Financial Determinants of Firm Profitability in Manufacturing Firms and An Application on BIST Manifacturing Firms

Yıl 2014, Cilt: 14 Sayı: 1, 21 - 29, 01.02.2014

Özge Korkmaz Süleyman Serdar Karaca

Öz

Determination of the factors affecting the level of profitability of companies has a great importance in determinig of efficiency and effectiveness of economy. This study aims significance of the financial indicators in explaining the level of profitability of firms and to put forward the relationship between financial indicators and variables of profitability. It has been used 78 firms in Istanbul Stock Exchange (ISE) Manufacturing Sector and were considered financial ratios among 2000-2011 years in the analysis. In this study, it has been used panel regression analysis to measure the relationship between the variable sand were obtained 3 different models. In the models it has been used Earnings Per Share (HBK), Net Profit/Shareholder’s Equity (NK/OS), Net Profit/Total Assets (NK/TA) as dependent variables and Net Sales/Total Assets (NS/TA), Cost of Goods Sold / Inventory (SMM/STK), Net Sales / Accounts Receivable (NS/TİCA), Current Ratio (CO), Fixed Asset / Total Asset (DV/TA), Tangible Asset / Long Term Liabilities (MDV/UVYK), Net Sales / CurrentAsset (NS/DV) and Total Debt/Total Asset (TB/TA) as independent variables.As a result, while each 3 models analyzed explain statistically TB/TA, DV/TA, MDV/UVYK variables and NS/DV variable only explains statistically to Model 2 and Model 3

Anahtar Kelimeler

Firm, profitability, panel regression

Üretim İşletmelerinde Firma Karlılığının Finansal Belirleyicileri ve BİST İmalat Sanayi Uygulaması

Öz

Firmaların karlılık düzeylerini etkileyen faktörlerin saptanması ekonominin verimliliğinin ve etkinliğinin belirlenmesinde büyük önem taşımaktadır. Bu çalışma, firmaların karlılık düzeylerinin açıklanmasında, finansal göstergelerinin anlamlılığını ve finansal göstergeler ile karlılık değişkenleri arasındaki ilişkilerin ortaya konulmasını amaçlamaktadır. Analizde, İmalat Sanayi Endeksinde yer alan 78 adet firma kullanılmış ve 2000-2011 yılları arasındaki finansal oranlar yıllık olarak ele alınmıştır. Çalışmada, değişkenler arasındaki ilişkiyi ölçmek amacıyla panel regresyon modellerinden yararlanılmış ve 3 ayrı model elde edilmiştir. Modellerde, Hisse Başına Kazanç (HBK), Net Kar / Öz Sermaye (NK/OS) ve Net Kar / Toplam Aktif (NK/TA) bağımlı değişken, Net Satış / Toplam Aktif (NS/TA), Satılan Mamul Maliyet / Stoklar (SMM/STK), Net Satışlar / Ticari Alacaklar (NS/TİCA), Cari Oran (CO), Duran Varlık / Toplam Aktif (DV/TA), Maddi Duran Varlık / Uzun Vadeli Yabancı Kaynak (MDV/UVYK), Net Satışlar / Dönen Varlıklar (NS/DV) ve Toplam Borç / Toplam Aktif (TB/TA) bağımsız değişken olarak kullanılmıştır. Sonuç olarak, analiz edilen her üç modeli TB/TA, DV/TA, MDV/UVYK değişkenleri istatistiki olarak açıklarken, Model 2 ve Model 3 için ise sadece NS/DV değişkenin istatistiki olarak açıkladığı gözlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Firma, karlılık, panel regresyon

