Tıbbî Atıkların Sağlık Harcamaları Üzerindeki Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 4, 59 - 68, 30.12.2019

Mustafa Necati Cerrahoğlu Harun Kılıçaslan

Öz

Araştırmanın amacı tıbbî atıkların dünyada ve Türkiye’de sağlık harcamaları üzerindeki etkisini incelemektir. Devletlerin kamu harcamalarını finanse etme
konusunda giderek daha fazla zorluklarla karşılaşmaları, harcamaların etkin yapılması üzerindeki baskıları artırmaktadır. Bu açıdan sağlık hizmeti
sunumunun bir neticesi olarak ortaya çıkan tıbbî atıkların bertarafının önemi artmaktadır. Çalışmada, Türkiye’de tıbbî atıklarla ilgili mevzuat, çeşitli
ülkelerde üretilen tıbbî atık miktarları ve bertaraf maliyetlerinin azaltılma çalışmaları ve bunların sonuçları ve Türkiye’nin bu açıdan durumu
irdelenmektedir. Türkiye’de tıbbî atıkların miktarı ve bunların bertarafı için ödenen bedellerin de artmakta olduğu görülmektedir. Söz konusu bedellerin
sağlık hizmetlerinin gelişmesiyle sağlık harcamaları üzerinde önemli etkileri olabileceği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tıbbî Atık, Tıbbî Atık Bertarafı, Sağlık Harcamaları

Kaynakça

• Atık Yönetimi Yönetmeliği. (2015, 2 Nisan). Resmî Gazete (Sayı: 29314).
• Çevre Kanunu. (1983, 11 Ağustos). Resmî Gazete (Sayı: 18132).
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, https://www.csb.gov.tr/, 02.12.2019.
• Department of Health and Social Care, (2013), Health Technical Memorandum 07-01: safe management of healthcare waste, https://assets.publishing.service.gov.uk /government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/167976/HTM_07-01_ Final.pdf, 11.11.2019.
• EC, (European Commission). (2018). Best Environmental Management Practice for the Waste Management Sector,
• http://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/bitstream/JRC111059/jrc111059_bemp_waste_2018_final_04_2.pdf, 02.12.2019.
• EC, (European Commission). (2000). 2000/532/EC.
• Ege, Hakkı (2009). Adana İli Tıbbi Atık Yönetimi; Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• EPA, (Environmental Protection Agency). (2006). Evaluation of the EPA Hospitals for a Healthy
• Environment Program, https:// www.epa.gov/sites/production/files/2015-09/documents/ eval-hosp-healthy-envt-program.pdf, 02.12.2019.
• EUROSTAT, (2019a), Generation of waste by waste category,
• https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/ten00108/default/table?lang=en, 02.12.2019.
• EUROSTAT, (2019b), Hospital beds by type of care,
• https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=hlth_rs_bds&lang=enWHO%202, 02.12.2019.
• EUROSTAT, (2019c), Population change - Demographic balance and crude rates at national level,
• https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=demo_gind&lang=en, 02.12.2019.
• EUROSTAT, (2019d), Curative care bed occupancy rate, https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=hlth_co_bedoc&lang=en, 03.12.2019.
• MarketsandMarkets, (2015). Medical Waste Management Market by Type of Waste (Non-Hazardous, Infectious, Sharps, Pharmaceuticals), Service (Treatment, Disposal, Recycling), Treatment Type (Incineration, Autoclaving), Treatment Site (Offsite, Onsite)- Global Forecast to 2020, https://www.marketsandmarkets.com/Market-Reports/medical-waste-management-market-1256.html, 04.12.2019.
• Minoglou, Minas, Spyridoula Gerassimidou & Dimitrios Komilis (2017). "Healthcare Waste Generation Worldwide and Its Dependence on Socio-Economic and Environmental Factors", Sustainability, Volume: 9, Issue: 2, p.1-13.
• Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü (2017), Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2016, Yayın No:1083, Ankara.
• Sağlık Bakanlığı, https://www.saglik.gov.tr/, 21.11.2019.
• Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği. (2005, 14 Mart). Resmî Gazete, (Sayı: 25755). Sustainability Roadmap, (2019), Waste,
• http://www.sustainabilityroadmap.org/topics/waste.shtml#.Xgz380czbDc, 04.12.2019.
• Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği. (2017, 25 Ocak). Resmî Gazete (Sayı: 29959).
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) http://www.tuik.gov.tr/Start.do, 11.11.2019.
• Vaccari, Mentore, Terry Tudor & Andrea Perteghella (2017). Costs associated with the management of waste from healthcare facilities: An analysis at national and site level, Waste Management & Research, Volume: 36, Issue: 1, p.39–47.
• Varınca, Kamil B., Cengiz Esmen ve Yaşar Avşar (2011). Tıbbî Atık Yönetiminde Bölgesel Çözüm: Bolu-Düzce-Sakarya Örneği, Katı Atık ve Çevre, Sayı:84, s.55-65.
• Yardım, Nazan, Vural Dirimeşe, Ömer Varol ve Salih Mollahaliloğlu (2006). Büyükşehir BelediyeleriTarafından Toplanan Tıbbi Atık Miktarları: 2004 - 2005 Yılı İlk Altı Ay Verileri Ve 81 İlinTıbbi Atık Toplama, Biriktirme Ve İmha Yöntemleri, DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi, Cilt: 20, Sayı:3, s.165-173.
• WHO, (World Health Organization), (2018), Health-care waste, https://www.who.int/news- room/fact-sheets/detail/health-care-waste, 02.12.2019.