AÇIKLANMIŞ KARŞILAŞTIRMALI ÜSTÜNLÜKLER VE REKABET GÜCÜ: TÜRKİYE TEKSTİL VE HAZIR GİYİM ENDÜSTRİSİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Yıl 2005, Cilt: 5 Sayı: 1, 65 - 76, 01.05.2005

Özge Aynagöz Çakmak

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye tekstil ve hazır giyim sektörünün karşılaştırmalı üstünlük ve rekabetçiliğinin tüm alt sektörler itibariyle belirlenmesidir. Bu amaçla ilk olarak, tekstil ve hazır giyim endüstrisindeki tüm alt sektörlere ait, Balassa’nın Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler İndeksi hesaplanmış ve daha sonra ise Vollrath’ın indeksi yardımıyla söz konusu endüstrilerin toplam mal grupları açısından rekabet gücü belirlenmiştir. Balassa indeksinin sonuçlarına göre gerek SITC iki, gerekse de üç haneli ürün gruplarında, dünya piyasasında rekabet gücü oldukça yüksek olan Türkiye’nin, Vollrath’ın indeks sonuçlarına göre SITC iki haneli ürün gruplarında rekabet gücü daha düşüktür. Ancak gerek AKÜ gerekse de göreli ihracat ve göreli ticari avantaj indeksleri göstermektedir ki, hazır giyim (konfeksiyon) ve aksesuarlarının yer aldığı SITC 84 grubunun dünya piyasalarında rekabet gücü, SITC 65 dokumacılık grubundan oldukça yüksektir. Ancak son yıllarda hemen hemen tüm ürün gruplarının rekabet gücünde önemli düşüşler olduğu görülmektedir. Dolayısıyla Türkiye’nin başta Avrupa Birliği olmak üzere Dünya piyasalarında sahip olduğu rekabet gücünü kaybetmemesi için, teknolojik gelişme ve AR-GE’ye önem vermesi ve verimlilik artışı sağlaması gerekmektedir

Kaynakça

• AKTAN, Can ve VURAL, İstiklal (2004): Rekabet Gücü ve Türkiye, TİSK Rekabet Dizisi:3, Ankara.
• ALTAY, Oğuzhan. ve GACANER, Aydanur (2003): “Turkey’s Dynamics of Competition: A Comparative Analysis of Competitiveness of the Textile and Clothing Industry” (in Turkish), paper presented at the VII.ERC/METU 2003 International Economy Congress, Ankara.
• ARAS, Güler (2002): “Avrupa Birliği Pazarı Karşısında Türk Tekstil Sektörünün Rekabet Yeteneği: Finansal Yaklaşım”, VI. ERC/METU 2002 Internatıonal Conference in Economıcs, Ankara.
• BALASSA, Bela (1965): ‘Trade Liberalization and ‘‘Revealed’’ Comparative Advantage’, Manchester School of Economic and Social Studies, 33, 99–124.
• BALLANCE, Robert; FORSTNER, Helmut ve MURRAY, Tracy (1985): 'On Measuring Revealed Comparative Advantage: A Note on Bowen's Indicies', Weltwirtschaftliches Arhiv, 121, 346–350.
• BOWEN, Harry (1983): 'On the Theoretical Interpretation of Trade Intensity and Revealed Comparative Advantage', Weltwirtschaftliches Archiv, 119, 464–472.
• ÇOBAN, Orhan ve KÖK, Recep (2005): “Türkiye Tekstil Endüstrisi ve Rekabet Gücü: AB Ülkeleriyle Karşılaştırmalı Bir Analiz Örneği (1989–2001)”, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 228, 68–81.
• ERUYGUR, Ozan; ÖZÇELİK, Emre ve TAYMAZ, Erol (2004): “Tekstil ve Hazır Giyim Sanayilerinde Uluslararası Rekabet”,İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 217, 5–23.
• DTM (2003), Türkiye Dış Ticaret Stratejisi (2005– 2010–2015–2023), Ankara.
• FERTO, Imre ve HUBBARD, Lionel J. (2001): “Regional comparative advantage and competitiveness in Hungarian agri-food sectors”, 77th EAAE Seminar / NJF Seminar No. 325, August 17–18, 2001, Helsinki.
• GÖNEL, Feride (2001): “Tekstil Sektöründe Endüstri-içi Ticaret”, Dış Ticaret Dergisi, 6 (21), 15– 31.
• GRUBEL, Herbert. G. ve LLOYD, P.J. (1975): IntraIndustry Trade: The Theory and Measurement of International Trade in Differentiated Products, London: Macmillan.
• GÜRAN, Nevzat (1990): Dışa Açılma Sürecinde Türkiye Ekonomisinin Rekabet Gücü, Avrupa Topluluğu ile İlişkiler Başkanlığı, Ankara.
• HİLLMAN, Arye (1980): ‘Observations on the Relation between “Revealed Comparative Advantage” and Comparative Advantage as Indicated by Pre-Trade Relative Prices’, Weltwirtschaftliches Archiv, 116, 315–321.
• İGEME, www.igeme.org.tr
• İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri, www.itkib.org. tr
• KARAKAYA, Ethem ve ÖZGEN, Ferhat (2002): “Economic Feasibility of Turkey's Economic Integration with The EU: Perspectives from Trade Creation and Trade Diversion”, VI. ODTÜ Uluslararası Ekonomi Kongresi, Ankara.
• KOJİMA, Kiyoshi (1970): ‘The Pattern of International Trade among Advanced Countries’, Hitotsubashi Journal of Economics, 5, 16–36.
• KUNIMOTO, K (1977): ‘Typology of Trade Intensity Indices’, Hitotsubashi Journal of Economics, 5, 16–36.
• LİESNER, Hans H. (1958): “The European common market and British industry,” Economic Journal, 6, 302–316.
• RODRİK, Dani (1995): “Developing Countries After The Uruguay Round”, International Monetary and Financial Issues for the 1990’s, Vol. VI, United Nations Publication, New York.
• SPO (2004): Sector Profıles of Turkısh Industry: A General Outlook, General Directorate For Economic Sectors and Coordination Industry Department, Ankara.
• United Nations, www.unstats.un.org/unsd/data-bases. htm
• VOLLRATH, Thomas L. (1987): Revealed Competitiveness for Wheat, Economic Research Service Staff Report No. AGES861030, Washington.
• VOLLRATH, Thomas L. (1989): Competitiveness and Protection in World Agriculture, Agricultural Information Bulletin No.567, Washington.
• VOLLRATH, Thomas L. (1991): ‘A Theoretical Evaluation of Alternative Trade Intensity Measures of Revealed Comparative Advantage’, Weltwirtschafliches Archiv, 127, 265–279.
• YAŞAR, Ertuğ (1995): Türk Tekstil ve Konfeksiyon Sektörü, İTKİB Yayın No: 0041, İstanbul.
• YEATS, Alexander. J (1985): ‘On the Appropriate Interpretation of the Revealed Comparative Advantage Index: Implications of a Methodology Based on Industry Sector Analysis’, Weltwirtschafliches Archiv, 121, 61–73.
• YILMAZ, Bahri (2003): Turkey’s Competitiveness in the European Union: A Comparision with Five Candidate Countries and the EU, Ezoneplus Working Paper No: 12.