“Korunan Alanların Yönetiminde Yeni Bir Yaklaşım: Katılımcı Yönetim Planları”

Yıl 2011, Cilt: 3 Sayı: 1, 47 - 57, 01.06.2011

Gül Güneş

Öz

Anahtar Kelimeler

-

“Korunan Alanların Yönetiminde Yeni Bir Yaklaşım: Katılımcı Yönetim Planları”

Öz

Korunan alanlar, geçmişte yalnızca insan faaliyetlerinin yasaklandığı ya da sınırlandığı alanlardı. Ancak salt bu yaklaşımla koruma, süreç içinde toplulukların alan içinde ve civarında yaşadıkları yerlerde başarılı sonuçlar ortaya koymamıştır. Bu durum, korunan alanlar için klasik ve merkeziyetçi koruma yaklaşımları yerine; yeni, daha etkili ve yerelden koruma ve planlama araçlarının gerekliliğini gündeme getirmiştir. Bu yaklaşım, bir planlamayı yani yönetime ilişkin kararların tüm ilgi gruplarının desteği ve paylaşımı ile alındığı katılımcı yönetim planlarını gerektirmektedir. Bu yeni yaklaşımla ortaya konan katılımcı yönetim planları, korunan alanların politika, strateji ve yönetim programlarını, sürdürülebilir kalkınma boyutu ile tanımlayan ve akılcı kullanımı sağlayan araçlardır. Yukarıda belirtilen noktalardan hareketle bu çalışmanın amacı; korunan alanların katılımcı yönetimlerinin önemi ve katılımcı yönetim planlaması sürecinin nasıl ele alınması gerektiğini vurgulamak; bu konuda ülkemiz ve yurtdışında yapılan örnek çalışmalara yer vermek ve ülkemiz özelinde öneriler ortaya koymaktır

Anahtar Kelimeler

Korunan alan, katılımcı yönetim planı, ilgi grubu

Kaynakça

• Albayrak, F. F. Korunan Alanların Ekoturizm Gelişimine Etkileri: Camili Biyosfer Rezervi Örneği. Artvin Çoruh Üniversitesi, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. 2010
• Conservation International (2011). Ecotourism Destinations. http://www.conservation.org/learn/culture/ecotourism/destinations/Pages/kakum_ canopy_walkway.aspx [İndirme Tarihi: 27.03.2011]
• Çevre ve Orman Bakanlığı. Korunan Alan Planlaması ve Yönetimi, Biyolojik Çeşitlilik ve Doğal Kaynak Yönetimi Projesi Deneyimi, TŞOF Trafik Matbaacılık A.Ş., Ankara, 167 s. 2007
• DKMP (2010). Türkiye Korunan Alan Sistemi. Korunan Alanlar İklim Çalıştayı. http://www.savepdf.org/download.php?fid=92354 [İndirme Tarihi: 25.03.2011]
• DPT ve BM, Binyıl Kalkınma Hedefleri Raporu-Türkiye 2010. 69 s. 2010.
• Dudley, N. (Editor). Guidelines for Applying Protected Area Management Categories. Gland, Switzerland: IUCN. x + 86pp., 2008.
• Dudley, N., Mulongoy, KJ., Cohen, S., Stolton, S., Barber , CV. ve Gidda, SB. Etkin Korunan Alan Sistemlerine Doğru. Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi Korunan Alanlar İş Programı Uygulama Kılavuzu. Türkçeye Çeviri:Dr. S. Kalem, Montreal, Teknik Seriler No. 18,108 sayfa. 2005.
• Eagles, PaulF.J., McCool, Stephen F. andHaynes, Christopher D.A. Sustainable Tourism in Protected Areas: Guidelines for Planning and Management. IUCN Gland, Switzerland and Cambridge, UK. xv + 183pp., 2002.
• Emerton, L., Bishop, J. ve Thomas, L., Korunan Alanların Sürdürülebilir Finansmanı: Güçlükler ve Seçenekler Üzerine Kapsamlı Bir Değerlendirme- Türkçeye çeviri. IUCN, Gland, İsviçre ve Cambridge, UK. x + 97 pp, 2006.
• Ervin, J., Sekhran, N., Dinu. A., Gidda, S., Vergeichik,M. and Mee, J. Protected Areas for the 21st Century: Lessons from UNDP/GEf’s Portfolio. New York: United Nations Development Programme and Montreal: Convention on Biological Diversity, 2010.
• Ezer, A. Milli Parklar, Tabiatı Koruma Alanları, Tabiat Parkları, Tabiat Anıtları. Doğa Koruma ve Planlama, TMMOB Şehir Plancıları Odası, Ankara, 2008.
• Geray, U. Ve Küçükkaya, İ. (2011). Havza Yönetim Modeli Üzerine Düşünceler. http://www.cekulvakfi.org.tr/img/doc/havzayonetimmodeli.doc [İndirme Tarihi: 03.2011]
• Guner A, Ozhatay N, Ekim, Başer KHC. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Supplement II., Vol. XI., Edinburgh: Edinburgh University Press, 2000.
• Güneş, G. Ve Adem, Ç. GEF-II Projesi Korunan Alan Yönetimi ve Ekoturizm Yaklaşımı. EİT-Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Ekoturizm Semineri, 7-9 Mayıs Çevre ve Orman Bakanlığı, Kastamonu, 2007.
• Güneş, G. ve Artar, M. Dana Biyosfer Rezervi Örneğinde Doğa Koruma. 22-24
• Kasım 2007, Peyzaj Mimarlığı 3. Kongresi, Antalya, 2007.
• IUCN, 2011. About IUCN. What is a Protected Area, http://www.iucn.org, İndirme Tarihi: 24.03.2011]
• Özbay, S. Doğa Koruma Alanlarında Planlama Çalışmaları ve Ayvalık Adaları Tabiat Parkı Yönetim Planı Önerisi. İTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul, 147 s. Phillips, A. Management Guidelines for IUCN Category V Protected Areas: Protected Landscapes/Seascapes. IUCN Gland, Switzerland and Cambridge, UK. xv + 122pp, 2002.
• Taze, F. Korunan Alanların Hukuksal Statüsü. Orm. Müh. Ferhat İstanbul Üniversitesi, Fen Bil Enst. YL Tezi, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı Çevre ve Orman Hukuku Programı, 2008.
• Tektas, A. (2011). Çevre Politikalarında Çatışma Yönetimi. http://www.yildizdagiprojesi.cevreorman.gov.tr
• UNDP, Çevre ve Orman Bakanlığı (2010) Küre Dağları Milli Parkı Projeler. http://www.kdmp.gov.tr/alt_detay_2.asp?id=2&alt_id=11 03.2011] İndirme Tarihi:
• UNESCO. Biosphere Reserves-Learning Sites for Sustainable Development. http://www.unesco.org/new/en/natural-sciences/environment/ecological- sciences/biosphere-reserves/ [İndirme Tarihi: 20.03.2011]
• Ülgen, H. ve Zeydanlı, U. ed. Orman ve Biyolojik Çeşitlilik. Doğa Koruma Merkezi. Ankara. 2008.
• Yücel, M. Doğa Koruma Alanları ve Planlaması. II.Baskı, Adana, 255 s. 1999.