Öğretmenlerin bilgi ve iletişim teknolojilerinden yararlanma durumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 1, 89 - 112, 01.06.2014

Aynur K. Geçer İbrahim Gökdaş

Öz

Bu araştırma ile ilköğretim okullarında görevli öğretmenlerin bilgi ve iletişim teknolojilerini (BİT) kullanma sıklıkları, mesleki gelişimleri için bilgi edinme kaynakları ve BİT kullanımını etkileyen değişkenlerin hiyerarşik yapısı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırmanın örneklemini Kocaeli, Aydın, Van ve Muş illerinde görev yapan ve derslerinde teknolojiden yararlandıklarını belirten 907 ilkokul öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı Gür, Özoğlu ve Başer (2010) tarafından geliştirilen anket ile Gülbahar ve Güven’in (2008) araştırmalarında kullanmış oldukları anketten yararlanılarak oluşturulmuştur. Araştırma sonucunda bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanımda kıdem, görev yapılan il, hizmet içi eğitim alma durumunun önemli değişkenler olduğu bulunmuştur

Anahtar Kelimeler

Bilgi ve iletişim teknolojileri, Etkin teknoloji kullanımı, Teknoloji kullanımında sorunlar, İlkokul öğretmenleri, Teknoloji entegrasyonu

[Examining teachers’ utilization of information and communication technologies according to certain variables]

Öz

The utilization of information and communication technologies in quality
improvement of teaching and learning has been given much importance by many countries
and educational systems worldwide (Plump, Anderson, Law & Qualex, 2009). Information
and communication technologies (ICT) have been accepted as the primary means of creating
information societies (UNESCO, 2003). The positive attitudes of teachers towards ICT use in
classrooms enable technology to be integrated into schools to a high degree (Drent &
Melissen, 2008; Mueller et al., 2008; Teo, 2008). However, factors such as insufficient school
budgets, lack of hardware, inconclusive in-service training of teachers, inefficient technical
and administrative support, and outdated software are particularly considered to be factors
that hinder the use of computers in education (Varol, 2002; Mumcu & Usluel, 2004; Waite,
2004; Aktepe, 2011).
Determining how much teachers at different levels keep up to date with ICTs
currently being used in the teaching and learning processes, and defining teacher needs in
education are thought to be significant in terms of prospective designs for instructional
programs. Therefore, it is essential to explore the current status of teachers and technology in
schools. The research sought answers to the following questions about the use of ICTs by
teachers in teaching and learning process:
1. To what extent are the participants able to use computers for educational
purposes, according to province?
2. What is the distribution of technology ownership of the participants according to
province?
3. Do the participants’ views about the frequency of computer technology use in
classes and schools vary according to seniority and in-service training
participation?
4. What are the participants’ views about variables that influence computer use for
educational purposes?
5. Do the participants’ views about information source preferences vary according
to seniority?

Anahtar Kelimeler

ICTs, effective use of technology, Issues in technology use, Primary school teachers, Integration of technology

