Sosyal Güvenlik Bağlamında Türkiye ve Almanya'da Meslek Hastalığı

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 3, 27 - 38, 25.09.2020

Yusuf Yaman , Ali Coşkun

Öz

Türkiye’de sigortalının çalışma hayatında karşılaşma olasılığı olan riskler arasından “Meslek Hastalığı” SGK verilerine göre ortalamanın çok altında seyir göstermektedir. Bu durum iş güvenliği ve sağlığı açısından araştırılması ve üzerinde durulması gereken elzem konulardan biridir. Gerek 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu gerekse de 2012 yılında yürürlüğe giren 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği kanunu bu durumun üstesinde gelmekte yetersiz kalmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’deki meslek hastalığı karşısında ne ölçüde etkin bir pratik sergilendiğini anlamak bakımından Türkiye ve Almanya meslek hastalıkları ile ilgili veriler karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle kavramsal çerçeve oluşturulmuş ve sosyal güvenlik sistemlerine dair literatür taraması yapılmıştır. Daha sonra iki ülkeye ait meslek hastalıklarının istatistiki verileri incelenmiştir. Sonuç olarak Türkiye’de meslek hastalığına yakalanan çalışan sayısının çok düşük olmasının sosyal gerçekliği yansıtmadığı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

sosyal güvenlik, meslek hastalığı, iş sağlığı ve güvenliği

Kaynakça

• Akdeniz, A. L. (2015). Meslek Hastalığı Kavramı Üzerine. İstanbul: Beta Yayınları.
• Akdeniz, A. L. (2012) Sosyal Güvenlik Hukukunda Meslek Hastalığı Kavramı, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi
• Akın, L. (2005). Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Tasarısı’nın İş Kazası Tanımı. İşveren Dergisi.
• Aslanköylü, R. (2003). Sosyal Sigortalar Kanunu Yorumu. Ankara: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Yayın
• Aydın F. (2014). Avrupa Birliği’nde İş Sağlığı Ve Güvenliği. Ankara: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Yayın No: 12
• Balcı, M. (2006). İş Kazası Ve Meslek Hastalığından Doğan Maddi Ve Manevi Tazminat Davaları Uygulaması (2). Ankara: Yetkin Yayınevi
• Berk, M. (2011). Meslek Hastalığı Rehberi, Ankara, Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (İsggm). Ankara: Matsa Basımevi.
• Bilir, N. (2011). Meslek Hastalıkları (Tanı, Tedavi Ve Korunma İlkeleri). Ankara: Hacettepe Tıp Dergisi, 42,147-152.
• Caniklioğlu, N. (2006). 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Kısa Vadeli Sigorta Kollarına İlişkin Hükümlerinin Kısa Bir Değerlendirilmesi. İşveren Dergisi.
• Caniklioğlu, N. (2006). Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanun Tasarısına Göre Kısa Vadeli Sigorta Hükümleri. Çalışma Ve Toplum Dergisi.
• Caniklioğlu, N. (1997). 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu Açısından Geride Kalanların Korunması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çenberci, M. (1985). Sosyal Sigortalar Kanunu Şerhi, Ankara: Olgaç Mat.
• Çenberci, M. (1997) Sosyal Sigortalar Kanunu Şerhi, Ankara: Olgaç Matbaası.
• Demirbilek: (2005). Sosyal Güvenlik Sosyolojisi. İzmir: Legal Yayıncılık.
• Elma, R. (2019) Örnekler ve Uygulamalarla Sosyal Güvenlik Hukuku, Ankara: Seçkin yay.
• Emeksiz Ç. (2019). Yaşlılık Olgusunun Sosyal Güvenlik Sistemi Açısından İncelenmesi. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi
• Erkul, İ. (1968). Sosyal Güvenlik Sisteminin Tarihi Gelişimine Kısa Bir Bakış. Eskişehir İktisadi Ve Ticari İlimler Akademisi Dergisi.