Kaynakça

• Albayrak, A.S., Ramazan, A. (2008) “Karlılığı Etkileyen Faktörler: BİST Sanayi ve Hizmet Sektörlerinde İşlem Gören İşletmeler Üzerine Bir İnceleme” ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7):55-82.
• Almajali, A.Y. ve Sameer, A.A. (2012) “FactorsAffectingthe Financial Performance of JordanianInsuranceCompaniesListed at Amman Stock Exchange”Journal of Management Research, 4(2):266-289.
• Aygün, M. (2012) “Firma Performansı Üzerinde Çalışma Sermayesinin Etkisi: Türk İmalat Sektörü Üzerine Bir Uygulama”Ege Akademik BakışDergisi, 12(2):215-223.
• Breusch, T.S. ve Pagan, A.R. (1980) “The Lagrange Multiplier Test and Its Applications to Model specification Tests in Econometrics” Review of Economic Studies, 47:239-53.
• Choi, I. (2002) “UnitRootTestsfor Panel Data”Journal of International Money and Finance, 20:249-272.
• Coşkun, E. ve Dündar, K. (2011) “Çalışma Sermayesi Politikalarının Karlılık Üzerine Etkisi: Dinamik Panel Uygulaması” Ege Akademik Bakış Dergisi, 11:75-85.
• Çakır, M.H. ve İlhan, K. (2012) “İsletme Sermayesi Unsurlarının Firma Değeri ve Karlılığı üzerindeki Etkisinin BİST’de İşlem Gören Üretim Firmalarında 2000 – 2009 Dönemi İçin Analizi”Muhasebe ve Finansman Dergisi, 53:69-86.
• Çınar, S. (2010) “OECD Ülkelerinde Kişi Başına GSYİH Durağan Mı? Panel Veri Analizi”Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 29(2):591-601.
• Doğan, M. (2013) “Sigorta Firmalarının Sermaye Yapısı ile Karlılık Arasındaki İlişki: Türk Sermaye Piyasası Üzerine Bir İnceleme” Muhasebe ve Finansman Dergisi, 57:121-136.
• Gul, S.,Faiza, I. ve Khalid, Z. (2011) “FactorsAffecting Bank Profitability in Pakistan” The Romanian Economic Journal, 14(39):61-87.
• Gülhan, Ü. ve Evcan, U. (2011) “Bankacılık Sektöründe Kârlılığı Etkileyen Faktörler: Türk Bankacılık Sektörüne Yönelik Bir Uygulama” Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,15(1):341-368.
• Im, K.,Pesaran, H. ve Shin, Y. (2003) “TestingforUnitRoots in HeterogenousPanels” Journal of Econometrics, 115(1): 53-74.
• Karadeniz, E. ve Ömer, İ.(2011)“İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda İşlem Gören Turizm İşletmelerinin Aktif Kârlılığını Etkileyen Değişkenlerin Analizi” Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi,22(1):65-75.
• Maddala, G.S. ve Wu, S. (1999) “A Comparative Study of Unit Root Tests with Panel Data and A New Simple Test” Oxford Bulletin of EconomicsandStatistics, 61:631-652.
• Malik, H. (2011) “Determinants of InsuranceCompaniesProfitability: An Analysis of InsuranceSector Of Pakistan”AcademicResearch International, 1(3):315-321.
• Nargeleçekenler, M. (2011) “Hisse Senedi Fiyatları Ve Fiyat/Kazanç Oranı İlişkisi: Panel Verilerle Sektörel Bir Analiz” Business AndEconomicsResearchJournal, 2(2):165- 184.
• Pesaran, M.H. (2007) “A Simple Panel UnitRoot in the Presence of Cross SectionDependence”Journal of AppliedEconometrics, 22(2):265-312.
• Pesaran, M.H. (2004) “General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels” Cambridge WorkingPapers in Economics, No:435.
• Tatoğlu, F.Y. (2012) “Panel Veri Ekonometrisi”Beta Yayınevi.
• Wooldridge, J.M. (2003) EconometricAnalysis of Cross Sectionand Panel Data,Cambridge, The MIT Press.
• Zengin, H. ve Kurt, S.(2007) “OECD Ülkelerinde Kamu-Özel Sektör Tüketim ve Dış Ticaret Malları Fiyatlarının Enflasyon Üzerindeki Belirleyiciliği: Panel Veri Analizi” İnönü Üniversitesi 8.Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi, Mayıs 24-27, Malatya.