AN INVESTIGATION ON FEMALE TEACHERS WORKING IN PRIVATE TUTORING CENTERS IN THE CONTEXT OF GLASS CEILING SYNDROME

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 2, 219 - 244, 31.12.2024

Berna Erdoğan Yoldaş , Gökmen Kantar , Meltem Ince Yenilmez

https://doi.org/10.55827/ebd.1554482

Öz

The increased demand for labor due to industrialization has increased women's participation in the workforce. However, women's presence in senior positions has not paralleled this development. One of the most significant factors deepening discrimination in the workplace is the glass ceiling syndrome. Eliminating the glass ceiling syndrome not only impacts the advancement of women but also contributes to societal development. This study aims to explore the effects of gender discrimination, manifested through societal roles and responsibilities attributed by society, on women's experiences of the glass ceiling syndrome in the workplace. Specifically, the study focuses on female teachers, aiming to uncover their experiences and perceptions of the glass ceiling syndrome. Using a descriptive approach, the study interprets findings obtained through semi-structured interviews conducted with female teachers working in tutoring centers in Tekirdağ/Çorlu. Based on these findings, the reasons why women struggle to advance in their careers and the potential consequences will be highlighted.

Anahtar Kelimeler

Glass Ceiling Syndrome, Gender-Based Division of Labor, Women and Women

CAM TAVAN SENDROMU BAĞLAMINDA ÖZEL DERSHANEDE ÇALIŞAN KADIN ÖĞRETMENLER ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz

Sanayileşmeyle artan işgücü ihtiyacı kadının çalışma hayatına katılımını arttırmaktadır. Fakat kadının üst düzey pozisyonda yer alması yaşanan bu gelişmeyle aynı oranda yer almamaktadır. Çalışma hayatında ayrımcılığı derinleştiren en önemli etkenlerden birisi cam tavan sendromudur. Cam tavan sendromunun ortadan kaldırılması kadınların gelişiminin yanı sıra toplumun gelişim göstermesi açısından önemli bir etkiye sahiptir. Bu çalışmanın amacı, toplum tarafından bireylere atfedilen roller ve sorumluluklar bağlamında ortaya çıkan toplumsal cinsiyet ayrımcılığın kadınların çalışma hayatında yaşamış oldukları cam tavan sendromu deneyimleri üzerine etkilerini ortaya koymaktır. Bu doğrultuda kadın öğretmenlerin cam tavan sendromu deneyimlerini ve algıları ele alınarak olası sonuçların ortaya konulması amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle elde edilen bulgular betimsel yöntem ile yorumlama yapılması sonucunda Tekirdağ/Çorlu’da dershanede çalışan kadın öğretmenlerle nitel bir çalışma ortaya konulacaktır. Elde edilen bulgular ışığında kadınların kariyerlerinde yükselememe nedenleri ve olası sonuçları ortaya çıkarılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Cam Tavan Sendromu, Toplumsal Cinsiyete Dayalı İş Bölümü, Kadın ve Kadının İşgücüne Katılımı

