[Öğretmen adaylarının çocuk istismarına ilişkin farkındalıkları]

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 2, 97 - 118, 01.10.2015

Nihal Tunca Özge Özer

Öz

Çocuk istismarı son yıllarda tüm dünyada farklı araştırmacılar tarafından ilgiyle
karşılanan ve üzerinde araştırmalar yapılan bir konudur. Ancak toplumların kültürel
farklılıkları nedeniyle her toplumda farklı şekilde algılanmakta ve tanımlanmaktadır. Bir
toplumda çocuğa karşı girişilen davranışların hangilerinin çocuk istismarı olduğunu o
toplumdaki bireylerin değerleri, normları, çocuk gelişimi ile ilgili bilgileri, inançları ve aile
içi ilişkileri belirlemektedir (Robin, 1991; WHO, 2002).
Çocuk istismarı, 0-18 yaş grubu çocukların, kendisine bakmakla yükümlü yetişkin
kişilerin ya da başka bir çocuk tarafından büyüme ve gelişmesini olumsuz yönde etkileyen,
kaza dışı, önlenebilir her türlü davranışa maruz bırakılması olarak tanımlanabilir (Yalçın,
2011). Günümüzde çocuk istismarı ekonomik istismar ile birlikte beş grupta incelenmektedir.
Bunlar, fiziksel istismar, duygusal istismar, cinsel istismar, ekonomik istismar ve ihmaldir.
İstismar ve ihmalin biyolojik, psikolojik ve sosyolojik incelemelere göre farklı nedenleri
bulunmaktadır. Tüm nedenler bir arada ele alındığında çocuk istismarı ve ihmalinin
genellikle ailenin yaşam stresi ile ilgili olduğu görülmektedir (Ünal, 2008). Aile için
ekonomik yetersizlik en önemli stres kaynaklarından biri olup, yoksulluk, işsizlik ve
borçlanma şeklinde kendini gösterebilmektedir

Anahtar Kelimeler

Çocuk istismarı, Öğretmen adayları, Fiziksel istismar, Duygusal ya da psikolojik istismar, Cinsel istismar, İhmal

Pre-service Teachers’ Awareness of Child Abuse1

Öz

The purpose of this study is to determine the awareness of pre-service teachers from different departments related to the concept of child abuse. This study aims to determine pre-service teachers’ awareness of child abuse as a qualitative study, conducted in line with phenomenological design. In the study, one of the purposeful sampling methods, maximum diversity sampling method, was employed. The participants of the study are 15 pre-service teachers attending the departments of Psychological Counseling and Guidance, Teacher Education for the Intellectually Disabled, Pre-school Teacher Education, Social Studies, Art Teaching, Computer and Instructional Technologies, German Language Teaching, French Language Teaching, and Teacher Education for the Hearing Impaired, all within the Education Faculty of Anatolian University, Turkey. The data of the study was collected through the focus-group interview technique. The data collected from two different focusgroup interviews were analyzed by content analysis technique using the NVivo 8 data analysis program. As a result of the analysis of the data, it was concluded that the pre-service teachers explained the concept of child abuse by most strongly emphasizing emotional abuse and least strongly by emphasizing economic abuse. In light of the pre-service teachers’ opinions, it was also concluded that the culture constructed by society through the meanings attached to genders, society’s view of sexuality, child marriage, proverbs and idioms specific to the local society and superstitions lead to incidences of child abuse. The current study revealed that child abuse can be prevented by providing training to raise the awareness of child abuse primarily for families then children, teachers and other concerned people. It was also found that the majority of pre-service teachers do not have enough information about how to act in the face of an incidence of child abuse

Anahtar Kelimeler

Child abuse, Pre-service teachers, Physical abuse, Emotional or psychological abuse, Sexual abuse, Negligence DOI Number: http://dx.doi.org/10.12973/jesr.2015.52.6

