Bilmecelerin eğitimdeki yeri ve önemi

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 2, 341 - 354, 01.10.2014

M. Kürşad Yangil , Caner Kerimoğlu

Öz

Bu çalışmanın amacı bilmecelerin eğitimdeki yeri ve önemi konusunda kavramsal bir çözümleme yapmaktır. Bu amaçla, sözlü edebiyat ürünlerinden olan bilmecelerin eğitimde dilsel malzemeyi zenginleştirerek çocuğun dilsel ve düşünsel gelişimine yapacağı katkı vurgulanmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda, bilmecelerin bireyin kelime hazinesini geliştirmesi ve düşünmeye sevk etmesi çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Eğitimin değişen yapısı, bireyi; sormaya, sorgulamaya ve araştırmaya yönlendirmektedir. Dolayısıyla, eğitim materyallerinin zenginliği ve çok boyutluluğu eğitimin değişen yapısına hizmet etmektedir. Bu çalışmayla da, bilmecelerin eğitimde kullanımının, bireyin çocukluk döneminden itibaren sorgulama, anlamlandırma, araştırma gibi düşünsel becerilerini geliştirmesi, ilgi çekici yapısıyla da öğrenmeyi eğlenceli hale getirmesi ve eş zamanlı olarak çocuğun kavram ve söz varlığını geliştirmesinin eğitsel açıdan katkısı açıklanmaya çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Bilmece, Eğitim, Dilsel ve düşünsel gelişim, Söz varlığı

The place and importance of riddles in the education

Öz

Perhaps one of the most important existential aims of an individual is to explore and
understand the meaning to life. This case has posed the question, to search for answers. This
searching has sometimes happened in the way of simple and clear questions, but more often
in the way of a difficult and complicated path that has no clear destination. Humanity is will
continue to ask questions and search for answers until our sense of wonder and drive for
exploration dies out (Balta, 2013, 892). To have knowledge and understand the world has
become a defining characteristic of our species, one that makes us powerful as individuals
and has leaded us to develop an information society. The emphasis of information and
knowing which have been spreading for many years has transformed knowledge into a
substantial treasure. Truth has been put into service sometimes loud and clear, and
sometimes hidden behind images, metaphors and art. When truth is portrayed through
images, metaphors and art, we often define this presentation as riddle.

Anahtar Kelimeler

Riddle, Education, Linguistic and intellectual development, Vocabulary

Kaynakça

• Abrahams, R. D. & Dundes, A. (1972). Riddles. Foklore and Folklife An Introduction. (Edt: R. M. Dorson). (Çev: E. Metin). Bilmeceler. Milli Folklor, 73, 118-126.
• Aksan, D. (1999). Şiir dili ve Türk şiir dili. Ankara.
• Artun, E. (2013). Türk halk edebiyatına giriş edebiyat tarihi/metinler. Adana: Karahan Kitabevi.
• Balta, E. E. (2013). Bilmecelerin dil-düşünme bağlamında eğitimdeki yeri ve önemi. Turkish Studies, 8 (1), 891-899.
• Başgöz, İ. (1993). Türk Bilmeceleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Boratav, N. B. & Başgöz, İ. (1974). Türk halk bilmeceleri. Folklora Doğru, 37, 2-13.
• Demirel, Ö. (2008). Öğretme sanatı öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Elçin, Ş. (1983). Türk bilmeceleri. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Fidan, N. (2012). Okulda öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem Akademi.
• Georges, R. A. & Dundes, A. (1963). Toward a structural definition of the riddle. Journal of American Foklore, 76 (300), 111-118.
• Güzel, A. & Torun, A. (2003). Türk halk edebiyatı el kitabı. Ankara: Akçağ Yayınları.
• İçel, H. (2005). Batı Türklerinin dörtlüklerden kurulu bilmeceleri üzerinde bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• İçel, H. (2010). Türk bilmecelerinin şiirsel yapısı. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Karademir, F. (2007). Türk halk bilmecelerinin yapı, dil ve üslup özellikleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
• MEB (2009). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (1-5. Sınıflar). Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6, 7, 8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Önür, A. (2012). Türkçe öğretiminde bilmecenin yeri ve önemi. Gazi Üniversitesi Türkçe Araştırmaları Akademik Öğrenci Dergisi, 2 (2), 43-53.
• Özbay, M. & Melanlıoğlu, D. (2008). Türkçe eğitiminde kelime hazinesinin önemi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, V (I), 30-45.
• Seven, M. A. & Engin, A. O (2008). Öğrenmeyi etkileyen faktörler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (2), 189-212.
• Türkyılmaz, D. (2007). Türk dünyasında bilmece. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yalçın, A. & Aytaş, G. (2005). Çocuk edebiyatı. Ankara; Akçağ Yayınları.
• Yardımcı, M. (2002). Başlangıcından günümüze halk şiiri aşık şiiri tekke şiiri. Ankara: Ürün Yayınları.
• Yıldız, C. (Edt.) (2010). Yeni öğretim programına göre kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi. 2. Baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Yılmaz, K. (2009). Eğitimin temel kavramları. Eğitim bilimine giriş. (Edt: H.B. Memduhoğlu & K. Yılmaz). Ankara: Pegem Akademik Yayıncılık. ss. 1-18.
• TDK (2014). http://www.tdk.gov.tr Erişim Tarihi: 29.08.2014.