• Gümüş, E. (2010). Türkiye’de Sosyal Güvenlik Sistemi; Mevcut Durum, Sorunlar Ve Öneriler. Siyaset, Ekonomi Ve Toplumsal Araştırmalar Vakfı Dergisi.
• Güvenliğin İnsan Hayatına İzdüşümü, İş Sağlığı Ve Güvenliği Profesyonelleri İçin İş Sağlığı Ve Güvenliği Üzerine Uygulanabilir Bir Müfredat Oluşturma, (2017-1-Tr01-Ka202-045736)
• Güven, R. (2012). Dünyada ve Ülkemizde Meslek Hastalıkları. Ankara: Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı Ve Güvenliği Genel Müdürlüğü.
• Hoffmann, B. (2003). Hauptverband Der Gewerblichen Berufsgenossenschaften (Hvbg) Bgz-Reprotunfallstatistik 2001. Dcm Gmnh, Sankt Augustin.
• Hsu, C.J., An Analysis of the New Global Strategy and Action on Occupational Safety and Health of the International Labour Organization, Journal of Occupational Safety and Health, 19, 183-198, 2011.
• İlhan, M.N., Kurtcebe, Z.Ö., Durukan, E., Koşar, L. (2006). Temizlik İşçilerinin Sosyo-Demografik Özellikleri Ve Çalışma Koşulları İle İş Kazası Ve Meslek Hastalığı Sıklığı, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 20, 6, 433-439.
• İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu (30.06.2012), No: 6331, Resmî Gazete, 28339
• Joint German Occupational Safety And Health Strategy (Gda), Occupational Safety And Health Objectives 2013 – 2018, ((Erişim: 27.12.2013)) Http://Www.Gda-Portal.De/En/Objectives/Objectives2013-2018.Html
• Karadeniz, O. (2012). Dünya’da Ve Türkiye’de İş Kazaları Ve Meslek Hastalıkları ve Sosyal Koruma Yetersizliği, Çalışma Ve Toplum, Sayı:3, Ankara
• Koç, M. Ve Akyol, B. (2017), Türkiye Sosyal Güvenlik Sistemi İle Almanya Sosyal Güvenlik Sisteminin Karşılaştırılması, Kırklareli: International Balkan and Near Eastern Social Sciences Congress Series V. IBANESS Congress Series
• Özveri, M. (Mayıs, 2002). Türkiye Ve Dünyadaki Meslek Hastalıklarına İlişkin Yasal Düzenlemelere Genel Bir Bakış, Web: Http://Muratozveri.Net/?P=429
• Rena G. (2012). Dünyada Ve Ülkemizde Meslek Hastalıkları. Ankara: İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü Yay.
• Sağlık Bakanlığı Ankara Meslek Hastalıkları Hastanesi, (2015). Http://Www.Ankarameslekhastanesi.Gov.Tr/Hastanemiz.Html Adresinden
• State Law Of Germany, Germany European Agency For Safety And Health At Work İn Germany. Https://Osha.Europa.Eu/Fop/Germany/De/Legislation/Staatliches _Recht
• Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğü (22.6.1972). No: 506, Resmî Gazete, 14223 5, C:11, S:2504
• Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (16.06.2006). No 5510, Resmî Gazete, 26200, 5, C: 45
• Şimşek, N. (2011). En Son Değişiklikler Çerçevesinde Tüm Yönleriyle SSK ve Bağkur’da Emeklilik. Ankara: Yaklaşım yayıncılık
• Şimşek, A. (2015). Çalışma Hayatında Bildirimler, Sorumluluklar ve Yaptırımları. Ankara: Yaklaşım Yay.
• Süzek, S. (2017). İş Hukuku. İstanbul: Beta yayıncılık
• Tuncay, A. C. ve Ekmekçi, Ö. (2005) Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri, Ankara: Beta Yayınları.
• Temir, A. (2018). Soru ve Cevaplı İçtihatlı ve Sözleşmeli İş Sözleşmesi. Ankara: Yaklaşım Yay.
• Tonguç, E. (2002). Meslek Hastalıkları Konusunda Neredeyiz, Nerede Olmalıyız. Ankara: Türk Tabipler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi.
• Yaşar, G. (2015). Meslek Hastalıkları. Ankara: Ankara Ünv. Sosyal Bilimler Dergisi
• Zel, Ali, Okur, A. Rıza, Caniklioğlu, N. (2009). Sosyal Güvenlik Hukuku, İstanbul: Beta Yay.