Kaynakça

• Akkoyunlu, B. (2002). Educational technology in turkey: Past, present and future. Education Media International, 39 (2), 165-173.
• Aktepe, V. (2011). Sınıf öğretmenlerinin derslerinde bilgisayarı kullanımlarına ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (3), 75-92.
• Aral, N., Bütün-Ayhan, A., Ünlü, Ö., Erdoğan, N. & Ünal, N. (2006). Anaokulu ve anasınıfı öğretmenlerinin bilgisayara yönelik tutumlarının incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (17), 25-32. http://www.e-sosder.com/dergi/1725-32.doc. Erişim Tarihi: 15.02.2009.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Cüre, F. & Özdener, N. (2008). Öğretmenlerin bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) uygulama başarıları ve BİT’e yönelik tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34 41-53.
• Çağıltay, K., Çakıroğlu, J., Çağıltay, N. & Çakıroğlu, E. (2001). Öğretimde bilgisayar kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21 (1), 19-28.
• Çelik, H. C. & Bindak, R. (2005). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin bilgisayara yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (10), 27-38.
• Demiraslan, Y. & Usluel, Y. K. (2005). Bilgi ve iletişim teknolojilerinin öğrenme-öğretme sürecine entegrasyonunda öğretmenlerin durumu. The Turkish Online Journal of Educational http://www.tojet.net/articles/v4i3/4315.pdf. Erişim Tarihi: 20.02.2013. 4 (3). Makale No: 15.
• Deniz, L. (2005). İlköğretim okullarında görev yapan sınıf ve alan öğretmenlerinin bilgisayar tutumları. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 4 (4). Makale No: 22. http://www.tojet.net/articles/v4i4/4422.pdf: İndirme Tarihi: 20.02.2013.
• Drent, M. & Meelissen, M. (2008). Which factors obstruct or stimulate teacher educators to use ICT innovatively? Computers & Education 51, 187–199.
• Ediz, İ. (2008). Bilgisayar destekli eğitimin ilköğretim matematik dersinde kullanımının tarihsel gelişimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Er, H. (2009). Meslek öğretmenlerinin bilişim teknolojilerini izleme ve uygulama düzeyleri. MEB http://yegitek.meb.gov.tr/tamamlanan/Meslek_ogretmenleri_bilisim.pdf. Tarihi: 10.08.2013. Kitaplar Dizisi. Ankara. İndirme
• Eroldoğan, A. Y. (2007). İlköğretim II. kademe okullarındaki branş öğretmenlerinin, bazı değişkenlere göre öğretim teknolojilerini kullanma düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Garland, K. J. & Noyes, J. M. (2008). Computer attitude scales: How relevant today? Computers in Human Behavior, 24 (2), 563-575.
• Gökdaş, İ. (2008). Bilgisayara yönelik tutumlar. Bilişim teknolojileri öğretiminde sosyo psikolojik değişkenler (Edt: D. Deryakulu). İstanbul: Maya Yayınları. ss. 33-54.
• Göktaş, Y., Yıldırım, Z. & Yıldırım, S. (2008). A review of ICT related courses in preservice teacher education programs. Asia Pacific Education Review, 9 (2), 168-179.
• Gülbahar, Y. & Güven, I. (2008). A survey on ICT usage and the perceptions of social studies teachers in Turkey. Educational Technology & Society, 11 (3), 37-51.
• Gür, B. S., Özoğlu, M. & Başer, T. (2010). Okullarda bilgisayar teknolojisi kullanımı ve karşılaşılan sorunlar. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu. 20-22 Mayıs 2010. Fırat Üniversitesi, Elazığ. ss. 929-934.
• Karaman, K. & Kurfallı, H. (2008). Sınıf öğretmenlerinin bilgi ve iletişim teknolojilerini öğretim amaçlı kullanım düzeyleri. Kuramsal Eğitim Bilim, 1 (2), 43-56.
• Kayri, M. & Boysan, M. (2007). Araştırmalarda CHAİD analizinin kullanımı ve baş etme stratejileri ile ilgili bir uygulama. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40 (2), 133-149.
• Koçak-Usluel, Y. & Haşlaman, T. (2003). A comparative approach to the computer usage of the teachers: The present and preferred situations of computer usage. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 204-213.
• Kuşkaya-Mumcu, F. & Koçak-Usluel, Y. (2004). Mesleki ve teknik okul öğretmenlerinin bilgisayar kullanımları ve engeller. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 91-99.
• MEB (2011). MEB İnternet’e Erişim Projesi. www.meb.gov.tr/ADSL/adsl_index.html. Erişim Tarihi: 25 Eylül 2013.
• Mueller, J., Wood, E., Willoughby, T., Ross, C. & Specht, J. (2008). Identifying discriminating variables between teachers who fully integrate computers and teachers with limited integration. Computers & Education, 51 (4), 1523–1537.
• Nutt, J. (2010). Professional educators and the evolving role of ICT in schools: Perspective report. http://www.ictliteracy.info/rf.pdf/ICTinSchools.pdf. Erişim Tarihi: 12.11.2011.
• Plump, T., Anderson, R. E., Law, N. & Qualex, A. (Eds.) (2009). Cross-national information and communication: technology policies and practices in education (2nd edition). Charlotte, NC: Information Age.
• Sangra, A. & Sanmamed M. G. (2010). The role of information and communication technologies in improving teaching and learning processes in primary and secondary schools. ALT-J. Research in Learning Technology. 18 (3), 207-220.
• Seferoğlu, S. S., Akbıyık, C. & Bulut, M. (2008). İlköğretim öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının bilgisayarların öğrenme-öğretme sürecinde kullanımı ile ilgili görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 273-283.
• Selwyn, N. (1998). The effect of using a home computer on students’ educational use of IT. Computer &Education, 30 (2), 211-227.
• Sert, G., Kurtoğlu, M., Akıncı, A. & Seferoğlu, S. S. (2012). Öğretmenlerin teknoloji kullanma durumlarını inceleyen araştırmalara bir bakış: Bir içerik analizi çalışması. Akademik Bilişim. 1-3 Şubat 2012. Uşak.
• Tüy, M. A., (2002). Öğretim teknolojilerinin sistematik kullanımına ilişkin öğretmen davranışlarının çözümlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Teo, T. (2008). Pre-service teachers’ attitudes towards computer use: A Singapore survey. Australasian Journal of Educational Technology, 24 (4), 413-424.
• UNESCO (2003). Developing and using indicators of ICT use in education. UNESCO- International http://portal.unesco.org/ci/en/ev.php.URL_ID=12438&URL_DO=DO_TOPIC&URL_ SECTION=201.html. Erişim Tarihi: 15.01.2013. Educational Planning.
• Varol, N. (2002). Bilişim teknolojilerinin eğitim kurumlarında kullanımları ve eğitimcilerin rolü. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 5 (16). http://www.tojet.net.tr/articles/4321.htm. Erişim Tarihi: 20.01.2013.
• Waite, S. (2004). Tools for the job: A report of two surveys of information and communications technology training and use for literacy in primary schools in the West of England. Journal of Computer Assisted Learning, 20 (1), 11-20.
• Zırhlıoğlu, G. (2011). Internet bağımlılığının CHAID analizi ile incelenmesi: Van ili örneği. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 2(2), 182-190.