Kaynakça

• Alparslan, A. M., Bozkurt, Ö. Ç., & Özgöz, A. (2015). İşletmelerde cinsiyet ayrımcılığı ve kadın çalışanların sorunları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 66-81.
• Atay, Ö., Gürgen, E. N., & İmamoğlu, E. (2022). Türkiye'de kadın akademisyenlerde algılanan cam tavan sendromu araştırması. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 170-182.
• Bayat, İ., & Baykal, B. (2021). Toplumsal cinsiyet ayrımcılığının yarattığı engeller: Çalışma yaşamında varolmaya çalışan kadın. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(3), 745-762.
• Berk, SK (2013). Toplumsal cinsiyet ve profesyonelleşme: Hukuk mesleğinde kadın örneği. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 16 (1), 74-103.
• Bingöl, O. (2014). Toplumsal cinsiyet olgusu ve Türkiye'de kadınlık. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2014(3), 108-114.
• Vatandaş, C. (2007). Toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin algılanışı. Istanbul Journal of Sociological Studies, (35), 29-56.
• Derin, N. (2020). Dünyadan ve Türkiye’den örneklerle cam tavan sendromu. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 137-154.
• Ebru, E. (2017). Erkek yoğun mesleklerde istihdam edilen kadın personelin mesleki cinsiyetçilik açısından
• değerlendirilmesi. Uluslararası Akademik Değer Çalışmaları Dergisi, 3 (10), 64-72.
• Erikli, S. (2020). Çalışma yaşamında toplumsal cinsiyet ayrımcılığının görünümü.
• Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 39-60.
• Gago, S. and Macías, M. (2014). A Possible Explanation of the Gender Gap among
• Accounting Academics: Evidence from the Choice of Research Field. Accounting & Finance, 54, 1183-1206.
• İşler, A. M. (2024). Social Policy and Cyberfeminism. Reconstructing Feminism through Cyberfeminism. Ersöz, G., Kantar, G. ve İnce Yenilmez, M. (Eds) içinde. 136-159.
• Jabbar, A. and Imran, A. (2013). Perception of Glass Ceiling in the Educational Institution: An Evidence from Pakistan. World Applied Sciences Journal, 23, 628-634.
• Kirişci, G., & Can, N. (2020). Eğitim ve okul yöneticilerinin cam tavan sendromuna ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 618-636.
• Korkmaz, H. (2016). Yönetimde kadın ve cam tavan sendromu. Alternatif Politika, 8(Special), 95-112.
• Kulualp, H. G. (2015). Stratejik insan kaynakları yönetiminde cam tavan sendromu engellerini aşmak. Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 14(1), s. 99-123.
• Leblebici, Y., & Karcıooğlu, F. (2014). Kadın yöneticilerde kariyer engelleri: “Cam tavan sendromu” üzerine bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 28(4), 1-20.
• Öğüt, A., (2006). Türkiye'de kadın girişimciliğin ve yöneticiliğin önündeki güçlükler: cam tavan sendromu. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 18, 56-78.
• Örücü, E., Kılıç, R., & Kılıç, T. (2007). Cam tavan sendromu ve kadınların üst düzey yönetici pozisyonuna yükselmelerindeki engeller: Balıkesir ili örneği. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 14(2), 117-135.
• Özkan, E. (2020). Cinsiyete dayalı mesleki ayrımcılık: Cam tavan ve kraliçe arı sendromu. Sosyolojik Düşün, 5(2), 127-138.
• Özkaplan, N. (2009). Duygusal emek ve kadın işi/erkek işi. Çalışma ve Toplum, 2(21), 15-24
• Soğancı, E. (2019). Annelik statüsünün bir güç kaynağı olarak şiddet uygulamaya etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Hizmet Anabilim Dalı
• Soysal, A., & Baynal, T. (2016). Sağlık kurumlarında cam tavan sendromu: Kayseri özel sağlık kurumlarında bir araştırma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2).
• Tahtalıoğlu, H. (2016). Türkiye’de yükseköğretim kurumlarında cam tavan sendromunun kadınlar üzerindeki etkileri. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 89-105.
• Umutlu, S. ve Öztürk, M. (2020). İş yaşamında kadın ve karşılaştığı sorunlar. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25 (3), 297-306.
• Utma, S. (2019). Kadına yönelik cinsiyet ayrımcılığı ve cam tavan sendromu. Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 11(1), 44-58.
• Vural, E., Kantar, G. (2022). Feminist ideoloji ve söylem karşısında hukuk. Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 4(2), 34-43.
• Yıldırım, Ş., İşler, A.M. (2022). Kronik Hastalıklar ve Aile İşlevselliği: Yapısal Aile terapisi Yaklaşımı Çerçevesinde Bir Değerlendirme, H. Küçükkaragöz ve E. Kocayörük içinde, Aile Terapisinde Yaklaşımlar (s. 87-112), Ankara: Eğiten Yayıncılık
• Yıldırımalp, S. (2021). Ayrımcılık temelli dışlanma: Türkiye’de çalışma hayatında kadınlar. Sosyal Güvenlik Dergisi, 11(2), 321-346.
• Yıldız, S., Alhas, F., Sakal, Ö., & Yıldız, H. (2016). Cam uçurum: Kadın yöneticiler cam tavanı ne zaman aşar?. Ankara Üniversitesi