Üretim Fonksiyonunun Strateji Oluşumuna Katılımı ve İşletme Performansı Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2012, Cilt: 12 Sayı: 4, 519 - 528, 01.09.2012

Mevhibe Ay Türkmen

Öz

Birçok çalışmada işletme stratejisi formülasyonuna üretim perspektifinin dahil edilmesinin önemine vurgu yapılmaktadır. Bu alanda, çoğunlukla üretim fonksiyonunun (yöneticilerinin) katılımı üzerinde durulurken, göreceli olarak daha az oranda üretim yöneticilerinin bu katılımlarının etki düzeyi üzerinde durulmuştur. Bu çalışmada daha iyi bir işletme performansına ulaşmada üretim yöneticilerinin bu sürece katılımı ve etkilerinin rolü incelenmiştir. Yapılan yazın taramasına dayalı olarak bu iki değişkenin işletme performansı üzerindeki etkilerinin işletme ve üretim stratejileri arasındaki uyuma dayalı olarak ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bu bağlamda yazın doğrultusunda ortaya konan model test edilmiştir. Araştırma kapsamındaki işletmelerde; işletme performansı ile stratejik uyum, üretim yöneticilerinin katılımı ve etkisi kriterleri arasında orta düzeyde stratejik uyum ve üretim yöneticisi etkisi ile üretim yöneticisinin etkisi ve katılımı arasında yüksek düzeyde ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Stratejik uyumun üretim yöneticisi katılımı ile üretim yöneticisi etkisinin işletme performansına etkisinde aracılık etkisini açıklamak amacıyla gerçekleştirilen üç aşamalı regresyon analizine dayalı olarak; stratejik uyum değişkeninin, üretim yöneticisi katılımı ve etkisinin işletme performansı üzerinde aracılık rolü üstlendiği belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Üretim stratejisi, işletme performansı, stratejik karar süreci

A Research on Involvement of the Manufacturing Function in the Strategic Decision and Business Performance

Öz

Many studies have emphasized the importance of including the manufacturing perspective in the formulation of business strategy. In this area has tended mainly on the involvement of the manufacturing executive, while relatively little attention has been given to level of influence by the manufacturing executives. This study examines the role of influence and involvements of manufacturing executive in achieve better business performance. According to the literature, effects of these two variables on business performance thought to occur on the basis of mediating alignment between business and manufacturing strategies. In this context, model has been tested. Firms involved in this research, there was a moderate correlation between business performance and strategic alignment. Furthermore, a high correlation was obtained between strategic alignment and influence of the manufacturing executive. Based on three-stage regression analysis, mediating role of strategic alignment was found between influence of the manufacturing executive with involvement of the manufacturing executive and business performance