Kaynakça

• Aral, N. (1997). Fiziksel istismar ve çocuk. Ankara: Tekışık Veb Ofset.
• Barth, J., Bermetz, L., Heim, E., Trelle, S., & Tonia, T. (2013). The current prevalence of child sexual abuse worldwide: a systematic review and meta-analysis. International Journal of Public Health, 58(3), 469-483.
• Bilgi, İ. (2014). Reklamların çocuk istismarına etkisi ve 7-9 yaş grubu çocuklarının reklamları değerlendirme düzeyi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yalova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yalova.
• Can-Yasar, M., İnal-Kızıltepe, G., & Kandır, A. (2014). Öğretmen adaylarının çocuklardaki fiziksel istismar belirtilerine ilişkin farkındalıkları *Preservice teachers’ awareness levels regarding the signs of physical abuse in children]. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 7(3), 286-303.
• Dereobalı, N., Çırak Karadağ, S., & Sönmez, S. (2013). Okulöncesi eğitim öğretmenlerinin çocuk istismarı, ihmali; şiddet ve eğitimcilerin rolü konusundaki görüşleri. [Preschool educators’ roles, views and experiences about child abuse, neglect, and violence towards children]. Ege Eğitim Dergisi, 14(1), 54-66.
• Erginer, F. (2007). Ankara ili ilköğretim okulu yöneticilerinin öğrencilerin aileleri tarafından istismarı ve ihmaline ilişkin görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Erkman, F. (1991). Çocukların duygusal ezimi. I. Ulusal Çocukların Kötü Muameleden Korunması Kongresi Serbest bildiriler Kitabı. Ankara: Gözde Repro Ofset.
• Erol, D. (2007). Okulöncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin çocuklardaki fiziksel istismar belirtilerine ilişkin farkındalıkları (Eskişehir il örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Glaser, D. (2002). Emotional abuse and neglect (psychological maltreatment): A conceptual framework. Child Abuse and Neglect, 26, 697-714.
• Karaman-Kepenekci, Y., & Nayır, F. (2012). Çocukların ana babaları tarafından istismar ve ihmaline ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri. *Elementary school teachers’ perceptions about child abuse and neglect by their parents]. International Journal of Social Science, 5(7), 437-455.
• Kozcu, Ş. (1994). Aile içi şiddet ve kişilik gelişimine etkisi. Türk Eğitim Derneği Yayınları, 18, 75-88.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (Second Edition). California: SAGE Publications.
• Nadan, Y., Spilsbury, J. C., & Korbin, J. E. (2015). Culture and context in understanding child maltreatment: Contributions of intersectionality and neighborhood-based research. Child Abuse & Neglect, 41, 40–48.
• Paavilainen, E., & Tarkka, M. T. (2003). Definition and Identification of Child Abuse By Finnish Public Health Nurses. Public Health Nursing, 20(1), 49-55.
• Pala, B. (2011). Geleceğin öğretmenlerinin çocuk istismarı ve ihmali konusunda bilgi ve farkındalık düzeyleri. Yayınlanmamış yüksel lisans tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi.
• Polat, O. (2007). Tüm boyutlarıyla çocuk istismarı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Robin, M. (1991). The social construction of child abuse and false allegations. USA: The Haworth Press.
• Sağır, M. (2013). Okulöncesi ve sınıf öğretmenlerinin çocuk istismarı ve ihmaline yönelik görüşleri ve farkındalık düzeyleri (Kayseri ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Sarıbaş, K. A. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin çocuk istismarına yönelik farkındalıklarının belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Slep, A. M. S., Heyman, R. E., & Snarr, J. D. (2011). Child emotional aggression and abuse: Definitions and prevalence. Child abuse & neglect, 35(10), 783-796.
• Srivastava, A., & Jain, S. A. (2015). Child Emotional Abuse: Causes, Effects and Remedies. The IUP Law Review, 5(1), 35-40.
• Ünal, F. (2008). Ailede çocuk istismarı ve ihmali. TSA Dergisi, 1, 9-18.
• World Health Organization (WHO). (2002). Child abuse and neglect by parents and other caregivers, World report on violence and health. Retrieved on 27.07.2015 http://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/world_report/en/introducti on.pdf?ua=1.
• Yalçın, N. (2011). Türkiye’de çocuk istismarı ve çözüm önerileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yavuzer, H. (1990). Çocuk ve Suç. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, A. (2009). Çocuk istismarı ve ihmali: risk faktörleri ve çocukların psikososyal gelişimi üzerindeki etkileri. Civilacademy Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 63-79.