâ iletişim alanındaki bu meslekleri değiştirmeye ve dönüştürmeye başlamıştır. Ne var ki ilgili alana yönelik yapılan bir inceleme, yapay zekânın iletişimle ilgili meslekleri sektörel anlamda nasıl değiştirdiğini ortaya koyan ve alandaki mevcut bilimsel alan yazını değerlendiren çalışmaların yetersiz olduğunu göstermektedir. Bu eksiklikten hareketle, bu çalışmada (1)yapay zekânın iletişim alanındaki mesleklerde nasıl kullanıldığı güncel örneklerle ortaya koymak, ardından (2) alan yazın taraması yöntemiyle, iletişim bilim dalının yapay zekâ ile olan etkileşiminin bilimsel literatürde nasıl ele alındığını tespit etmek ve değerlendirmek amaçlanmıştır. Derleme ve alan yazın taraması yönteminden faydalanılan bu araştırmanın sonuçları, iletişim alanındaki mesleklerde yapay zekâya dayalı sektörel gelişmelerin, ilgili bilimsel alan yazının önüne geçtiğini göstermekte ve bu alandaki bilimsel eser ihtiyacına işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yapay zekâ, Halkla İlişkiler, Reklamcılık, Gazetecilik, İletişim

Kaynakça

• Acar, H. M., & Tanyıldızı, N. İ. (2022). Reklamda yapay zekâ kullanımı: ziraat bankası #senhepgülümse reklam filminde deepfake uygulamasının görsel anlatıya etkisi. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, (8), 78-99.
• Akyazı, A. (2018). Gazetecilikte dijitalleşme ve haber üretimine yansıması: Robot gazeteciler. In O. Uçak (Ed.) Dijital medya ve gazetecilik (pp. 15-26). Konya, Turkey: Eğitim Yayınevi
• Ardila, M. M. (2020). He Rise Of Intelligent Machines: How Artificial Intelligence Is Transforming The Public Relations Industry. Los Angeles. University Of Southern California. Unpublished Master’s Thesis.
• Arief, N. N., &Gustomo, A. (2020). Analyzing the impact of big data and artificial intelligence on the communications profession: A case study on Public Relations (PR) Practitioners in Indonesia. International Journal on Advanced Science, Engineering and Information Technology, 10(3), 1066-1071.
• Arslanoğlu, Ö. S. (2017). İlhan Şeşen içinizdeki şaire sesleniyor. 03.01.2023 tarihindehttps://mediacat.com/ford-turkiye-ilhan-sesen-bir-baska-siir/adresinden alındı.
• Bbc.com (2021). Microsoft 'tore place journalists with robots'. 10.03.2023 tarihinde https://www.bbc.com/news/world-us-canada-52860247 adresinden alındı.
• Becominghuman.ai. (2018). A Simple Introduction to Natural Language Processing. 16.12.2022tarihindehttps://becominghuman.ai/a-simple-introduction-to-natural-language-processing-ea66a1747b32 adresinden alındı.
• Bolter, J. (1990). Yapay Zekâ. Bilim, Teknoloji ve Mühendislik Dergisi, 73-74
• Bunz, M. (2010). In the US, algorithms are already reporting the news. The Guardian. 15.03.2017 https://www.theguardian.com/media/pda/2010/mar/30/digital-media-algorithms-reporting-journalism adresinden tarihinde alındı.
• CalvoRubio, L. M. & Ufarte Ruiz, M.ª J. (2021). Artificial intelligence and journalism: Systematic review of scientific production in Web of Sciencea nd Scopus (2008-2019). Communication & Society, 34(2), 159-176.
• Canavilhas, J. (2022). Artificial intelligence and journalism: Current situation and expectations in the portuguese sports media. Journalism and Media, 3(3), 510-520.
• Carlson, M. (2015). Theroboticreporter: automated journalism and there definition of labor, composition al forms, and journalistic authority. Digital Journalism,3, 416–31.
• Chan-Olmsted, S. M. (2019). A review of artificialintelligenceadoptions in themediaindustry. International Journal on Media Management, 21(3-4), 193-215.
• Cismaru, D. M., Gazzola, P., Ciochina, R. S., & Leovaridis, C. (2018). The rise of digital intelligence: challenges for public relations education and practices. Kybernetes, 47(10).https://doi.org/10.1108/K-03-2018-0145
• Clerwall, C. (2014). Enter the robot journalist. Journalism Practice. 8 (5), 519–531.
• Cristianini, N., Scantamburlo, T. & Ladyman, J. (2021). The social turn of artifcial intelligence. AI & SOCIETY, 1(8).
• Çağlayan, S. (2021). Yapay zekânın halkla ilişkilerin geleceğine etkisi: Türkiye’de halkla ilişkiler profesyonelleri ekseninde bir alan araştırması. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(2), 783-816.