Anahtar Kelimeler

Manufacturing strategy, business performance, strategic decision process

Kaynakça

• Anderson, J.C., Schroeder, R.G. ve Cleveland, G. (1991) “The Process of Manufacturing Strategy: Some Empirical Observations and Conclusions” International Journal of Operations & Production Management, 11(3):86-110.
• Baron, R.M. ve Kenny, D.A. (1986) “The Moderator Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations” Journal of Personality and Social Psychology, 51:1173-1182.
• Bülbül, H. (2003) Rekabet Üstünlüğü Sağlamada Ürün ve Süreç Yeniliği: Bilişim Teknolojileri Uygulaması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Konya, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dangayach, G.S. ve Deshmukh S.G. (2003) “Evidence of Manufacturing Strategies in Indian Industry: a Survey” International Journal of Production Economics, 83:279-298.
• Dangayach, G.S. ve Deshmukh, S.G. (2001) “Manufacturing Strategy: Experiences From Indian Manufacturing Companies” Productıon Planning & Control, 12 (8):775-786.
• Deane, R., Gargeya, V. ve Mcdougall, P. (1990) “Manufacturing Strategy and Performance of The New Venture Firm” Ettlie et al (eds.) Manufacturing Strategy, the Research Agenda for the Next Decade, Boston, Kluwer Academic Publishers.
• Güleş, H.K. ve Bülbül, H. (2004) Yenilikçilik, İşletmeler için Stratejik Rekabet Aracı, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
• Hayes, R.H., ve Wheelwright S.C. (1984) Restoring Our Competitive Edge: Competing Through Manufacturing, New York, John Wiley.
• Hayes, R.H., Wheelwright, S.C. ve Clark, K.B. (1988) Dynamic Manufacturing: Creating the Learning Organization, New York, Free Press.
• Ho, C.F. (1996) “A Contingency Theoretical Model of Manufacturing Strategy” International Journal of Operations and Production Management, 16(5):74-98.
• Leong, G.K. and Ward, P.T. (1995) “The six Ps of Manufacturing Strategy” International Journal of Operations & Production Management, 15(12):32-45.
• Papke-Shields, K.E. ve Malhotra, M.K. (2001) “Assessing The Impact of the Manufacturing Executive’s Role on Business Performance Through Strategic Alignment” Journal of Operations Management, 19:5-22.
• Rafii, F. (1984) “Upgrading the Manufacturing Function’s Strategic Role” Operations Management Review, 3(1):42-47.
• Ramanujam,V. ve Venkatraman, N.(1987) “Planning System Characteristics and Planning Effectiveness” Strategic Management Journal, 8:453-468.
• Sapienza, H.J. ve Korsgaard, M.A. (1996) “Procedural Justice in Entrepreneur-Investor Relations” Academy of Management Journal, 39(3):544-574.
• Segars, A.H. ve Grover, V. (1998) “Strategic Information Systems Planning Success: An Investigation of the Construct and Its Measurement” MIS Quarterly, 22(2):139-164.
• Slack, N., Chambers, S. ve Johnston, R. (2001) Operation Management, 3rd Edition, Harlow, Prentice Hall.
• Smith, T.M. ve Reece J.S. (1999) “The Relationship of Strategy, Fit, Productivity, and Business Performance in A Services Setting” Journal of Operations Management, 17:145-161.
• Sun, H. ve Hong, C. (2002) “The Alignment Between Manufacturing and Business Strategies: Its Influenceo Business Performance” Technovation, 22:699- 705.
• Swamidass, P.M. ve Newell, W.T. (1987) “Manufacturing Strategy, Environmental Uncertainty and Performance: A Path Analytic Model” Management Science, 33(4):509-525.
• Ward, P.T., Leong, G.K. ve Boyer, K.K. (1994) “Manufacturing Proactiveness and Performans” Decision Sciences, 25(3):337-358. EKLER
• Ek 1: Araştırmada Kullanılan Ölçekler
• Üretim Yöneticisi Katılımı
• (Ölçekte 1= “kesinlikle katılmıyorum”, “5=tamamen katılıyorum” anlamındadır)
• Üretim birimi yöneticisinin fikirleri strateji belirleme sürecinde çok önemlidir
• Üretim birimi yöneticisi üretimle ilgili ürün kararlarına, pazarlama ve ar-ge stratejilerine nadiren katılır. (kontrol sorusu)
• Üretim birimi yöneticisi sıklıkla bütçe kararlarına (uzun dönemli kararlar ve finansal yatırımlar) katılır.
• Üretim birimi yöneticisi stratejik büyüme ve üretim felsefesi değişiklik kararlarına dahil olur.
• Üretim birimi yöneticisi stratejik planlamada aktif ve proaktif rol alır.
• Üretim Yöneticisi Etkisi
• (Ölçekte 1= “hiç”, 5= “büyük ölçüde” anlamındadır.)
• Üst yönetim, üretimle ilgili stratejik kararlarda üretim yöneticisinin tavsiyelerini ne derecede dikkate alır?
• Üst yönetimce alınan stratejik kararlarda üretim yöneticisi ne derecede etkilidir?
• Üretim yöneticisi üretim stratejisinin belirlenmesinde ne derecede etkilidir?
• Üst yönetim üretim fonksiyonunun stratejik seçimleri ile ilgili üretim yöneticisinin tavsiyelerini ne dere
• cede önemsemez? (kontrol sorusu) Stratejik Uyum
• (Ölçekte 1= kesinlikle katılmıyorum, 5=tamamen katılıyorum anlamındadır.)
• Üst yönetimin stratejik öncelikleri açıktır.
• Üretim fonksiyonunun işletme stratejisini desteklemedeki rolü konusunda üst yönetim ile karşılıklı an
• layış söz konusudur.
• İşletme amaçları üretim amaçları ile uyumludur.
• İşletme stratejisini destekleyecek üretimle ilgili fırsatlar tanımlanmaktadır. İşletme Performansı
• (Ölçekte 1= “büyük rakiplerimizden çok kötü”, 5= “büyük rakiplerimizden çok iyi” anlamındadır.) 1. Satışlarda artış 2.
• Gelirlerde artış 3. Pazar payı 4.
• Yatırımın geri dönüşü