TÜRKİYEDE EĞİTİM HARCAMALARININ İKTİSADİ BÜYÜMEYE ETKİSİ: EKONOMETRİK BİR ANALİZ

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 7, 17 - 29, 30.12.2017

Ayhan Öztürk , Salih Kalaycı , Nuri Korkmaz

Öz

Bu çalışmanın amacı 1980 – 2013 yıllarında bazı
ampirik yöntemler kullanarak, Türkiye’deki eğitim harcamalarının iktisadi
yapısına etkisini ölçüp uzun-vadeli etkisini ele almaktır. Bu bağlamda, çoklu
regresyon modeli kullanılmış ve 1980 – 2013 yılları arasında eğitim
harcamalarının Türkiye’nin iktisadi yapısını güçlendirdiği yapılan
ekonometriksel yöntemler ile ortaya konulmuştur. Ayrıca, eğitim harcamaları,
enflasyon, işsizlik ve GSMH’ya ait değişkenlerimize ADF (Artırılmış
Dickey-Fuller) birim kök testi uygulanmıştır. 1980 – 2013 senelik veriler
arasında 4 değişken için eş-bütünleşme sonuçları ile birlikte uzun vadeli
ilişki tespit edilmiştir. Özellikle, ekonomik büyüme ile eğitim harcamaları
arasındaki uzun vadeli ilişki yapılan çoklu regresyon modelini doğrulamaktadır.
Etki tepki fonksiyonu analizine göre Türkiye’nin 1980 – 2013 yılları arasında
gerçekleştirdiği eğitim harcamaları gerek enflasyon gerekse işsizliğe göre
ekonomik büyümeyi çok daha fazla etkilemiş ve tetiklemiştir. Devletin eğitim
harcama kalemine çok daha fazla yatırım yapması uzun vadeli iktisadi büyümeyi
de beraberinde getirmektedir. Dahası, enflasyon ve işsizlik ise diğer önem
arz eden hususlar olarak ele alınmalıdır. Devletin, işsizliği engelleyebilmesi
için palyatif önlemler alması gerekmektedir. Enflasyon ile ilgili olarak
devletin daha çok vergi toplayıp harcamaları kısması gerekmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Bölgesel İktisat, Uluslararası İktisat, Eğitim Harcamaları, Dış Borç

Kaynakça

• Akçacı, T. (2013). Eğitim harcamalarının iktisadi büyümeye etkisi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(5), 65-79. Akgül, I., ve Koç, S. Ö. (2011). Türkiye Cumhuriyeti Tarihinde Eğitim ve Büyüme İlişkisi: Eşik Otoregresif Yaklaşim. Trakya University Journal of Social Science, 13(2), 1-36. Çoban, O. (2004). Beşeri sermayenin iktisadi büyüme üzerine etkisi: Türkiye örneği. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (30), 131-142. Çömlekçi, N. (1971). Türkiyeʾnin İktisadî Kalkınmasında Eğitimin Rolü. Sevinç Matbaası. Doğan, S., ve Bozkurt, H. (2002). Eğitim-İktisadi Büyüme İlişkisi ve Türkiye için Kointegrasyon Analizi [The Relation of Education and Economic Growth and Co-integration Analysis for Turkey]. http://www.bilgiyonetimi.org/ Egeli H., ve Hayrullahoğlu, B. (2014). Türkiye ve OECD Ülkelerinde Eğitim Harcamalarının Analizi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 51(593), 93-108. Erdoğan, S., & Yıldırım, D. Ç. (2009). Türkiye’de Eğitim–İktisadi Büyüme İlişkisi Üzerine Ekonometrik bir İnceleme. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 4(2), 11-22. Kar, S., ve Ağır, H. (2006). Türkiye’de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Eş-bütünleşme Yaklaşimi İle Nedensellik Testi, 1926-1994. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 1(11), 50-68. Karataş, M., ve Çankaya, E. (2011). Türkiye'de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Analizi. Journal of Management & Economics, 18(1), 105-214. Katircioğlu, S. T. (2010). International Tourism, Higher Education and Economic Growth: The Case of North Cyprus. The World Economy, 33(12), 1955-1972. Kibritçioğlu, A. (1998). İktisadi Büyümenin Belirleyicileri ve Yeni büyüme Modellerinde Beşeri sermayenin Yeri. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 53(1-4), 207-230. Musila, J., ve Belassi, W. (2004). The Impact of Education Expenditures on Economic Growth in Uganda: Evidence from Time Series Data. The Journal of Developing Areas, 38(1), 123-133. Özsoy, C. (2009). Türkiye’de Eğitim ve İktisadi Büyüme Arasındaki İlişkinin VAR Modeli ile Analizi. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 4(1), 71-83. Öztürk, N. (2005). İktisadi Kalkınmada Eğitimin Rolü. Sosyoekonomi, 1(1), 27-44. Serel, H., ve Masatçı, K. (2005). Türkiye'de Beşeri Sermaye ve İktisadi Büyüme İlişkisi: Ko-Entegrasyon Analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 49-58. Şimşek, M., & Kadılar, C. (2010). Türkiye’de Beşeri Sermaye, İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Nedensellik Analizi. CÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 115-140. Türkmen, F. (2002). Eğitimin Ekonomik ve Sosyal Faydaları ve Türkiye'de Eğitim Ekonomik Büyüme İlişkisinin Araştırılması: Uzmanlik Tezi. Devlet Planlama Teşkilatı. Ulusoy, A., Karakurt, B., & Akbulut, E. (2016). Eğitim Harcamalarının Gelir Dağılımına Etkisi: Türkiye’de Yükseköğretimin Gelir Eşitsizliğini Giderici İşlevi. Maliye Araştırmaları Dergisi, 1(2), 45-75.