• Çeber, B. (2022). Yapay zekâ uygulamalarının halkla ilişkiler aracı olarak kullanımı. İstanbul. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Doktora Tezi.
• Çelik, K. Artifical intelligence journalism and the problems it may bring. Mecmua, (13), 143-158.
• Diakopoulos, N. (2019). Automating the news: how algorithms are rewriting the media. Cambridge: Harvard UniversityPress.
• Doğan, A. (2002). Yapay Zekâ. İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• Dörr, K. (2016). Mapping the field of algorithmic Journalism. Digital Journalism,4: 700–22.
• Ertekin, İ. (2016). Halkla ilişkilerde mükemmellik kuramı açısından kurumsal iletişim. İletişim Çalışmaları Dergisi. 2, 25-38.
• Essenfelder, R., Canavilhas, J., Maia, H. C., & Pinto, R. J. (2019). Automated News in Brazilian television: Acasestudy on the AIDA system (Globo-Brazil). Doxa Comunicación, 29, pp. 255-274.https://doi.org/10.31921/doxacom.n29a13
• Fahmi, A., Ulengin, K. B., & Kahraman, C. (2017). Analysis of brandim age effect on advertising awareness using a neuro-fuzzyand a neural network prediction models. International Journal of Computational Intelligence Systems, 10, 690–710
• Fırat, F. (2018). İnternet Haberciliğinde Yapay Zekâ Teknolojisi Kullanımı: Robot Gazetecilik. Ankara. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Forbes.com. (2018).Bu yıl Geliştirilmesi Beklenen 7 Yapay Zekâ Kullanım Alanı. 03.01.2023 tarihinde https://www.forbes.com/sites/forbestechcouncil/2018/04/20/seven-artificial-intelligence-advances-expected-this-year/?sh=7b76a5e26524 adresinden alındı.
• Gouda, N. K., Biswal, S. K., & Parveen, B. (2020). Application of artificial intelligence in advertising & public relations and emerging ethical issues in the ecosystem. International Journal of Advanced Scienceand Technology, 29(06), 7561-7570.
• Graefe, A. (2016). Guide to automated journalism. Tow Center For Digital Journalism. 26.12.2016 tarihinde http://towcenter.org/research/guide-toautomated-journalism/ sitesinden adresinden alındı.
• Günyol, A. (2020) Yapay Zekâ Araştırmacı Gazeteciliği Etkilemeyecek. https://www.aa.com.tr/tr/sirkethaberleri/egitim/yapay-zeka-arastirmaci-gazeteciligi-etkilemeyecek/657753 adresinden alındı.
• Güz, N., & Yeğen, C. (2018). Bir dijital gazetecilik biçimi: Robot gazetecilik. In Proceedings of the International Symposium on Communication in the Digital Age, 328-339.
• Helberger, N. (2019). On the democratic role of news recommenders. Digital Journalism 7: 993–1012. https://doi.org/10.1108/jcom-10-2019-0137
• Işık, U., Ölçekçi, H., & Koz, K. A. (2022). Yapay zekâ ve algoritma ekseninde gazeteciliğin geleceği ve toplum için anlamı. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 10(2), 1248-1275.
• İbm.com. (2022). How AI is changing advertising. https://www.ibm.com/watson-advertising/thought-leadership/how-ai-is-changing-advertising adresinden alındı.
• Jarek, K., &Mazurek, G. (2019). Marketing and Artificial Intelligence. Central European Business Review, 8(2).
• Kayım, N. (2021). Yapay zekânın halkla ilişkiler uygulamalarındaki yeri. İstanbul. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Doktora Tezi.
• Levy, S. (2012). Can an algorithm write a better news story than a human reporter?. Wired. 26.12.2016 tarihinde http://www.wired.com/2012/04/can-analgorithm-write-a-better-news-story-than-a-humanreporteradresinden alındı.
• Link-1: Aptamil Reklamı. 19.01.2022 tarihinde https://teknosafari.net/yapay-zeka-teknolojisi-ile-gelistirilen-aptamil-reklami-2020-yilinin-en-iyi-performans-gosteren-reklami-secildi/adresinden alındı.
• Link-2: Netflix, senaryosu yapay zekâ tarafından yazılan bir korku filmi yayınladı. 12.12.2022 tarihinde https://www.gazeteduvar.com.tr/netflix-senaryosu-yapay-zeka-tarafindan-yazilan-bir-korku-filmi-yayinladi-haber-1540692#:~:text=Puzzles%20Wants%20You%20to%20be%20Less%20Alive%22%20(Mr.,saat%20boyunca%20korku%20filmi%20izledi.adresinden alındı.
• Linkedin. (2022). 2023'den ne umuyorsunuz? Önümüzdeki yılı şekillendirecek 10 Büyük Fikri görün. 16.12.2022 tarihinde https://tr.linkedin.com/pulse/2023den-ne-umuyorsunuz-%C3%B6n%C3%BCm%C3%BCzdeki-y%C4%B1l%C4%B1-%C5%9Fekillendirecek-adresinden alındı.
• Lokot, T., & Nicholas Diakopoulos. (2016). News bots: Automating news and information dissemination on Twitter. Digital Journalism 4: 682–99.
• Miroshnichenko, A. (2018). AI to bypass creativity. Will robots replace journalists? (the answer is “yes”). Information, 9(7), 183.
• Nair, K., & Gupta, R. (2021). Application of AI technology in modern digital marketing environment. World Journal of Entrepreneurship, Management andSustainable Development.
• Nobre, G. F. (2020). Artificial Intelligence (AI) in communications: journalism, publicrelations, advertising, and propaganda.
• Ouchchy, L.,Coin, A. & Dublijević, V. (2020). AI in the headlines: the portrayal of the ethical issues of artifcial intelligence in the media. AI & SOCIETY, 35: 927–936
• Panda, G., Upadhyay, A. K., & Khandelwal, K. (2019). Artificial intelligence: A strategic disruption in public relations. Journal of Creative Communications, 14(3), 196-213.
• Prahl, A., &Goh, W. W. P. (2021). “Rogue machines” and crisis communication: When AI fails, how do companies publicly respond?. Public Relations Review, 47(4), 102077.
• Rodgers, W., & Nguyen, T. (2022). Advertising benefits from ethical artificial intelligence algorithmic purchase decision path ways. Journal of Business Ethics, 1-19.
• Salazar, I. (2018). Robots and Artificial Intelligence. New challenges of journalism. Doxa Comunicación, (27).
• Sarıoğlu, B., & Develi, E. İ. (2022). Pazarlamada kampanya yönetimi ve yapay zekâ kullanımı. Uluslararası Halkla İlişkiler ve Reklam Çalışmaları Dergisi, 5(2), 91-124.
• Soldan, T. N. K. (2022). Halkla ilişkilerde yapay zekâ kullanımı üzerine nitel bir araştırma. The Journal of International Scientific Researches, 7(2), 191-206.
• Stahl, B. C., Antoniou, J., Ryan, M., Macnish, K. & Jiya, T. (2020). Organisational responses to the ethical issues of artifcial intelligence Bernd Carsten. AI & SOCIETY
• Steiner, T. (2014). Telling Breaking News Stories from Wikipedia with Social Multimedia: A Case Study of the 2014 Winter Olympics. Retrieved from https://arxiv.org/abs/1403.4289
• Sucu, İ. (2019). Yapay zekânın toplum üzerindeki etkisi ve yapay zekâ (A.I.) filmi bağlamında yapay zekâya bakış. Uluslararası Ders Kitapları ve Eğitim Materyalleri Dergisi.2(2), 203-215.
• Şayir, O. (2022). İnternet haberciliğinde yapay zekâ gazeteciliğinin eşik bekçiliği açısından incelenmesi. İletişim Bilimi Araştırmaları Dergisi, 2(2), 117-134.
• Tektaş, M., Akbaş, A.,& Topuz, V. (2002, Haziran). Yapay zekâ tekniklerinin trafik kontrolünde kullanılması üzerinde bir inceleme. Uluslararası Trafik ve Yol Güvenliği Kongresi ve Fuarı, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Túñez-López, J. M., Toural-Bran, C., & Frazão-Nogueira, A. G. (2020). From data journalism to robotic journalism: The automation of news processing. In Journalistic Metamorphosis (pp. 17-28). Springer, Cham.
• Túñez-López, J.M.,Toural-Bran, C.,&Valdiviezo-Abad, C. (2019). Automation, botsandalgorithms in newsmaking. Impactandquality of artificialjournalism. Revista Latina De ComunicaciónSocial, 74,1411-1433.
• Türksoy, N. (2022). The future of public relations, advertising and journalism: How artificial intelligence may transform the communication profession and why society should care?. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, (40), 1-1.
• Yıldız. E. (2021). İletişim alanındaki yapay zekâ konulu tezlerin incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 13(3), 605- 618.
• Yılmaz, A. (2022). Reklamcılık sektörünün geleceğinde yapay zekânın rolü. İstanbul. İstanbul Kültür Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi.
• Zerfass, A., Hagelstein, J., & Tench, R. (2020) Artificial intelligence in communication management :Across-national study on adoption and knowledge, impact, challenges and risks. Journal of Communication Management. 1363-254